Epidemia (z gr. επιδημία: επι: epi „na”, δήμος: demos „ludzie”) – występowanie w określonym czasie i na określonym terenie przypadków zachorowań lub innych zjawisk związanych ze zdrowiem w liczbie większej niż oczekiwana[1][2]. Epidemie o niewielkiej liczbie przypadków zachorowań ograniczone do określonego obszaru i czasu określa się terminem ognisko epidemiczne[3].
Obecnie termin „epidemia” jest coraz częściej używany w literaturze naukowej również na oznaczenie epizoocji[4].
W polskim prawie administracyjnym stosowana jest definicja legalna epidemii choroby zakaźnej, którą sformułowano w następujący sposób: „wystąpienie na danym obszarze zakażeń lub zachorowań na chorobę zakaźną w liczbie wyraźnie większej niż we wcześniejszym okresie albo wystąpienie zakażeń lub chorób zakaźnych dotychczas niewystępujących”[5]. W języku potocznym wyraz „epidemia” funkcjonuje często jako synonim masowych zachorowań wywołanych chorobami zakaźnymi.
Przykłady
[edytuj | edytuj kod]Epidemie chorób zakaźnych według lat:
- 165–180 – epidemia ospy prawdziwej w imperium rzymskim
- 541–542 – epidemia dżumy w Cesarstwie Bizantyńskim, nazywana dżumą Justyniana
- 1346–1352 – epidemia dżumy w Europie (tzw. „czarna śmierć”), która zabiła ⅓ ludności kontynentu
- 1665 – epidemia dżumy w Londynie
- 1707 – epidemia dżumy w państwach biorących udział w wojnie północnej
- 1800 – wielka epidemia żółtej gorączki w Hiszpanii i Afryce Północnej.
- 1831 – epidemia cholery na Śląsku[6]
- 1918 – pandemia grypy, która zabiła 50 milionów ludzi (tzw. grypa „hiszpanka”)
- 1963 – epidemia ospy prawdziwej we Wrocławiu
- 2003 – epidemia SARS
- 2003–2006 – epidemia ptasiej grypy
- 2009–2010 – pandemia grypy A/H1N1
- 2012 – epidemia MERS
- 2014–2016 – epidemia ebola
Zobacz też
[edytuj | edytuj kod]- epidemiologia
- endemia, pandemia
- epizootia
- epifitoza
- burmistrz powietrzny
- ostrzeżenia i alarmy o skażeniach w Polsce
- pacjent zero
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Miquel Porta: A Dictionary of Epidemiology. Oxford University Press, 2008, s. 79. ISBN 978-0-19-531450-2.
- ↑ Epidemia, [w:] Encyklopedia PWN [online], Wydawnictwo Naukowe PWN [dostęp 2021-07-30] .
- ↑ Bogumiła Bober-Gheek , Podstawy pielęgniarstwa epidemiologicznego, wyd. 2 popr. i uzup., dodr, Wrocław: Edra Urban & Partner, 2015, ISBN 83-60290-41-5, OCLC 932193417 [dostęp 2021-02-02] .
- ↑ Jerzy Bzdęga (red.), Leksykon epidemiologiczny, Alfa-Medica Press, 2008, ISBN 978-83-7522-020-9 .
- ↑ Ustawa z dnia 5 grudnia 2008 r. o zapobieganiu i zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych i ludzi (Dz.U. z 2023 r. poz. 1284).
- ↑ Marek Paweł Czapliński: Epidemie cholery w rejencji opolskiej w latach 1831–1894. Stowarzyszenie Humanistyczne: Europa, Śląsk, Świat Najmniejszy, 2012. [dostęp 2014-02-28].