 Euthamia graminifolia | |||
| Systematyka[1][2] | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Podkrólestwo | |||
| Nadgromada | |||
| Gromada | |||
| Podgromada | |||
| Nadklasa | |||
| Klasa | |||
| Nadrząd | |||
| Rząd | |||
| Rodzina | |||
| Podrodzina | |||
| Rodzaj |
Euthamia | ||
| Nazwa systematyczna | |||
| Euthamia (Nutt.) Cass. G.-F.Cuvier, Dict. Sci. Nat., ed. 2. 37: 471 (1825)[3] | |||
| Typ nomenklatoryczny | |||
|
E. graminifolia (Linnaeus) T. Nuttall[4] | |||
| Synonimy | |||
| |||
Euthamia – rodzaj roślin z rodziny astrowatych. Należy do niego 13 gatunków[3]. Rośliny te występują naturalnie w Ameryce Północnej od północnego Meksyku i Florydy po północną Kanadę. Jeden gatunek – Euthamia graminifolia rośnie jako roślina introdukowana w Europie[3]. Jest zadomowiona już także w Polsce[6].
Euthamia graminifolia uznawana jest za potencjalną roślinę kauczukodajną[7].
Morfologia
[edytuj | edytuj kod]
- Pokrój
- Byliny i półkrzewy osiągające od kilkudziesięciu do 2 m wysokości, czasem z pełzającym kłączem. Łodygi pojedyncze lub rozgałęzione, prosto wzniesione, są nagie lub owłosione[5].
- Liście
- Skrętoległe, łodygowe, siedzące, podobne kształtem i wielkością na całym pędzie, równowąskie do lancetowatych o długości od 4 do 13 cm. Blaszka całobrzega, naga lub owłosiona, z rzadkimi lub gęstymi wgłębionymi i prześwitującymi gruczołkami[5].
- Kwiaty
- Zebrane w koszyczki wyrastające pojedynczo lub w pęczkach wzdłuż osi złożonego kwiatostanu wiechokształtnego lub baldachogroniastego. Okrywy koszyczków są półkuliste do wydłużonych, o długości od 2 do 8 mm. Listków okryw jest 11–29, wyrastają one w 3–5 rzędach, mają kształt równowąski do jajowatego, u nasady zwykle jaśniejsze, często słomiaste. Zewnętrznie usytuowane w koszyczku kwiaty języczkowe są słupkowe (żeńskie) i płodne, jest ich od 7 do 22 i mają żółte korony. Wewnątrz koszyczka znajduje się od 3 do 22 kwiatów rurkowatych obupłciowych i także płodnych, o żółtych koronach, z 5 łatkami wzniesionymi lub rozpostartymi[5].
- Owoce
- Niełupki wąskoeliptyczne, obłe, szorstkie, z 2–4 żebrami. Puch kielichowy trwały, z 20–30 pierzastymi włoskami wyrastającymi w jednym szeregu[5].
Systematyka
[edytuj | edytuj kod]- Pozycja systematyczna
Rodzaj z plemienia Astereae z podrodziny Asteroideae w obrębie rodziny astrowatych Asteraceae[8]. Gatunki z tego rodzaju były w przeszłości włączane do rodzaju nawłoć w randze podrodzaju subg. Euthamia Nuttall[5]. Rodzaje te okazały się należeć do dwóch odrębnych kladów wyodrębnianych w randze podplemion Gutierrezzinae (Euthamia) i Solidagininae s.s. (Solidago), aczkolwiek oba bywają też łączone w jedno podplemię Solidagininae s.l.[9] Poza oddalonym pokrewieństwem dowiedzionym molekularnie na odrębność tego rodzaju od nawłoci wskazują też odmienna budowa kwiatostanu i gruczołki na liściach[5].
- Wykaz gatunków[3]
- Euthamia caroliniana (L.) Greene ex Porter & Britton
- Euthamia floribunda Greene
- Euthamia galetorum Greene
- Euthamia graminifolia (L.) Nutt. – nawłoć wąskolistna
- Euthamia gymnospermoides Greene
- Euthamia lanceolata (L.) G.L.Nesom
- Euthamia leptocephala (Torr. & A.Gray) Greene ex Porter & Britton
- Euthamia occidentalis Nutt.
- Euthamia oklahomensis G.L.Nesom
- Euthamia pulverulenta Greene
- Euthamia remota Greene
- Euthamia scabra Greene
- Euthamia weakleyi G.L.Nesom
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2024-10-31] (ang.).
- ↑ Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2024-10-31] (ang.).
- ↑ a b c d Euthamia (Nutt.) Cass., [w:] Plants of the World Online [online], Royal Botanic Gardens, Kew [dostęp 2024-10-30].
- ↑ Index Nominum Genericorum. [dostęp 2024-10-31].
- ↑ a b c d e f g Euthamia (Nuttall) Cassini, [w:] Flora of North America [online], eFloras.org [dostęp 2024-10-30].
- ↑ Zbigniew Mirek i inni, Vascular plants of Poland. An annotated checklist, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2020, s. 169, ISBN 978-83-62975-45-7.
- ↑ David J. Mabberley, Mabberley’s Plant-Book, Cambridge: Cambridge University Press, 2017, s. 355, DOI: 10.1017/9781316335581, ISBN 978-1-107-11502-6, OCLC 982092200.
- ↑ Genus Euthamia (Nutt.) Cass., [w:] Germplasm Resources Information Network (GRIN-Taxonomy) [online], USDA, Agricultural Research Service, National Plant Germplasm System [dostęp 2023-02-25].
- ↑ Marisa B. Szubryt, Haplopappus Cass. (Astereae) sensu Hall: a polyphyletic conundrum revealed by plastid data, „Capitulum”, 2 (2), 2023, s. 33, DOI: 10.53875/capitulum.02.2.03.
