personifikacja płodności | |
Fecunditas na sestercjuszu Lucylli | |
Występowanie | |
---|---|
Atrybuty |
dziecko, róg obfitości, berło, gałąź, kaduceusz, ster |
Fecunditas (łac. fēcundǐtās – urodzajność, płodność, żyzność) – u starożytnych Rzymian uosobienie (personifikacja) płodności.
Na rewersach monet rzymskich przedstawiana w postaci stojącej lub siedzącej wraz z dzieckiem (dziećmi) i z rogiem obfitości (cornucopia); niekiedy też z długim berłem, gałęzią, kaduceuszem (laską Merkurego), a nawet ze sterem okrętu[1]. Na aureusie Julii Domny ukazana z kiścią winogron i globem w otoczeniu dzieci.
W propagandzie imperium symbolizowała ciągłość rodziny cesarskiej oraz protekcję roztaczaną nad potomstwem cesarzowej[2]. Stąd wyobrażenie jej umieszczano z reguły na monetach emitowanych w imieniu cesarzowych[3]. Pojawia się ono w czasach Antoninów, na monetach bitych dla Faustyny Starszej oraz jej następczyń w II i III stuleciu – aż do Saloniny. Często występuje również z legendą Fecunditas Augustae (rzadziej Fecunditas Temporum).
Z przekazów wiadomo, że Neron wybudował jej świątynię po narodzinach córki, którą miał z Poppeą[4]. Wydaje się jednak, że pod tym mianem przez Rzymian czczona była w jednej ze swych postaci Junona jako opiekunka rodzących matek[5].
Zobacz też
[edytuj | edytuj kod]Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ H. Kahnt, dz. cyt. poniżej, s. 132.
- ↑ J. Babelon, dz. cyt. poniżej, s. 109.
- ↑ Wyjątkowo na monetach cesarzy (Aleksander Sewer, Galien), lecz najpewniej wskutek omyłkowego przeniesienia rewersu.
- ↑ Tacyt, Roczniki XV 23.
- ↑ Znana także z przydomkiem Lucina (łac. niosąca światło) jako bogini światła (brzasku) i narodzin ; poświadczają to zresztą monety z legendą Iunoni Lucinae.
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Helmut Kahnt: Das grosse Münzlexikon von A bis Z. Regenstauf: H. Gietl Vlg., 2005
- B. Ralph Kankelfitz: Römische Münzen von Pompejus bis Romulus. Augsburg: Battenberg, 1996
- Jean Babelon: La numismatique antique. Paris: Presses Universitaires de France, 1970
- Seth William Stevenson, C. Roach Smith, Frederic W. Madden: A Dictionary of Roman Coins, Republican and Imperial. London: G. Bell & Sons, 1889, s. 376-378