Data i miejsce urodzenia |
20 grudnia 1841 |
---|---|
Data i miejsce śmierci |
16 lutego 1932 |
Deputowany do Zgromadzenia Narodowego | |
Okres |
od 1902 |
Deputowany do Zgromadzenia Narodowego | |
Okres |
od 1919 |
Odznaczenia | |
Ferdinand Édouard Buisson (ur. 20 grudnia 1841 w Paryżu, zm. 16 lutego 1932 tamże) – francuski pedagog i polityk, laureat pokojowej Nagrody Nobla.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Uczęszczał do szkoły w Saint-Étienne, po jej ukończeniu (pomimo przerwy spowodowanej śmiercią ojca) studiował filozofię na Sorbonie. W latach (1866–1868) pracował będąc profesorem w Lozannie. Po ukończeniu studiów, w 1866 odmówił złożenia przysięgi posłuszeństwa cesarzowi Neapoleonowi III, opuścił Francję i wyjechał do Neuchâtel w Szwajcarii, gdzie wykładał w Académie de Neuchâtel.
Powrócił do kraju w 1870, po detronizacji cesarza i powstaniu III Republiki. Minister edukacji Jules Simon powierzył mu obowiązki inspektora ds. edukacji w szkołach podstawowych. Buisson prowadził kampanię o laicyzację szkół i otwarcie krytykował kościół, co doprowadziło do rezygnacji z zajmowanego stanowiska. W 1879 Jules Ferry podjął reformę szkolnictwa i ponownie zatrudnił Buissona, który był orędownikiem wprowadzenia bezpłatnego i obowiązkowego nauczania. Obowiązki dyrektora pełnił do 1896 roku.
W 1878 wydał pierwszy tom czterotomowej Encyklopedii Edukacji (Dictionnaire de pédagogie et d'instruction primaire, 1882–1884). W latach 1896–1902 był profesorem edukacji na Sorbonie.
W 1898 był jednym z założycieli Ligi Praw Człowieka (Ligue des droits de l'homme), powołanej początkowo do obrony Alfreda Dreyfusa ze względu na aferę Dreyfusa. Był przewodniczącym Ligi w latach 1914–1926.
W latach 1902–1914 oraz 1919–1924 był deputowanym do parlamentu. W liście otwartym opublikowanym 23 maja 1919 krytykował traktat wersalski, ale w innych publikacjach i przemówieniach podkreślał znaczenie Ligi Narodów jako narzędzia działającego na rzecz pokoju światowego.
W 1927 otrzymał, wraz z Niemcem Ludwigiem Quidde, pokojową Nagrodę Nobla.
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- ISNI: 0000000121215367
- VIAF: 14816193
- LCCN: n90631949
- GND: 119260204
- NDL: 01103519
- BnF: 12192766t
- SUDOC: 030531098
- NLA: 36185530
- NKC: skuk0001893
- BNE: XX1213627
- NTA: 068380496
- BIBSYS: 1010613
- CiNii: DA02838667
- Open Library: OL162404A
- PLWABN: 9810704038105606
- NUKAT: n01051831
- J9U: 987007303183505171
- PTBNP: 39346
- BNC: 000275695
- LIH: LNB:C252;=h9