Franciszek Suárez

Franciszek Suárez

Prezbiter
Data i miejsce urodzenia	5 stycznia 1548 Grenada
Data i miejsce śmierci	25 września 1617 Lizbona
Wyznanie	katolicyzm
Kościół	rzymskokatolicki
Inkardynacja	jezuici
Prezbiterat	1572[1]
Multimedia w Wikimedia Commons

Franciszek Suárez SJ (ur. 5 stycznia 1548 w Grenadzie, zm. 25 września 1617 w Lizbonie lub Coimbrze) – hiszpański filozof scholastyczny.

Ukończył prawo w uniwersytecie w Salamance, po wstąpieniu do zakonu jezuitów w wieku 16 lat poświęcił się filozofii i teologii. W latach 1571–1580 nauczał w Segowii i Valladolid. Na wezwanie generała zakonu Everarda Mercuriana przybył do Rzymu, gdzie w 1580 r. objął katedrę teologii w Collegium Romanum. Po pięciu latach ze względu na stan zdrowia opuścił Rzym i przeniósł się do Alcalá de Henares, a w 1593 r. do Salamanki. W latach 1597–1616 wykładał na Uniwersytecie w Coimbrze, gdzie powstały jego największe dzieła.

Znany z surowego trybu życia i wielkiej świątobliwości. Erudyta i bardzo płodny pisarz. W opinii współczesnych uchodził za najwybitniejszego żyjącego filozofa i teologa, a jego twórczość inspirowała m.in. Kartezjusza i Leibniza.

Luźno nawiązuje do tradycji scholastycznej w wydaniu tomistycznym.

Suarez uważany jest za twórcę teologii politycznej kontrreformacji. Jego poglądy służyły odnowieniu scholastyki, by stała się ona równorzędna z filozofią renesansową zwłaszcza na gruncie teologii i światopoglądu. Swoje spostrzeżenia zawarł w traktacie O prawach i Bogu jako prawodawcy (De legibus ac Deo legislatore) z 1612 roku.

Suarez uważał, że istnieje prawo natury, które stanowi podstawę prawa tworzonego przez ludzi. Głównym celem prawa powinno być dobro powszechne, rozumiane jako niewykluczające się dobro społeczeństwa i dobro jednostki. Ten pogląd widoczny jest także w spojrzeniu Suareza na stosunki pomiędzy państwami. Uważał, że każde państwo stanowi odrębny związek obywateli, który jednak należy do ogólnoludzkiej wspólnoty. Cele państwa nie powinny więc wykluczać się z dążeniami całej ludzkości.

Władza pochodzi od ludu, bowiem każdy człowiek jest naturalnie wolny i tylko on sam może zezwolić na sprawowanie nad nim jakiegokolwiek przymusu. Suarez dopuszcza istnienie każdego ustroju – pod warunkiem, że jest on sprawowany legalnie.

Filozof stwierdził jednak, że ponad wolą ludu i wybraną przez niego władzą zawsze znajduje się papież, którego rządy pochodzą bezpośrednio od Boga. Konstrukcja ta służyła umocnieniu pozycji kościoła i uzasadniała nie tylko potrzebę utrzymania przez państwa kontaktów z papiestwem, ale i konieczność ciągłego uznawania zwierzchnictwa władzy duchownej nad władzą świecką.

• Stanisław Ziemiański SJ, Franciszek Suarez, Wydawnictwo WAM, Kraków 2004 (seria Wielcy ludzie Kościoła), ISBN 83-7318-404-X.
• Paweł P. Wróblewski, Arystotelesowska nauka o nieskończoności w metafizycznej reinterpretacji Francisco Suareza. Zarys problematyki, [w:] Krzysztof Rzepkowski (red.), Aemulatio & Imitatio. Powrót pisarzy starożytnych w epoce renesansu, Instytut Filologii Klasycznej Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa 2009, ss. 87-100, ISBN 978-83-904104-8-7.
• Krystyna Chojnicka, Henryk Olszewski, Historia doktryn politycznych i prawnych. Podręcznik akademicki, Ars boni et aequi, Poznań 2004, ISBN 83-87148-60-1.

• ChristopherCh. Shields ChristopherCh., DanielD. Schwartz DanielD., Francisco Suárez, [w:] Stanford Encyclopedia of Philosophy, CSLI, Stanford University, 21 lipca 2014, ISSN 1095-5054 [dostęp 2018-01-16]  (ang.).
• SydneyS. Penner SydneyS., Francisco Suárez, Internet Encyclopedia of Philosophy, ISSN 2161-0002 [dostęp 2018-06-27]  (ang.).