Górne drogi oddechowe – część układu oddechowego człowieka, służąca do transportowania powietrza bogatego w tlen do płuc i do wydalania powietrza z płuc zawierającego produkty przemiany matrii, głównie dwutlenek węgla. W ich skład wchodzi jama nosowa (cavum nasi), gardło (pharynx) – z trąbką Eustachiusza (tuba auditiva) łączącą je z uchem środkowym (auris media) i krtań (larynx)[1]. Czasami krtań zaliczana jest do dolnych dróg oddechowych[2], a czasem częściowo do górnych, częściowo do dolnych dróg oddechowych, gdzie granicą są fałdy głosowe (część krtani powyżej fałdów głosowych zaliczana jest do górnych dróg oddechowych a poniżej do dolnych dróg oddechowych)[3][4]. Ściany górnych dróg oddechowych wyścielone są bardzo dobrze unaczynioną błoną śluzową z nabłonkiem migawkowym, której gruczoły pokrywają cały odcinek śluzowatą wydzieliną[5][6].
Powietrze wdychane przez nos jest oczyszczane z kurzu, bakterii przez śluz i nawilżane. Dodatkowo podczas pasażu przez górny odcinek dróg oddechowych powietrze jest ogrzewane, lub schładzane. Następnie powietrze przepływa do gardła i krtani. Na tym odcinku drogi oddechowe i przewód pokarmowy krzyżują się. Krtań przez otwarcie nagłośni umożliwia dalszą wędrówkę powietrza do dolnego odcinka dróg oddechowych a zamknięcie jej podczas połykania zabezpiecza drogi oddechowe przed dostaniem się pokarmu do ich światła (zachłyśnięcie)[7].
Choroby górnego odcinka dróg oddechowych
[edytuj | edytuj kod]- infekcyjne:
- nieżyt jamy nosowej
- zapalenie migdałków podniebiennych
- zapalenie zatok przynosowych
- zapalenie krtani
- nowotworowe:
- raki jamy ustnej (rak języka, rak ślinianki)
- rak krtani
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Apeksh Patwa, Amit Shah, Anatomy and physiology of respiratory system relevant to anaesthesia, „Indian Journal of Anaesthesia”, 59 (9), 2015, s. 533, DOI: 10.4103/0019-5049.165849, PMID: 26556911, PMCID: PMC4613399 [dostęp 2023-03-19] (ang.).
- ↑ Układ oddechowy. Uwagi wstępne, [w:] Adam Bochenek, Michał Reicher, Anatomia człowieka, wyd. 10, t. 2. Trzewa, Warszawa: Wydawnictwo Lekarskie PZWL, 2014, s. 322, ISBN 978-83-200-4733-2, OCLC 898247612.
- ↑ Sabyasachi Sircar, Principles of medical physiology, Stuttgart, New York: Georg Thieme Verlag, 2008, s. 309, ISBN 978-3-13-144061-7.
- ↑ I. Edward Alcamo, John Bergdahl, Anatomy Coloring Workbook, New York: The Princeton Review, 1200, s. 238, ISBN 978-0-375-76342-7. https://books.google.com/books?id=NiTLf7g1n04C&pg=PA238, data dosępu 2021-05-27
- ↑ Wojciech Sawicki: Histologia: podręcznik dla studentów. Wyd. V (dodruk). Warszawa: Wydawnictwo Lekarskie PZWL, 2009, s. 449. ISBN 978-83-200-4103-3.
- ↑ Respiratory Mucosa. meshb.nlm.nih.gov. [dostęp 2021-05-27].
- ↑ Układ oddechowy – budowa, funkcje, choroby. bioaronsystem.pl. [dostęp 2021-05-27].
