Góry Przylądkowe – góry w Południowej Afryce.
Położenie
[edytuj | edytuj kod]Góry Przylądkowe położone są na południowym krańcu Afryki, o rozciągłości równoleżnikowej. Jest to silnie rozczłonkowane pasmo ciągnące się od ujścia rzeki Olifants na zachodzie do zatoki Algoa na wschodzie.
Ich długość wynosi ok. 800 km, szerokość do 100 km[1].
Składają się z kilku masywów, z których najważniejsze są 2 łańcuchy górskie:
- południowe Góry Długie (Langeberge), wysokość do 2080 m
- północne Góry Czarne (Swartberge), wysokość do 2326 m
Między tymi pasmami leży kotlina śródgórska zwana Karru Małym.
Budowa geologiczna
[edytuj | edytuj kod]Zbudowane głównie z osadów syluru, dewonu i dolnego karbonu o miąższości do 3000 m. Głównymi skałami są piaskowce, łupki i kwarcyty. Zalegają one niezgodnie na prekambryjskich skałach krystalicznych, a na zachodzie również osadowych platformy południowoafrykańskiej[2].
W Górach Przylądkowych występują trzy serie skał osadowych[3]:
- seria Table Mountains
- seria Bokkeveld
- seria Witteberg
Seria Table Mountains o miąższości ok. 1500 m, zbudowana jest głównie ze średnioziarnistych piaskowców podobnych do kwarcytów, barwy białej, o skośnym warstwowaniu, z wkładkami zlepieńców i dwoma poziomami łupków. Górny poziom łupkowy przypomina tillity. Wiek tych osadów określono jako sylurski[2].
Seria Bokkeveld o miąższości ok. 750 m, jest zbudowana głównie z łupków z czterema kompleksami piaskowców. Fauna występująca w dolnej części serii wskazuje na górną część dolnego dewonu. Ku górze maleje ilość fauny, natomiast pojawiają się szczątki flory, a lokalnie pojawiają się cienkie wkładki węgla[2].
Seria Witteberg o miąższości ok. 1200 m, utworzona jest głównie z białych, drobnoziarnistych kwarcyt i z łupków ilastych (łupków dachówkowych). Wiek serii Witteberg oznaczono jako górny dewon i dolny karbon. Seria Witteberg jest przykryta przez tillity serii Dwyke, należącej do formacji Karru[3].
Serie skalne zostały zafałdowane w czasie orogenezy waryscyjskiej. Występują tu łagodne fałdy o dużych promieniach[3].
Na północy osady Gór Przylądkowych przykryte są utworami formacji Karru[3].
Złoża
[edytuj | edytuj kod]Złoża fosforytów.
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Stupnicka 1978 ↓, s. 235.
- ↑ a b c Stupnicka 1978 ↓, s. 235-236.
- ↑ a b c d Stupnicka 1978 ↓, s. 236.
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Ewa Stupnicka , Zarys geologii regionalnej świata, Warszawa: Wydawnictwa Geologiczne, 1978, s. 235-236 .