Głodek mroźny

Głodek mroźny
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	rośliny
Podkrólestwo	rośliny zielone
Nadgromada	rośliny telomowe
Gromada	rośliny naczyniowe
Podgromada	rośliny nasienne
Nadklasa	okrytonasienne
Klasa	Magnoliopsida
Nadrząd	różopodobne
Rząd	kapustowce
Rodzina	kapustowate
Rodzaj	głodek
Gatunek	głodek mroźny
	Nazwa systematyczna
	Draba dubia Suter; Helvet. Fl. 2: 46 1802
	Multimedia w Wikimedia Commons

Głodek mroźny^[4] (Draba dubia Suter) – gatunek rośliny z rodziny kapustowatych.

Rozmieszczenie geograficzne

Występuje w górach Europy: w Alpach, Pirenejach, na Korsyce i w Karpatach Zachodnich. W Polsce występuje tylko w Tatrach i to zaledwie na trzech stanowiskach, z których dwa zostały odkryte w 2008 r.: Tatry Wysokie, na skałach Pieski, nad żlebem opadającym z Małej Koszystej ku Pańszczyckiej Polanie oraz Tatry Zachodnie na Banistem. Podane w 1938 r. stanowisko na Grani Żabiego nie zostało odszukane^[5].

Morfologia

Pokrój: Niewielka roślina poduszkowa z wielogłowym, zdrewniałym korzeniem. Osiąga wysokość 3-15 cm. Tworzy poduszkowate darnie^[6].
Łodyga: Nierozgałęziona, owłosiona.
Liście: Większość liści zebrane w różyczkę liściową u nasady łodygi. Są podłużnie eliptyczne i kutnerowato owłosione. Liści łodygowych 1-3^[6].
Kwiaty: O białej barwie, zebrane po kilka w baldachogrono na szczycie łodygi. Mają 4 płatki korony o długości 3-4 mm. Słupek nagi. Szypułki kwiatowe i oś grona są owłosione^[6].
Owoc: Naga łuszczyna 3-4 razy tak długa jak szeroka, zwężona na końcach^[6].

Biologia i ekologia

Bylina, chamefit. W Tatrach występuje w piętrze kosówki i halnym. Rośnie w szczelinach skał granitowych, kwarcytowych, łupkowych i wapiennych o ekspozycji południowej lub zachodniej. Są to zbiorowiska szczelin skalnych z klasy Asplenietea rupestria. Liczba chromosomów 2n = 16^[5].

Zagrożenia

Kategorie zagrożenia gatunku:

Kategoria zagrożenia w Polsce według Polskiej Czerwonej Księgi Roślin^[7] oraz polskiej czerwonej listy^[8]: EN (zagrożony). Tą samą kategorię gatunek posiada w Karpatach Polskich według Czerwonej Księgi Karpat Polskich^[5].

Zobacz też: rośliny tatrzańskie.

Populacje tego gatunku w polskich Tatrach są nieliczne pod względem liczby osobników (kilkadziesiąt). Znajdują się jednak poza szlakami turystycznymi i taternickimi terenami wspinaczkowymi. Nie są więc bezpośrednio zagrożone przez ludzi.

Przypisy

↑ Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
↑ Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2013-09-20] (ang.).
↑ The Plant List. [dostęp 2017-01-11].
↑ Zbigniew Mirek, Halina Piękoś-Mirkowa, Adam Zając, Maria Zając: Flowering plants and pteridophytes of Poland. A checklist. Krytyczna lista roślin naczyniowych Polski. Instytut Botaniki PAN im. Władysława Szafera w Krakowie, 2002. ISBN 83-85444-83-1.
↑ ^a ^b ^c Zbigniew Mirek, Halina Piękoś-Mirkowa: Czerwona księga Karpat Polskich. Kraków: Instytut Botaniki PAN, 2008. ISBN 978-83-89648-71-6.
↑ ^a ^b ^c ^d Władysław Szafer, Stanisław Kulczyński: Rośliny polskie. Warszawa: PWN, 1953.
↑ Zarzycki K., Kaźmierczakowa R., Mirek Z.: Polska Czerwona Księga Roślin. Paprotniki i rośliny kwiatowe. Wyd. III. uaktualnione i rozszerzone. Kraków: Instytut Ochrony Przyrody PAN, 2014. ISBN 978-83-61191-72-8.
↑ Kaźmierczakowa R., Bloch-Orłowska J., Celka Z., Cwener A., Dajdok Z., Michalska-Hejduk D., Pawlikowski P., Szczęśniak E., Ziarnek K.: Polska czerwona lista paprotników i roślin kwiatowych. Polish red list of pteridophytes and flowering plants. Kraków: Instytut Ochrony Przyrody Polskiej Akademii Nauk, 2016. ISBN 978-83-61191-88-9.

[ruggiero-1] Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).

[apweb-2] Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2013-09-20] (ang.).

[tpl-3] The Plant List. [dostęp 2017-01-11].

[checklist2002-4] Zbigniew Mirek, Halina Piękoś-Mirkowa, Adam Zając, Maria Zając: Flowering plants and pteridophytes of Poland. A checklist. Krytyczna lista roślin naczyniowych Polski. Instytut Botaniki PAN im. Władysława Szafera w Krakowie, 2002. ISBN 83-85444-83-1.

[K-5] Zbigniew Mirek, Halina Piękoś-Mirkowa: Czerwona księga Karpat Polskich. Kraków: Instytut Botaniki PAN, 2008. ISBN 978-83-89648-71-6.

[szafer-6] Władysław Szafer, Stanisław Kulczyński: Rośliny polskie. Warszawa: PWN, 1953.

[7] Zarzycki K., Kaźmierczakowa R., Mirek Z.: Polska Czerwona Księga Roślin. Paprotniki i rośliny kwiatowe. Wyd. III. uaktualnione i rozszerzone. Kraków: Instytut Ochrony Przyrody PAN, 2014. ISBN 978-83-61191-72-8.

[8] Kaźmierczakowa R., Bloch-Orłowska J., Celka Z., Cwener A., Dajdok Z., Michalska-Hejduk D., Pawlikowski P., Szczęśniak E., Ziarnek K.: Polska czerwona lista paprotników i roślin kwiatowych. Polish red list of pteridophytes and flowering plants. Kraków: Instytut Ochrony Przyrody Polskiej Akademii Nauk, 2016. ISBN 978-83-61191-88-9.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]