Gieorgij Arkadjewicz Arbatow (ros. Гео́ргий Арка́дьевич Арба́тов, ur. 19 maja 1923 w Chersoniu, zm. 1 października 2010 w Moskwie) – radziecki prawnik, historyk, politolog, ekspert od stosunków międzynarodowych, amerykanista.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Pochodził z rodziny żydowsko-ukraińskiej; ojcem był Arkadij Arbatow (1898-1954), matką Anna Arbatowa (1901—1977). Przebywał w Niemczech, gdzie ojciec pracował w Przedstawicielstwie Handlowym ZSRR w Berlinie (1930-1935)[1]. W 1941 ukończył szkołę średnią i został powołany do Armii Czerwonej, skończył szkołę artylerii im. Krasina w Moskwie (1-е Московское Краснознаменное артиллерийское училище имени Л. Б. Красина), później walczył kolejno na Froncie Kalinińskim, Stepowym, Woroneskim, 1 i 2 Ukraińskim, od 1943 członek WKP(b). W 1943 został ranny, później ciężko zachorował i 1944 został zwolniony do rezerwy. W latach 1944–1949 studiował w Moskiewskim Państwowym Instytucie Stosunków Międzynarodowych, później pracował w Wydawnictwie Zagranicznej Literatury (Издательствo иностранной литературы) w Moskwie (1949-1953), w pismach „Woprosy fiłosofii” (1953—1957), „Nowoje wriemia” (1957-1959) i „Kommunist” (1959-1960) oraz w międzynarodowym piśmie „Problemy mira i socyalizma” w Pradze (1960-1962). Od maja 1964 konsultant odpowiedzialny Wydziału Międzynarodowego KC KPZR, później kierownik pododdziału i kierownik grupy konsultantów tego wydziału. Doktor nauk historycznych, później profesor, w latach 1967–1992 dyrektor Instytutu USA i Kanady Akademii Nauk ZSRR, od 1970 członek korespondent, a od 1974 akademik Akademii Nauk ZSRR. Był doradcą Leonida Breżniewa, Jurija Andropowa, Konstantina Czernienki i Michaiła Gorbaczowa w sprawach międzynarodowych. Deputowany do Rady Najwyższej ZSRR od 9 do 11 kadencji, później deputowany ludowy ZSRR. W latach 1971–1976 członek Centralnej Komisji Rewizyjnej KPZR, później (1976–1981) zastępca członka, a między 1981 a 1990 członek KC KPZR. Pochowany na Cmentarzu Dońskim w Moskwie[2].
Wybrane prace
[edytuj | edytuj kod]- Георгий Аркадьевич Арбатов: «Оазисы» творческой мысли. W: Г.А. Арбатов: Человек Системы: наблюдения и размышления очевидца её распада. М.: Вагриус, 2002, seria: Наш XX век. ISBN 5-264-00851-5. (ros.).
- przekłady na polski
- Aleksiej Bielakow, Fiodor Burłacki, Jurij Melwil, Abram Milejkowski, Sołomon Wygodzki, i in.: Podstawy marksizmu-leninizmu : podręcznik (Tyt. oryg.: Osnovy marksizma-leninizma). Pod redakcją Otto Kuusinena, tłumacz Regina Hekker i in.. Wyd. IV na podstawie II wydania rosyjskiego. Warszawa: Książka i Wiedza, 1964. (pol.).
Odznaczenia
[edytuj | edytuj kod]- Order Lenina (dwukrotnie)
- Order Rewolucji Październikowej
- Order Wojny Ojczyźnianej I klasy
- Order Czerwonej Gwiazdy
- Order „Znak Honoru”
i medale.
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- http://www.az-libr.ru/index.htm?Persons&0G1/2434f0db/index (ros.)
- https://web.archive.org/web/20151222144008/http://www.vestnik.mgimo.ru/razdely/zolotoy-fond/akademik-georgiy-arkadevich-arbatov-1923-2010 (ros.)
- http://glory.rin.ru/cgi-bin/person.pl?act=more&id=533&surname=&father=&name=&word=&ids=&start=1&page=3 (ros.)
- http://wiadomosci.onet.pl/swiat/rosja-zmarl-politolog-gieorgij-arbatow/zcz1v
- http://wyborcza.pl/1,76842,8454721,Zmarl_Georgij_Arbatow.html
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ISNI: 0000000120321889
- VIAF: 105925729
- LCCN: n79042087
- GND: 11909410X
- NDL: 00431646
- LIBRIS: 64jlpwjq2t5dt95
- BnF: 12174203m
- SUDOC: 03029617X
- NKC: jn20000600345
- DBNL: arba001
- NTA: 07010736X
- BIBSYS: 90711639
- CiNii: DA00956538
- PLWABN: 9810700375805606
- NUKAT: n95006252
- J9U: 987007277745405171
- LNB: 000044506
- KRNLK: KAC2018F6291