Gleocystyda l.mn. gleocystydy (łac. gleocystidium, gleocystidia, ang. gloeocystidia) – rodzaj strzępki u grzybów zaliczany do grupy cystyd. Są to płonne strzępki będące zakończeniami strzępek gleocystydialnych. Wyrastają z płonnej części owocnika, a następnie odginają się w górę i wrastają do hymenium pomiędzy podstawki[1].
Gleocystydy to strzępki jednokomórkowe, cienkościenne, wypełnione żywiczną lub oleistą, bezbarwną lub żółtawą zawartością[1]. Są zwykle trudne do rozpoznania. W ich wyodrębnieniu pomaga barwienie sulfowaniliną. Pod jej wpływem mogą barwić się na niebiesko, szaro lub burgundowo, co oznaczane jest jako S + (brak takiej reakcji to S -). Czasami takie pozytywnie barwiące się cystydy nazywane są sulfopozytywnymi lub sulfocystydami[2]. Gleocystydy na ogół są widoczne także w odczynniku Melzera i zwykle jasno barwią się we floksynie[3].
Gleocystydy mają bardzo zróżnicowane kształty. Zazwyczaj są mniej lub bardziej rozdęte, pęcherzykowate, lub posiadają nieregularnego kształtu wytwory[1]. Często są wykorzystywane do identyfikacji gatunków, gdyż są łatwe do obserwacji pod mikroskopem, a gatunki w obrębie tego samego rodzaju często różnią się budową gleocystyd[4]. Przy identyfikacji bierze się pod uwagę kształt i wielkość cystyd, barwę ich zawartości oraz czy są równe z hymenium, czy wystają ponad nie[1].
Czasami gleocystydy występują także poza hymenium, np. w skórce kapelusza, lub w subhymenium[5].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c d Stanisław Domański, Grzyby (''Mycota''). Tom XXI. Podstawczaki (''Basidiomycota''). Bezblaszkowce (''Aphyllophorales''). Skórnikowate (''Stereaceae''). Pucharkowate (''Podoscyphaceae''), Kraków: PWN, 1991, ISBN 83-01-09471-0 .
- ↑ E. Gerhardt , Grzyby – wielki ilustrowany przewodnik, Warszawa: Klub dla Ciebie - Bauer-Weltbild Media, 2006, ISBN 83-7404-513-2 .
- ↑ An introduction to poroide fungi [online], Fungiflora [dostęp 2023-10-17] (ang.).
- ↑ Atlas grzybów. Cystydy [online] [dostęp 2017-10-29] .
- ↑ Słownik terminów mykologicznych [online] [dostęp 2017-10-29] [zarchiwizowane z adresu 2016-04-01] .