Grupa ppłk. Jana Maliszewskiego – grupa taktyczna Wojska Polskiego improwizowana w czasie kampanii wrześniowej.

10 września dowódca 35 pułku piechoty płk dypl. Jan Maliszewski otrzymał zadanie zorganizowania, z rozbitych oddziałów 9 Dywizji Piechoty, grupy taktycznej swojego imienia^[1]. Żołnierze 35 pułku piechoty utworzyli jego I batalion pod dowództwem mjr. Kazimierza Poschingera^[2]. Z resztek 34 pułku piechoty zorganizowany został II batalion pod dowództwem kpt. Szymona Liba. Dowódcami kompanii w batalionie pozostali oficerowie 34 pp. W miejsce kapitana Liba dowodzenie 1/35 pp objął ppor. Władysław Caputa. Aby zapewnić warunki wykonania zadań osłonowych, pułk wzmocniono innymi oddziałami tworząc Oddział Wydzielony ppłk. Jana Maliszewskiego^[3][a]. W momencie powstania Grupa liczyła ponad 2000^[4] (1800^[5]) żołnierzy.

Grupa ppłk. Maliszewskiego dozorowała Wisłę w rejonie Wyszogrodu i dolną Bzurę aż do Brochowa^[6].

Pierwszym zadaniem bojowym jakie realizowała grupa była obrona mostu w Wyszogrodzie. Po przejściu Nowogródzkiej Brygady Kawalerii gen. Władysława Andersa most przez Wisłę został wysadzony. Zniszczenie nie było jednak całkowite i piechota mogła się po nim przeprawić. Do ochrony przeprawy wyznaczona została 1 kompania strzelecka z plutonem ckm i kolarzami. Obronę wspierał działon artylerii piechoty ze stanowisk na zachód od ujścia Bzury. W czasie walk ranny został ppor. rez. Jan Borysewicz^[7].

13 września ppłk Maliszewski otrzymał rozkaz odesłania kawalerii dywizyjnej 4. i 16 Pomorskiej Dywizji Piechoty do ich macierzystych jednostek, a pozostałymi batalionami przejść w rejon na południe od Świniar. Następnie, wspólnie z 15 Wielkopolską Dywizją Piechoty, uczestniczyć w natarciu na tę miejscowość^[8][9].

W nocy gen. Michał Tokarzewski-Karaszewicz zmienił poprzedni rozkaz i z dotychczasowego składu OW wyłączono: 83 batalion wartowniczy, spieszony oddział ułanów mjr. Kazimierza Święcickiego i kompanię kolarzy Straży Granicznej. Z pododdziałów tych utworzono nowy OW pod dowództwem mjr. Święcickiego. Jego zadaniem było dozorowanie Wisły na odcinku Kępa Karolińska – Czerwińsk i zabezpieczenie przeprawy przez Bzurę pod Brochowem. Natomiast ppłk Maliszewski z 35 pp miał maszerować dalej na Świniary, a po ich zajęciu wejść w skład nowo odtworzonej dwupułkowej 9 Dywizji Piechoty płk. Feliksa Jędrychowskiego^[10][11].
Do południa zgrupowanie ppłk. Maliszewskiego osiągnęło rejon Świniar bez kontaktu z nieprzyjacielem, a jego dowódca oczekiwał dalszych rozkazów^[12]. Do Świniar nie przybył też 22 pułk piechoty i nie udało się odtworzyć 9 DP^[13].

15 września Grupa ppłk. Maliszewskiego stanowiąca część odwodu GO miała zająć rejon lasu dworu Studzieniec, rozpoznawać kierunek na Dobrzyków i być w gotowości do wykonania nowego zadania^[14]. Przez cały dzień nie było kontaktu z nieprzyjacielem. Nie było też rozkazów, a próby nawiązania łączności z dowództwem GO nie dawały rezultatu^[15].

Dopiero rankiem 17 września 35 pp ruszył z rejonu Świniar do Młodzieszyna. Maszerując doliną Wisły był szczególnie narażony na ataki lotnictwa. Jego II batalion został ostrzelany przez niemiecką artylerię z północnego brzegu Wisły; żołnierze rozbiegli się w terenie i batalion przestał istnieć^[16]. Natomiast reszta 35 pp w nocy dotarła do Iłowa^[17]. Stąd, o świcie 18 września, wyruszono do Młodzieszyna. Wobec faktu, że nie zastano tam 22 pp, ppłk Maliszewski skierował się w rejon Brochowa. Zbliżając się do doliny rzeki, żołnierze zostali ostrzelani ogniem karabinów maszynowych od strony Witkowic. Część z nich rozbiegła się, a część poddała się do niewoli. Ppłk Maliszewski wraz z dowódcą batalionu mjr. Poschingerem zdołali ujść Niemcom^[18][b]. Grupa ppłk. Jana Maliszewskiego przestała istnieć^[20].

11 września^[4][c]

• Dowództwo Grupy
• 35 pułk piechoty
• 7 batalion etapowy poznański
• kawaleria dywizyjna 4 Dywizji Piechoty
• kawaleria dywizyjna 16 Pomorskiej Dywizji Piechoty
• spieszony dywizjon ułanów rtm. Kazimierza Święcickiego
• kompania Straży Granicznej rtm. Krafta (kolarze).

• Konrad Ciechanowski: Armia Pomorze 1939. Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1983. ISBN 83-11-06793-7.
• Jan Maliszewski: Wspomnienia dowódcy 35 pułku piechoty. W: Żołnierzom Września. Warszawa: Instytut Wydawniczy „Pax”, 1971.
• Waldemar Rezmer: Armia „Poznań”. Warszawa: Bellona, 1992. ISBN 83-11-07753-3.
• Stanisław Sławiński: Od Borów Tucholskich do Kampinosu. Warszawa: Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza, 1973.