 Budynek dworca na stacji po remoncie z roku 2015 (widok od strony peronów) | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Miejscowość | |
| Zarządca |
Die Reichsbahndirektion Breslau (do 1939), |
| Data otwarcia |
20 września 1865 |
| Poprzednie nazwy |
Greiffenberg |
| Rodzaj | |
| Dane techniczne | |
| Liczba peronów |
2 |
| Liczba krawędzi peronowych |
4 |
| Kasy |
|
| Linie kolejowe | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa dolnośląskiego  | |
Położenie na mapie powiatu lwóweckiego  | |
Położenie na mapie gminy Gryfów Śląski  | |
Położenie na mapie Gryfowa Śląskiego  | |
 51°02′02″N 15°25′44″E/51,033889 15,428889
| |
Gryfów Śląski – stacja kolejowa w Gryfowie Śląskim, w województwie dolnośląskim, w Polsce. Stacja powstała 20 września 1865 roku wraz z budową linii Śląskiej Kolei Górskiej relacji Rybnica – Zgorzelec. W ruchu osobowym ma ona charakter węzła kolejowego, z którego odchodzą linie w trzech kierunkach – do Jeleniej Góry, Zgorzelca i Świeradowa-Zdroju.
Stacja jest własnością oddziału regionalnego PKP Polskich Linii Kolejowych we Wrocławiu i Zakładu Linii Kolejowych w Wałbrzychu[3].
Położenie
[edytuj | edytuj kod]Stacja znajduje się we wschodniej części Gryfowa Śląskiego, na północny wschód od Starego Miasta, ok. 1,2 od Rynku, przy ulicy Polnej. Administracyjnie położona ona jest w województwie dolnośląskim, w powiecie lwóweckim, w gminie Gryfów Śląski[4].
Stacja jest zlokalizowana na wysokości 322 m n.p.m.[1]
Historia
[edytuj | edytuj kod]
Powstanie stacji miało związek z budową linii Śląskiej Kolei Górskiej. W 1862 roku podjęto decyzję o budowie połączenia Zgorzelec – Wałbrzych – Międzylesie. Planowana linia kolejowa miała stanowić fragment linii kolejowej Berlin – Wiedeń, a także przyczynić się do rozwoju podupadającego przemysłu włókienniczego i wydobywczego w regionie Wałbrzycha, Jeleniej Góry i Kamiennej Góry. Linię tę oddawano do użytku etapami. Odcinek przechodzący przez stację, tj. Rybnica – Zgorzelec otwarto 20 września 1865 roku. Pierwotnie był to odcinek jednotorowy. Drugi tor wybudowano około 1900 roku, a w 1921 roku odcinek Jelenia Góra – Lubań Śląski zelektryfikowano[5][6].
W późniejszym okresie Gryfów Śląski stał się stacją węzłową, co wiązało się z doprowadzeniem państwowej linii kolejowej do Mirska. O połączeniu Gryfowa Śląskiego z Mirskiem zdecydowano w 1882 roku. Wtedy to Landtag Prus podjął decyzję o budowie linii kolejowej do Mirska w celu ożywienia lokalnej gospodarki. Otwarcie linii odbyło się 1 listopada 1884 roku[7].
Powstanie linii kolejowej między Lwówkiem Śląskim a Gryfowem Śląskim było spowodowane likwidacją jednostki wojskowej w Lwówku Śląskim, ponieważ linia ta stanowiła rekompensatę za jej likwidację[8]. Pierwszy odcinek tej linii łączył Lwówek Śląski z Gryfowem Śląskim, który otwarto 15 października 1885 roku[6].
Po II wojnie światowej cała infrastruktura przeszła w zarząd Polskich Kolei Państwowych. Wtedy też następował powolny upadek znaczenia stacji w strukturze sieci kolejowej Dolnego Śląska, które spotęgowały przemiany gospodarcze, trwające od 1989 roku. W 1945 roku zlikwidowano trakcję elektryczną, którą na nowo uruchomiono na odcinku Jelenia Góra – Lubań Śląski 13 grudnia 1986 roku[6][5].
W 1983 roku zawieszono kursowanie połączeń pasażerskich na odcinku Lwówek Śląski – Gryfów Śląski[6][8].
Od 2009 roku władze samorządowe ubiegały się o remont obiektów na stacji, jednakże PKP tylko zabezpieczyło budynek dworca przed dalszą degradacją. Remont stacji rozpoczęto we wrześniu 2014 roku, od naprawy wiaty na peronie 2, natomiast w listopadzie 2014 roku przystąpiono do remontu budynku dworca[9]. W połowie czerwca 2022 roku rozpoczął się remont peronu na stacji Gryfów Śląski, w ramach których wypiaskowano konstrukcję metalową wiaty peronowej, wymieniono jej zadaszenie, płyty betonowe nawierzchni peronu, a także zamontowano nowe tablice i oświetlenie[10].
8 czerwca 2020 roku spisano akt notarialny, na mocy którego województwo dolnośląskie przejęło linię kolejową nr 317 od Polskich Kolei Państwowych[11]. Pod koniec maja 2021 roku rozpoczęły się pierwsze prace przy rewitalizacji linii kolejowych 317 Gryfów Śląski – Mirsk i 336 Mirsk – Świeradów Zdrój[12][13], a pierwsze regularne połączenia pasażerskie ruszyły 10 grudnia 2023 roku[14].
Linie kolejowe
[edytuj | edytuj kod]Stacja kolejowa Gryfów Śląski[15] ma charakter stacji węzłowej. Przez nią przebiegają następujące linie:
- 274 Wrocław Świebodzki – Zgorzelec/Görlitz (35. posterunek ruchu; 29. stacja lub przystanek osobowy; 163,412 km; linia czynna)[16][17][18],
- 284 Legnica – Pobiedna (20. posterunek ruchu; 71,481 km; linia w kierunku Lwówka Śląskiego nieprzejezdna, w kierunku Mirska czynna pod nr. 317)[16][17][18],
- 317 Gryfów Śląski – Świeradów-Zdrój (1. posterunek ruchu; 0,000 km; linia czynna)[19].
Układ torowy stacji to 5 torów głównych i 11 bocznych[8].
Infrastruktura
[edytuj | edytuj kod]
Na stacji znajdowało lub znajduje się[8]:
- dworzec kolejowy,
- 2 perony (zadaszone)[20],
- magazyn,
- parowozownia,
- 2 nastawnie,
- wieża wodna,
- budynek mieszkalny,
- zabudowa gospodarcza,
- plac ładunkowy i rampa boczno-czołowa.
Połączenia pasażerskie
[edytuj | edytuj kod]Stacja Gryfów Śląski w ruchu pasażerskim odgrywa rolę regionalną i tylko pociągi tego typu się na niej zatrzymują. Według rozkładu jazdy z okresu 2013/2014 główne kierunki połączeń to: Jelenia Góra, Węgliniec i Zgorzelec. Pociągi obsługiwane były wówczas przez Koleje Dolnośląskie i Przewozy Regionalne[21]. Od 10 grudnia 2023 roku odbywa się ruch pasażerski z Gryfowa Śląskiego odbywa się także w kierunku Świeradowa-Zdroju, obsługiwany przez Koleje Dolnośląskie[22].
| Okres | Stacja docelowa | L. połączeń | Źródło | Okres | Stacja docelowa | L. połączeń | Źródło | |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1950/51 | Lubań Jelenia Góra Zgorzelec Lubsko |
6 4 4 1 |
[23][24] | 1990/91 | Jelenia Góra Lubań Węgliniec Świeradów Zdrój Szczecin Zgorzelec |
14 13 10 4 1 1 |
[25][26][27] | |
| 1956/57 | Lubań Jelenia Góra Mirsk Lwówek Śląski Świeradów Zdrój Zgorzelec Legnica Węgliniec |
10 7 6 5 5 4 3 1 |
[28][29][30][31] | 1992/93 | Lubań Węgliniec Jelenia Góra Świeradów Zdrój Zielona Góra Szczecin |
13 12 11 4 2 1 |
[32][33][34] | |
| 1966/67 | Lubań Jelenia Góra Mirsk Świeradów Zdrój Lwówek Śląski Złotoryja Zgorzelec Legnica Węgliniec |
8 6 6 5 5 4 4 3 1 |
[35][36][37][38] | 1996/97 | Jelenia Góra Węgliniec Świeradów Zdrój Zielona Góra Szczecin |
10 9 5 2 1 |
[39][40][41] | |
| 1975/76 | Lubań Jelenia Góra Mirsk Świeradów Zdrój Lwówek Śląski Zgorzelec Złotoryja Legnica Węgliniec Żary Kłodzko Karpacz |
11 7 6 5 5 4 4 3 2 1 1 1 |
[42][43][44][45] | 1999/2000 | Jelenia Góra Węgliniec Zielona Góra Szczecin |
10 9 2 1 |
[46][47] | |
| 1980/81 | Lubań Jelenia Góra Mirsk Świeradów Zdrój Zgorzelec Lwówek Śląski Złotoryja Legnica Węgliniec Görlitz Karpacz Żary |
11 8 5 4 4 4 3 2 2 1 1 1 |
[48][49][50][51] | 2013/14 | Jelenia Góra Węgliniec Zgorzelec Żary |
5 5 4 1 |
[21] | |
| 1985/86 | Lubań Jelenia Góra Zgorzelec Świeradów Zdrój Węgliniec Żary Frankfurt nad Menem |
10 8 4 3 2 1 1 |
[52][53][54] | 2023/24 | Świeradów-Zdrój Jelenia Góra Goerlitz Węgliniec Wrocław Główny Lubań Śląski |
11 10 8 1 1 1 |
[55] |
Ruch pasażerski
[edytuj | edytuj kod]| Rok | Wymiana pasażerska [os./doba] |
Źr. |
|---|---|---|
| 2017 | 100–149 | [56] |
| 2022 | 200–299 | [57] |
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c Hubert Waguła, Sławomir Fedorowicz (red.): Gryfów Śląski. [w:] Atlas kolejowy Polski [on-line]. dolnoslaskie.atlaskolejowy.pl. [dostęp 2014-02-03]. (pol.).
- ↑ Jarosław Woźny, Marek Potocki (red.): Gryfów Śląski. [w:] Ogólnopolska Baza Kolejowa [on-line]. bazakolejowa.pl. [dostęp 2014-02-05]. (pol.).
- ↑ Załącznik 2.3. Linie kolejowe według obszarów działania jednostek. W: Regulamin przydzielania tras pociągów i korzystania z przydzielonych tras pociągów przez licencjonowanych przewoźników kolejowych w ramach rozkładu jazdy pociągów 2013/2014, PKP Polskie Linie Kolejowe S.A., 2013 (pol.).
- ↑ Geoportal. Mapa topograficzna. Skala 1:10 000. [dostęp 2014-02-05]. (pol.).
- ↑ a b Andrzej Scheer: Elektryfikacja linii kolejowych na Dolnym Śląsku w latach 1914–1939. [w:] Śląski Labirynt Krajoznawczy [on-line]. Regionalna Pracownia Krajoznawcza, Wrocław, 1989. s. 107-113. [dostęp 2014-02-05]. (pol.).
- ↑ a b c d Ryszard Stankiewicz, Marcin Stiasny: Atlas linii kolejowych Polski 2010. Rybnik: Wydawnictwo Eurosprinter, 2010. ISBN 978-83-926946-8-7.
- ↑ Feliks Chojnacki. Jak to w Mirsku z kolejami bywało. „Izery”. 3, s. 14, 2008. ISSN 1899-8313.
- ↑ a b c d Linia Legnica – Pobiedna. [w:] Strona MK z Jeleniej Góry [on-line]. www.jelenia.rail.pl. [dostęp 2014-02-05]. [zarchiwizowane z tego adresu]. (pol.).
- ↑ Stella Suhako-Wróblewska, Olgierd Poniźnik: Nareszcie remontują dworzec w Gryfowie Śląskim!. www.gryfow.pl, 2014-11-12. [dostęp 2014-11-17]. [zarchiwizowane z tego adresu]. (pol.).
- ↑ Remontują peron. Burmistrz trzyma za słowo ws. remontu przejścia. lwowecki.info, 2022-06-20. [dostęp 2023-12-14]. (pol.).
- ↑ Dolnośląskie przejęło linie z Gryfowa do Świeradowa i zapowiada powrót pociągów. www.rynek-kolejowy.pl, 2020-06-09. [dostęp 2023-12-14]. (pol.).
- ↑ Ruszyły prace związane z rewitalizacją Kolei Izerskiej [online], lwowecki.info, 28 maja 2021 [dostęp 2021-06-01] (pol.).
- ↑ Ewa Fit: Kolej Izerska. www.jelonka.com, 2021-05-28. [dostęp 2023-01-12]. (pol.).
- ↑ Jakub Rösler: Do Świeradowa w 21 minut. Znamy rozkład jazdy!. www.rynek-kolejowy.pl, 2023-11-22. [dostęp 2023-12-14]. (pol.).
- ↑ 2.6. Wykaz posterunków ruchu i punktów ekspedycyjnych. [w:] Regulamin sieci 2023/2024 [on-line]. plk-sa.pl. [dostęp 2023-12-12].
- ↑ a b Załącznik 1. Wykaz linii kolejowych zarządzanych przez PKP Polskie Linie Kolejowe S.A. W: Regulamin przydzielania tras pociągów i korzystania z przydzielonych tras pociągów przez licencjonowanych przewoźników kolejowych w ramach rozkładu jazdy pociągów 2013/2014, PKP Polskie Linie Kolejowe S.A., 2013 (pol.).
- ↑ a b Załącznik 2.4. Wykaz posterunków ruchu i punktów ekspedycyjnych. W: Regulamin przydzielania tras pociągów i korzystania z przydzielonych tras pociągów przez licencjonowanych przewoźników kolejowych w ramach rozkładu jazdy pociągów 2013/2014, PKP Polskie Linie Kolejowe S.A., 2013 (pol.).
- ↑ a b Jarosław Woźny, Marek Potocki (red.), Linia Legnica – Zawidów, [w:] Ogólnopolska Baza Kolejowa [online], www.bazakolejowa.pl [dostęp 2013-12-11] (pol.).
- ↑ Regulamin sieci 2023/2024 przyjęty do stosowania Uchwałą Nr 857/2022 Zarządu PKP Polskie Linie Kolejowe S.A. z dnia 7 listopada 2022 r., Warszawa: PKP Polskie Linie Kolejowe, 2023 (pol.).
- ↑ 2.18. Wykaz peronów przy liniach kolejowych zarządzanych przez PKP Polskie Linie Kolejowe S.A.. [w:] Regulamin sieci 2023/2024 [on-line]. plk-sa.pl. [dostęp 2023-12-12].
- ↑ a b Gryfów Śląski. Rozkład jazdy ważny od 15 XII 2013 do 13 XII 2014. W: Plakatowy rozkład jazdy pociągów, PKP Polskie Linie Kolejowe S.A. (pol.).
- ↑ Jakub Rösler: Pociągi do Świeradowa w terminie. Do Karpacza później niż planowano. www.rynek-kolejowy.pl, 2023-08-08. [dostęp 2023-12-14]. (pol.).
- ↑ 237 Bogatynia/Zgorzelec Ujazd - Mikułowa - Jelenia Góra Zachodnia. „Urzędowy Rozkład Jazdy Zima 1950/51”. (pol.).
- ↑ 237 Jelenia Góra Zachodnia - Mikułowa - Zgorzelec Ujazd/Bogatynia. „Urzędowy Rozkład Jazdy Zima 1950/51”. (pol.).
- ↑ 255 Görlitz - Zgorzelec - Mikułowa - Jelenia Góra. „Sieciowy Rozkład Jazdy Pociągów PKP 1990/91”. (pol.).
- ↑ 255 Jelenia Góra - Mikułowa - Zgorzelec - Görlitz. „Sieciowy Rozkład Jazdy Pociągów PKP 1990/91”. (pol.).
- ↑ 253a Gryfów Śląski - Świeradów Zdrój. „Sieciowy Rozkład Jazdy Pociągów PKP 1990/91”. (pol.).
- ↑ 237 Turoszów/Zgorzelec Ujazd - Mikułowa - Jelenia Góra. „Urzędowy Rozkład Jazdy 1956/57”. (pol.).
- ↑ 237 Jelenia Góra - Mikułowa - Zgorzelec Ujazd/Turoszów. „Urzędowy Rozkład Jazdy 1956/57”. (pol.).
- ↑ 255 Jerzmanice Zdrój - Lwówek Śląski - Świeradów Zdrój. „Urzędowy Rozkład Jazdy 1956/57”. (pol.).
- ↑ 255 Świeradów Zdrój - Lwówek Śląski - Jerzmanice Zdrój. „Urzędowy Rozkład Jazdy 1956/57”. (pol.).
- ↑ 255 Görlitz - Zgorzelec - Mikułowa - Jelenia Góra. „Sieciowy Rozkład Jazdy Pociągów PKP 1992/93”. (pol.).
- ↑ 255 Jelenia Góra - Mikułowa - Zgorzelec - Görlitz. „Sieciowy Rozkład Jazdy Pociągów PKP 1992/93”. (pol.).
- ↑ 253 Gryfów Śląski - Świeradów Zdrój. „Sieciowy Rozkład Jazdy Pociągów PKP 1992/93”. (pol.).
- ↑ 255 Zgorzelec - Mikułowa - Jelenia Góra. „Rozkład Jazdy Pociągów PKP 1966/67”. (pol.).
- ↑ 255 Jelenia Góra - Mikułowa - Zgorzelec. „Rozkład Jazdy Pociągów PKP 1966/67”. (pol.).
- ↑ 253 Jerzmanice Zdrój - Lwówek Śląski - Świeradów Zdrój. „Rozkład Jazdy Pociągów PKP 1966/67”. (pol.).
- ↑ 253 Świeradów Zdrój - Lwówek Śląski - Jerzmanice Zdrój. „Rozkład Jazdy Pociągów PKP 1966/67”. (pol.).
- ↑ 255 Węgliniec - Lubań Śl. - Jelenia Góra. „Sieciowy Rozkład Jazdy Pociągów 1996/97”. (pol.).
- ↑ 255 Jelenia Góra - Lubań Śl. - Węgliniec. „Sieciowy Rozkład Jazdy Pociągów 1996/97”. (pol.).
- ↑ 253 Gryfów Śląski - Świeradów Zdrój. „Sieciowy Rozkład Jazdy Pociągów 1996/97”. (pol.).
- ↑ 255 Zgorzelec - Mikułowa - Jelenia Góra. „Sieciowy Rozkład Jazdy Pociągów PKP 1975/76”. (pol.).
- ↑ 255 Jelenia Góra - Mikułowa - Zgorzelec. „Sieciowy Rozkład Jazdy Pociągów PKP 1975/76”. (pol.).
- ↑ 253 Jerzmanice Zdrój - Lwówek Śląski - Świeradów Zdrój. „Sieciowy Rozkład Jazdy Pociągów PKP 1975/76”. (pol.).
- ↑ 253 Świeradów Zdrój - Lwówek Śląski - Jerzmanice Zdrój. „Sieciowy Rozkład Jazdy Pociągów PKP 1975/76”. (pol.).
- ↑ 255 Węgliniec - Lubań Śl. - Jelenia Góra. „Sieciowy Rozkład Jazdy Pociągów 1999/2000”. (pol.).
- ↑ 255 Jelenia Góra - Lubań Śl. - Węgliniec. „Sieciowy Rozkład Jazdy Pociągów 1999/2000”. (pol.).
- ↑ 255 Zgorzelec - Mikułowa - Jelenia Góra. „Sieciowy Rozkład Jazdy Pociągów PKP 1980/81”. (pol.).
- ↑ 255 Jelenia Góra - Mikułowa - Zgorzelec. „Sieciowy Rozkład Jazdy Pociągów PKP 1980/81”. (pol.).
- ↑ 253 Jerzmanice Zdrój - Lwówek Śląski - Świeradów Zdrój. „Sieciowy Rozkład Jazdy Pociągów PKP 1980/81”. (pol.).
- ↑ 253 Świeradów Zdrój - Lwówek Śląski - Jerzmanice Zdrój. „Sieciowy Rozkład Jazdy Pociągów PKP 1980/81”. (pol.).
- ↑ 255 Görlitz - Zgorzelec - Mikułowa - Jelenia Góra. „Sieciowy Rozkład Jazdy Pociągów PKP 1985/86”. (pol.).
- ↑ 255 Jelenia Góra - Mikułowa - Zgorzelec - Görlitz. „Sieciowy Rozkład Jazdy Pociągów PKP 1985/86”. (pol.).
- ↑ 253 Jerzmanice Zdrój - Lwówek Śląski - Świeradów Zdrój. „Sieciowy Rozkład Jazdy Pociągów PKP 1985/86”. (pol.).
- ↑ Wyszukiwarka rozkładu jazdy pociągów PKP PLK S.A. - Portal Pasażera - PKP Polskie Linie Kolejowe S.A. [online], portalpasazera.pl [dostęp 2024-02-25] (pol.).
- ↑ Największe i najmniejsze stacje w Polsce. [w:] utk.gov.pl [on-line]. [dostęp 2019-12-18].
- ↑ Urząd Transportu Kolejowego: Wymiana pasażerska - Dane o stacjach 2022. [dostęp 2023-09-17].
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Gryfów Śląski w Atlasie Kolejowym Polski, Czech i Słowacji – atlaskolejowy.net
- Gryfów Śląski w Ogólnopolskiej Bazie Kolejowej – bazakolejowa.pl
- Gryfów Śląski (stacja kolejowa) w internetowym rozkładzie jazdy PKP – rozklad-pkp.pl (odjazdy)
| Gryfów Śląski | ||
| Linia 274 Wrocław Świebodzki – Zgorzelec (163,412 km) | ||
  odległość: 6,068 km
|
|
odległość: 2,551 km
|
| Linia 284 Legnica – Pobiedna (71,481 km) | ||
  odległość: 5,041 km
|
|
odległość: 3,277 km
|
| Linia 317 Gryfów Śląski – Świeradów-Zdrój (0,000 km) | ||
|
odległość: 3,132 km
| |
