 Grzegorz Gauden podczas targów książki w Pradze, na których honorowym gościem była Polska (2010) | |
| Data i miejsce urodzenia |
17 marca 1953 |
|---|---|
| Zawód, zajęcie |
dziennikarz |
| Alma Mater | |
| Odznaczenia | |
 
| |
Grzegorz Teodor Gauden (ur. 17 marca 1953 w Poznaniu) – polski dziennikarz prasowy i radiowy, działacz opozycji w okresie PRL, w latach 2004–2006 redaktor naczelny dziennika „Rzeczpospolita”, a latach 2008–2016 dyrektor Instytutu Książki.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Syn Franciszka i Marii[1][2]. W 1975 ukończył studia na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu[3].
W latach 1975–1977 pełnił funkcję przewodniczącego komisji kultury zarządu wojewódzkiego Socjalistycznego Związku Studentów Polskich w Poznaniu[3]. Od września 1980 działał w „Solidarności”, był redaktorem naczelnym dziennika „Wiadomości Dnia”, a także „Obserwatora Wielkopolskiego” (wydawanego przez zarząd Regionu Wielkopolska związku). Kierował również działem informacji w zarządzie regionu „S”[4]. Po wprowadzeniu stanu wojennego internowano go na okres od 13 grudnia 1981 do lipca 1982. Przetrzymywany m.in. w Ostrowie Wielkopolskim, gdzie w marcu 1982 brał udział w głodówce protestacyjnej[3]. Po zwolnieniu współpracował z prasą podziemną[3].
Od sierpnia 1984 do 1993 przebywał na emigracji w Szwecji. W latach 1995–1990 był przewodniczącym Szwedzkiego Komitetu Poparcia Solidarności w Lund[4]. Współpracował z sekcją polską BBC w Londynie[3]. Studiował na Uniwersytecie w Lund, na którym w 1989 ukończył ekonomię[3].
Od 1989 zaczął publikować w prasie krajowej, m.in. we „Wprost”. Po powrocie do kraju został przedstawicielem koncernu Bulls Press zajmującego się dystrybucją w Polsce komiksów i materiałów agencyjnych. Od 1995 pozostawał związany z norweskim koncernem prasowym Orkla Media. W 1999 został prezesem zarządu spółki Presspublica, a w okresie od września 2004 do września 2006 był redaktorem naczelnym dziennika „Rzeczpospolita”. Od 2008[3] do 1 kwietnia 2016 był dyrektorem Instytutu Książki[5].
Objął funkcję wiceprezesa Izby Wydawców Prasy, a także Stowarzyszenia Autorów i Wydawców „Polska Książka” (w 2014 przemianowanego na SAiW Copyright Polska). W 2007 był jednym z inicjatorów reaktywowania konwersatorium Doświadczenie i Przyszłość. Został także przewodniczącym („Wielkim Bambrem”) Warszawskiego Klubu Wielkopolan EKA, nieformalnego stowarzyszenia Wielkopolan mieszkających w stolicy. Wszedł w skład Komitetu Wspierania Muzeum Historii Żydów Polskich Polin w Warszawie[6]. Członek polskiego PEN Clubu[4].
W 2019 opublikował książkę Lwów – kres iluzji. Opowieść o pogromie listopadowym 1918[7] za którą w 2020 otrzymał Nagrodę Historyczną „Polityki”[4]. W 2024 wydał książkę Polska sprawa Dreyfusa. Kto próbował zabić prezydenta.
Odznaczenia
[edytuj | edytuj kod]W 2005 został wyróżniony Srebrnym Medalem „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”[8]. W 2012 prezydent Bronisław Komorowski odznaczył go Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski[9][10].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Gauden Grzegorz. polskiemiesiace.ipn.gov.pl. [dostęp 2024-11-11].
- ↑ Jurek Hirschberg: Grzegorz Gauden wspomina Jackiego Jakubowskiego (1951–2020). hirschberg.se, 17 listopada 2020. [dostęp 2024-11-11].
- ↑ a b c d e f g Barbara Fabiańska: Grzegorz Gauden. Encyklopedia Solidarności. [dostęp 2016-04-02].
- ↑ a b c d Grzegorz Gauden. wydawnictwoagora.pl. [dostęp 2024-11-12].
- ↑ Komunikat. Instytut Książki, 1 kwietnia 2016. [dostęp 2016-04-02].
- ↑ Komitet Wspierania Muzeum Historii Żydów Polskich Polin. Muzeum Historii Żydów Polskich Polin. [dostęp 2021-06-01].
- ↑ Lwów – kres iluzji. Opowieść o pogromie listopadowym 1918. universitas.com.pl. [dostęp 2019-08-13].
- ↑ Medal Zasłużony Kulturze – Gloria Artis. mkidn.gov.pl. [dostęp 2022-04-04].
- ↑ M.P. z 2012 r. poz. 874
- ↑ Odznaczeni za walkę o „wolne słowo”. prezydent.pl, 13 czerwca 2012. [dostęp 2016-04-02].
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Barbara Fabiańska: Grzegorz Gauden. Encyklopedia Solidarności. [dostęp 2016-04-02].
