Nazwa koreańska | |||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| |||||||||||
Hancha, hanja (한자, 漢字; dosł. „znaki Han”) lub Hanmun (한문; 漢文), czasami tłumaczone jako „znaki sinokoreańskie” – koreańska nazwa dla znaków chińskich. Dokładnie rzecz biorąc, nazwa ta tyczy się tylko tych znaków, które zostały zapożyczone do języka koreańskiego, a ich wymowa dopasowana do wymowy koreańskiej. W przeciwieństwie do japońskich kanji, znaki hancha nie były modyfikowane i zachowały wygląd podobny do tradycyjnych znaków chińskich.
Historia
[edytuj | edytuj kod]Hancha zyskała wielką popularność w Korei dzięki szybko rozprzestrzeniającemu się buddyzmowi. Jednakże to nie teksty religijne były głównym źródłem wiedzy o znakach, ale Cheonjamun (Księga tysiąca znaków). Hancha była jedynym systemem pisma aż do czasu, kiedy król Sejong Wielki wprowadził w XV wieku hangul. Jednakże wraz z wprowadzeniem hangula nie zaprzestano nauczania starego systemu. Przed zaprojektowaniem hangula próbowano bezskutecznie wprowadzać systemy Hyangchal (향찰; 鄕札), Gugyeol (口訣) i Idu (이두; 吏讀).
Oficjalnie od 1949 roku pisma hancha nie stosuje się w Korei Północnej. W Korei Południowej jego użycie zanikło i zostało ono zastąpione przez hangul.
Nauka
[edytuj | edytuj kod]Hancha jest cały czas nauczana w szkołach średnich w Korei Południowej w trakcie nieobowiązkowych kursów. Edukacja zaczyna się na poziomie klasy 7 (w gimnazjum) i trwa aż do ukończenia szkoły średniej w klasie 12. W gimnazjum uczy się 900 znaków, kolejne 900 w szkole średniej. Kolejnych znaków naucza się na uniwersytetach.
Wymowa
[edytuj | edytuj kod]Wymowa znaków hancha nie jest identyczna z ich chińskimi odpowiednikami. Przykładowo, 印刷 („druk, drukowanie”) w dialekcie mandaryńskim języka chińskiego wymawia się yìnshuā, zaś w języku koreańskim inswae (인쇄). 女 („kobieta”) w mandaryńskim to nǚ, w koreańskim yeoja (여자) (w dialektach południowokoreańskich, gdy znak 女 stoi na początku zdania, wymawia się go jako yeo (여) ze względu na zanik spółgłoski „n” poprzedzającej „i” lub „y”). W innych przypadkach wymowa jest ta sama. Kolejnym przykładem znaku mającego zmienną wymowę jest 龍 („smok”) o chińskiej wymowie lóng, który w języku koreańskim wypowiadany jest jako ryong (룡), o ile słowo nie stoi na pozycji początkowej zdania, bądź yong, gdy je rozpoczyna.
Słownictwo
[edytuj | edytuj kod]Poniższa tabela przedstawia różnice pomiędzy słowami koreańskimi a chińskimi.
Polski | Chiński | Koreański (hancha) |
Koreański (hangul) |
---|---|---|---|
list | 信 (xìn) | 片紙 | 편지 (pyeonji) |
chusteczka | 草紙 (cǎozhǐ) | 休紙 | 휴지 (hyuji) |
prezent | 贈品 (zèngpǐn) | 膳物 | 선물 (seonmul) |
rachunek | 帳單 (zhàngdān) | 外上 | 외상 (oesang) |
stół kuchenny | 餐桌 (cānzhuō) | 食卓 | 식탁 (siktak) |
czek | 支票 (zhīpiào) | 手票 | 수표 (supyo) |
wizytówka | 名片 lub 咭片 (míngpiàn lub jīpiàn) | 名啣 | 명함 (myeongham) |
pokojówka | 女傭 (nǚyōng) | 食母 | 식모 (singmo) |
odwołać, zakazać | 取締 (qǔdì) | 休止 | 휴지 (hyuji) |
uczyć | 學習 (xuéxí) | 工夫 | 공부 (gongbu) |
bardzo | 非常 (fēicháng) | 大端 | 대단 (daedan) |
więzień | 囚犯 (qiúfàn) | 囚徒 | 수도 (sudo) |
Czasami słowa chińskie i koreańskie zbudowane są z tych samych znaków, ale ich kolejność jest zamieniona.
Polski | Chiński | Koreański (hancha) |
Koreański (hangul) |
---|---|---|---|
południe* | 正午 (zhèngwǔ) | 午正 | 오정 (ojeong) |
kompas | 羅盤針 (zuópánzhēn) | 羅針盤 | 나침반 (nachimban) |
* Kolejność taka, jak w języku chińskim (jeong-o), jest także często spotykana w języku koreańskim.
Niektóre sinokoreańskie słowa zaczerpnięte zostały z odczytania kun japońskich znaków kanji.
Polski | Japoński | Koreański (hancha) |
Koreański (hangul) |
Chińska wymowa wyrazu koreańskiego |
Chiński |
---|---|---|---|---|---|
Aikido | 合気道 | 合氣道 | 합기도 | 合氣道 | 合氣道 |
aikidō | habgido | héqìdào |
héqìdào | ||
zbierać, organizować | 組み立て | 組立 | 조립 | 組立 | 組裝 lub 組合 |
kumitate | jolip | zǔlì |
zǔzhuāng lub zǔhé | ||
wyprzedaż | 大売出し | 大賣出 | 대매출 | 大賣出 | 大拍賣 |
ōuridashi | daemaechul | dàmàichū |
dàpāimài | ||
budynek | 建物 | 建物 | 건물 |
建物 | 建築物 lub 建物 |
tatemono | geonmul | jiànwù |
jiànzhúwù lub jiànwù | ||
szacowanie | 見積もり | 見積 | 견적 | 見積 | 估算 |
mitsumori | gyeonjeog | jiànjī |
gūsuàn | ||
akcje (giełdowe) | 株式 |
株式 | 주식 | 株式 | 股份 |
kabushiki | jusig | zhūshì |
gǔfèn | ||
mecz | 試合 | 試合 | 시합 |
試合 | 比賽 |
shiai | sihab | shìhé |
bǐsài | ||
procedura, proces | 手続き |
手續 | 수속 | 手續 | 程序 |
tetsudzuki | susog | shǒuxù |
chéngxù |
Zobacz też
[edytuj | edytuj kod]- kanji – japoński odpowiednik hancha
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Nauka znaków hancha online. learnkorean.com. [zarchiwizowane z tego adresu (2002-10-15)]. (ang.).