Data i miejsce urodzenia |
3 listopada 1915 |
---|---|
Data i miejsce śmierci |
11 października 1989 |
Gatunki | |
Zawód | |
Powiązania |
syn Roman Jabłoński |
Odznaczenia | |
![]() |

Henryk Hubertus Jabłoński, właśc. Helmut Hubertus Degler (ur. 3 listopada 1915 w Gdańsku, zm. 11 października 1989 tamże) – polski kompozytor i pedagog.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Pochodził się z gdańskiej niemieckojęzycznej rodziny mieszczańskiej, w której kultywowano tradycje amatorskiego muzykowania. Był synem Herwarta Deglera i Alidii z domu Springer. W 1931 zdał maturę w Szkole Św. Katarzyny[1]. Początkowo gry na fortepianie i skrzypcach uczyli go członkowie najbliższej rodziny. W 1932 r. podjął studia w Polskim Konserwatorium Muzycznym Gdańskiej Macierzy Szkolnej, gdzie jego nauczycielem był m.in. Kazimierz Wiłkomirski (gra na wiolonczeli, teoria muzyki); naukę kontynuował potem u Wernera Schramma i Alfreda Paetscha. Od 1935 r. współpracował z rozgłośnią radiową Wolnego Miasta Gdańska jako wiolonczelista i aranżer muzyki popularnej.
W czasie okupacji niemieckiej grał jako wiolonczelista i pianista w małych zespołach rozrywkowych w Gdańsku. W 1945 r. cały dorobek kompozytora (ponad 200 utworów) spłonął w czasie działań wojennych.
Po II wojnie światowej zdecydował się pozostać w Polsce, 30 października 1948 r. zmienił urzędowo personalia („Jabłoński” było panieńskim nazwiskiem jego babki Rozalii)[2]. Podjął pracę jako wiolonczelista w gdańskiej orkiestrze symfonicznej. Jednocześnie kierował w latach 1948–1953 chórem studenckim przy Politechnice Gdańskiej i w latach 1951–1954 chórem Technikum Budowy Okrętów w Gdańsku. Od 1947 r. współpracował z orkiestrą Polskiego Radia pod dyrekcją S. Rachonia, dla której pisał utwory popularne i rozrywkowe; w latach 50. współpracował także z rozgłośnią radiową w Gdańsku, opracowując muzykę ludową, przede wszystkim z terenu Kaszub. W latach 1954–1980 był wykładowcą kompozycji i instrumentacji w Państwowej Wyższej Szkole Muzycznej w Gdańsku (obecnie Akademia Muzyczna im. Stanisława Moniuszki). Od 1954 r. należał do PZPR[3].
Twórczość H.H. Jabłońskiego obejmuje koncerty: wiolonczelowy, skrzypcowy, fortepianowy, 2 symfonie, poemat symfoniczny Dolina milczenia (1980), widowisko operowe Pani Helena (1973), balet Gdańska noc (1970), utwory kameralne, pieśni. Pisał też muzykę popularną, m.in. melodie znanych szlagierów Pierwszy siwy włos i Zachodni wiatr.
Od 15 lutego 1945 był mężem Charlotty Gertrudy (Kornelii) z domu Treder (1926–2013), z którą miał synów: Romana, wybitnego polskiego wiolonczelistę, Michała Piotra (ur. 1946) i Ludwika, trębacza[1].
Zmarł w Gdańsku, pochowany 17 października 1989 na cmentarzu Srebrzysko (rejon IX, kwatera POLE B-2-8)[4].
Synem Henryka H. Jabłońskiego jest wybitny wiolonczelista Roman Jabłoński[5].
Odznaczenia
[edytuj | edytuj kod]- Złoty Krzyż Zasługi[3]
- Medal Stolema (1971)
Nagrody
[edytuj | edytuj kod]- Nagroda Artystyczna miasta Gdańska (1951)
- II nagroda za Sonatę na wiolonczelę solo w konkursie Związku Kompozytorów Polskich na muzykę kameralną (1953)
- Nagroda Wojewódzka za wybitne osiągnięcia w dziedzinie upowszechniania kultury (1971)
- Nagroda Miasta Gdańska w Dziedzinie Kultury „Splendor Gedanensis” (1975)[6]
- Nagroda Ministra Kultury i Sztuki I stopnia (1980)
Upamiętnienie
[edytuj | edytuj kod]W 1990 jedna z ulic na Chełmie w Gdańsku została nazwana imieniem Henryka Hubertusa Jabłońskiego.
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b JABŁOŃSKI HENRYK HUBERTUS, muzyk, kompozytor, patron gdańskiej ulicy – Encyklopedia Gdańska [online], gdansk.gedanopedia.pl [dostęp 2024-10-23] .
- ↑ Odbudował rodzinny dom za honoraria z jednej piosenki
- ↑ a b Kto jest kim w Polsce 1984. Wyd. 1. Warszawa: Wydawnictwo Interpress, 1984, s. 314. ISBN 83-223-2073-6.
- ↑ Henryk Jabłoński. cmentarze-gdanskie.pl. [dostęp 2019-05-22].
- ↑ Roman Jabłoński, [w:] Twórcy [online], Culture.pl [dostęp 2024-03-21] .
- ↑ Laureaci Nagrody Miasta Gdańska w Dziedzinie Kultury „Splendor Gedanensis” [online], bip.gdansk.pl [dostęp 2024-10-23] .
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Henryk Hubertus Jabłoński, [w:] Twórcy [online], Culture.pl [dostęp 2024-03-22] .
- Jolanta Woźniak: Jabłoński Henryk Hubertus. W: Elżbieta Dziębowska: Encyklopedia muzyczna PWM. T. 4: hij część biograficzna. Kraków: Polskie Wydawnictwo Muzyczne, 1993, s. 328. ISBN 83-224-0453-0. OCLC 180641615. (pol.).