Hermes (posąg z Porta Tiburtina)

Hermes
Autor	nieznany
Data powstania	I wiek
Medium	marmur
Wymiary	183 cm
	Miejsce przechowywania
Lokalizacja	Muzeum Narodowe w Rzymie
	Multimedia w Wikimedia Commons

Hermes, także Hermes Ludovisi – starożytna rzeźba rzymska z I wieku n.e., wykonana w marmurze, przedstawiająca boga Hermesa, znajdująca się w zbiorach Muzeum Narodowego w Rzymie (nr. inw. 8624).

Historia

Rzeźba jest kopią greckiego pierwowzoru, który mógł wyjść spod dłuta Fidiasza lub Myrona. Pierwowzór był wykonany w brązie w V wieku p.n.e. Było to jedno z pierwszych przedstawień boga Hermesa w formie psychopompa, jako bezbrodego młodego mężczyzny. Rzymska kopia odnaleziona została w okolicy Porta Tiburtina w Rzymie. Pierwszym jej właścicielem był w XVII wieku kardynał Ludovico Ludovisi, stąd w literaturze posąg nazywany też bywa Hermesem Ludovisi. Spotyka się też nazwę Merkury orator (Hermes Logios). W 1901 kolekcja Boncompagni-Ludovisi wystawiona została na sprzedaż. Wówczas w posiadanie rzeźby weszło Muzeum Narodowe. Obecnie posąg Hermesa znajduje się w kolekcji oddziału w Palazzo Altemps^[1]^[2].

Posąg, bardziej zniszczony, w podobnym przedstawieniu Hermesa (psychopompus) znaleziony został w Anzio. Znajduje się również w kolekcji rzymskiego Muzeum Narodowego w oddziale w Palazzo Massimo alle Terme.

Opis

Rzeźba przedstawia nagiego boga Hermesa w postawie stojącej, w kontrapoście. Posąg mierzy 183 cm. Bóg ma na głowie kapelusz, charakterystyczny grecki petasos. Na lewej ręce, od przedramienia ma przewieszony himation. Najprawdopodobniej w lewej dłoni bóstwo trzymało kaduceusz^[2]. Początkowo posągowi brakowało prawej ręki, którą odrestaurował i zamontował rzeźbiarz Alessandro Algardi. Po pracach restauracyjnych Hermes prezentuje się, zgodnie z jednym ze swoich przydomków, jako bóg elokwencji czy retoryki (Hermes Logios)^[3].

Galeria

Wariant z Anzio
posąg od przodu
posąg od przodu
górna część posągu

Zobacz też

Hermes z małym Dionizosem

Przypisy

↑ John Boardman. Three Greek Gem Masters. „The Burlington Magazine”. 111 (799), 1969. ISSN 0007-6287.
↑ ^a ^b J.-R. Girerd-Didier. Comparaison de deux statues antiques (A Hermès Ludovisi / B Statue funéraire de Marcellus). „Fil d’ariane”. 12. s. 69–74. (fr.).
↑ Waiter Woodburn Hyde: Olympic victor monuments and Greek athletic art. Carnegie Institution of Washington, 1921, s. 84. (ang.).

[1] John Boardman. Three Greek Gem Masters. „The Burlington Magazine”. 111 (799), 1969. ISSN 0007-6287.

[GirerdDidier-2] J.-R. Girerd-Didier. Comparaison de deux statues antiques (A Hermès Ludovisi / B Statue funéraire de Marcellus). „Fil d’ariane”. 12. s. 69–74. (fr.).

[3] Waiter Woodburn Hyde: Olympic victor monuments and Greek athletic art. Carnegie Institution of Washington, 1921, s. 84. (ang.).

[1]

[2]

[3]