 chorąży
| |
| Data i miejsce urodzenia |
30 września 1911 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
18 kwietnia 1952 |
| Przebieg służby | |
| Siły zbrojne | |
| Główne wojny i bitwy | |
| Odznaczenia | |
| |
Hieronim Rogiński, ps. „Róg”, „Cień” (ur. 30 września 1911 w Nowym Jorku, zm. 18 kwietnia 1952 w miejscowości Czerwone[1]) – polski wojskowy w stopniu chorążego[2], żołnierz Związku Walki Zbrojnej, Armii Krajowej, Narodowych Sił Zbrojnych i Narodowego Zjednoczenia Wojskowego, uczestnik podziemia antykomunistycznego.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Do Polski powrócił po zakończeniu I wojny światowej. Ukończył cztery klasy gimnazjum[2], a następnie został powołany do odbycia zasadniczej służby wojskowej. Ukończył podoficerską szkołę artylerii piechoty w Toruniu[1]. Został zawodowym wojskowym, służył m.in. w oddziale saperów jako plutonowy. W 1939 uczestniczył w wojnie obronnej. Został wywieziony na roboty przymusowe do Niemiec, w 1941 po ucieczce przedostał się na Podlasie[2].
Od 1942 w Związku Walki Zbrojnej i następnie Oddziale Łomża Armii Krajowej. W 1943 dołączył do Narodowych Sił Zbrojnych[2]. Walczył w oddziale kapitana Antoniego Kozłowskiego „Białego”, następnie porucznika Bolesława Kozłowskiego „Grota”. 30 czerwca 1944 koło wsi Cieloszki uczestniczył w akcji odbicia aresztowanych przez Niemców żołnierzy NSZ[1].
W 1945 dołączył do Narodowego Zjednoczenia Wojskowego[2]. Od czerwca 1947 był komendantem Powiatu „Łużyca” NZW, obejmującego teren części powiatów kolneńskiego, ostrołęckiego i piskiego. Na przełomie sierpnia i września 1947 opuścił oddział z powodów rodzinnych, przenosząc się w okolice Sępólna[1][3]. 8 marca 1948 został tam zatrzymany przez funkcjonariuszy bezpieki[1]. Podczas udanej ucieczki raniony[3], powrócił do konspiracji. Wstąpił do oddziału sierżanta Bronisława Chrzanowskiego „Orła” na terenie powiatu kolneńskiego. Od sierpnia 1948 był komendantem Powiatu „Łuków” NZW, a od października 1951 komendantem Rady Rejonowej Rejonu „Karaś”[1].
Celem zwalczania jego grupy komunistyczna bezpieka powołała specjalną grupę operacyjną, próbowano także go schwytać, represjonując jego krewnych[3]. Wiosną 1952 Hieronim Rogiński wraz z żoną Henryką i Stanisławem Waszkiewiczem „Piskorzem” przebywał w schronie wykopanym we wsi Czerwone koło Kolna. 18 kwietnia 1952 bunkier został otoczony przez wojsko w składzie I SBO Korpusu Bezpieczeństwa Wewnętrznego pod dowództwem kapitana Gołdyna. Otoczony „Róg” próbował bez powodzenia zastrzelić podejrzewanego o zdradę swojego meliniarza[1]. Następnie popełnił samobójstwo[2]. Według ustaleń historyków miejsce ukrywania się „Roga” zostało ujawnione przez „Piskorza”, który poprzedniego dnia opuścił schron[1][3].
Życie prywatne
[edytuj | edytuj kod]Hieronim Rogiński był żonaty z Henryką z domu Wyrwas, którą poślubił w 1946. Miał syna Stanisława[3].
Odznaczenia
[edytuj | edytuj kod]W 2008 prezydent RP Lech Kaczyński, za wybitne zasługi dla niepodległości Rzeczypospolitej Polskiej, odznaczył go Krzyżem Komandorskim z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski[4].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c d e f g h Hieronim Rogiński (opr. na podstawie: Sławomir Poleszak, Podziemie antykomunistyczne w łomżyńskiem i grajewskiem 1944–1957, Volumen, Warszawa 2004). solidarni.waw.pl. [dostęp 2017-08-09].
- ↑ a b c d e f Hieronim Rogiński, „Róg”, „Cień”. ipn.gov.pl. [dostęp 2017-08-09]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-10-27)].
- ↑ a b c d e Waldemar Brenda. Wierny Polsce do końca. „Debata”. nr 4 (7), s. 16–17, 2008. [dostęp 2017-08-09].
- ↑ Postanowienie Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 22 października 2008 r. o nadaniu orderów (M.P. z 2009 r. nr 27, poz. 357).
