Hornsgatan

Södermalm
Widok z lotu ptaka na zachodnią część ulicy
Państwo	Szwecja
Miejscowość	Sztokholm
Długość	2300 m[1]
Przebieg
0 m ←Södermalmstorg, Götgatan→ 70 m ←Guldgränd, Söderledstunneln→ 130 m Mariagatan 150 m ←Pustegränd, Ragvaldsgatan→ 230 m Maria Trappgränd 300 m Bellmansgatan 430 m ←Blecktornsgränd, Mariatorget→ 500 m Mariatorget 620 m Timmermansgatan 780 m Torkel Knutssonsgatan 900 m ←Bysistäppan, Rosenlundsgatan→ 1160 m Ringvägen 1360 m Brännkyrkagatan 1410 m Ansgariegatan 1610 m Kristinehovsgatan 1730 m Varvsgatan 1950 m Lignagatan 2130 m Långholmsgatan 2300 m Hornstulls strand
Położenie na mapie regionu Sztokholm Hornsgatan
Położenie na mapie Szwecji Hornsgatan
59°19′05,0″N 18°03′22,0″E/59,318056 18,056111
Multimedia w Wikimedia Commons

Hornsgatan – ulica w Sztokholmie, o długości 2300 metrów, arteria komunikacyjna dawniej dzielnicy Södermalm.

W 1642 ulica nosiła nazwę Horns gathun. Przedrostek Horn pochodzi od nazwy wsi znajdującej się na zachodniej części Södermalm i może oznaczać wystający teren. Do roku 1900 ulica biegła obecnym śladem na odcinku Södermalmstorg–Ansgariegatan, następnie skręcała na północ, po czym ponownie odbijała na zachód jako przedłużenie obecnej Brännkyrkagatan^[2].

Droga została wytyczona w okresie renesansu, podczas planowania siatki ulic tej części miasta. Na początku lat 60. XVII wieku, w najwęższym miejscu zatoki Årstaviken(inne języki), wybudowano most pontonowy łączący Södermalm i Liljeholmen, a miejsce poboru cła przeniesiono ze skrzyżowania Hornsgatan z Timmermansgatan na przyczółek mostu. Od strony Slussen(inne języki) ulica nosiła kolejno nazwy: Hornsgatan, Hornskroken i Hornstullsgatan, a nazwa Hornstull odnosiła się do samego punktu poboru opłat. Od XVII wieku okolice Slussen gęsto zabudowywano drewnianymi i kamiennymi budynkami, a w zachodniej części ulicy wznoszono pojedyncze domy^[2] oraz budynki przemysłowe^[3]. W 1759 kwartały w pobliżu kościoła św. Marii Magdaleny zostały zniszczone przez pożar, a podczas odbudowy zakazano wznoszenia budynków drewnianych i nakazano zwiększyć szerokość ulic w celach przeciwpożarowych. Po kolejnym pożarze w latach 60. XVIII wieku powstał plac Adolf Fredriks torg nazwany na cześć króla Adolfa Fryderyka, który od 1963 znany jest jako Mariatorget(inne języki)^[2].

W 1866 sporządzono projekt rozwoju miasta znany jako plan Lindhagena(inne języki). Zakładał on m.in. obniżenie poziomu ulicy i jej poszerzenie, co skutkowało koniecznością wyburzenia wszystkich domów po południowej stronie Hornsgatan oraz zmniejszenia powierzchni przykościelnego cmentarza. Plan realizowano etapami do 1900. W 1887 poprowadzono tu linię tramwajową. W latach 1900–1910 wzdłuż ulicy wzniesiono 45 domów, z których większość istnieje do dziś. Od 1901 ulicą kursowała pierwsza linia tramwajów elektrycznych. W 1915 most pontonowy zastąpiono tymczasową, drewnianą przeprawą. Istniejący do dziś most wybudowano w 1928 i poszerzono w 1956. W 1964 w pobliżu Hornsgatan poprowadzono linię metra. Od lat 60. planowano rozbiórkę wyniesionej części ulicy w pobliżu kościoła św. Marii Magdaleny i znajdujących się przy niej budynków, lecz dzięki oporowi mieszkańców w 1974 uchwalono zakaz wyburzania nieruchomości w centrum miasta na rzecz ich renowacji. Większość zabudowy na zachód od Zinkensdamm pochodzi z lat 60., 70. i 80. XX wieku^[2].

• 
  Widok w 1905
• 
  Wschodni fragment, widok z wieży kościoła św. Marii Magdaleny
• 
  Okolice Mariatorget, widoczna podwyższona część ulicy
• 
  Narożnik Hornsgatan i Timmermansgatan
• 
  Osiedle Drakenberg
• 
  Parada równości w 2015