IBM PC (ang. personal computer) – oryginalna wersja i przodek platformy komputerów osobistych, zapoczątkowanej 12 sierpnia 1981^[1] roku przez przedsiębiorstwo IBM modelem IBM 5150, znanym jako IBM PC. Został opracowany przez zespół inżynierów i wykonawców pod kierownictwem Dona Estridge’a z IBM Entry Systems Division w Boca Raton, na Florydzie.

Premiera mikrokomputera IBM PC odbyła się w Nowym Jorku w hotelu Waldorf Astoria^[2][3].

Ogólne określenie „komputer osobisty” było w użyciu jeszcze przed 1981, stosowano je już w 1972 roku dla Xerox PARC Alto, ale ze względu na sukces modelu IBM Personal Computer, określenie „PC” zaczęło oznaczać dokładniej mikrokomputer biurkowy zgodny z produktami IBM PC. W ciągu krótkiego czasu od wprowadzenia, producenci i dostawcy innych urządzeń peryferyjnych, kart rozszerzeń oraz oprogramowania stali się rozpowszechnieni. Wpływ IBM PC na rynek komputerów osobistych był znaczący przez wprowadzenie standaryzacji platformy komputerów osobistych. „Kompatybilne z IBM” stało się ważnym kryterium wzrostu sprzedaży; tylko rodzina Apple Macintosh zachowała znaczący udział w rynku bez zachowania zgodności z komputerem osobistym IBM.

Podstawowy kod rozruchowy IBM PC w ROM to BIOS (Basic Input/Output System). Zawiera on bibliotekę podstawowych funkcji i zadań, takich jak wyjście wideo, wejście klawiatury, dostęp do dysku, obsługa przerwań, testowanie pamięci i testowanie innych komponentów systemu. BIOS także ładuje system operacyjny. BIOS oryginalnego IBM PC mógł być rozszerzony o ROM BASIC (nie mylić z basic ROM), czyli język programowania BASIC w stałej pamięci komputera (ROM). Do tego celu na płycie głównej komputera PC przeznaczono 4 podstawki pod pamięci ROM (4x8kB), albo jedną podstawkę pod ROM 1x32kB (czasami zdarzało się 5 podstawek - albo jedno - 4x8, albo drugie - 1x32).

Nazwa IBM PC była przez pierwsze dwa lata całkowicie jednoznaczna i odróżniała ten wyrób od innych dostępnych w tym czasie komputerów osobistych takich jak ZX-81 czy produkty z serii Apple i Macintosh.

Gdy w roku 1983 ukazał się kolejny model IBM PC/XT, przedsiębiorstwo IBM skorzystała z popularności nazwy IBM PC nazywając go IBM PC/rozszerzony (XT to częsty skrót marketingowy angielskiego słowa extended).

Popularność platformy IBM PC i wyrobów z nią kompatybilnych, czyli około 90% światowych komputerów – spowodowała, że dla większości konsumentów komputer osobisty, pecet (z języka angielskiego personal computer), jest tożsamy z produktem platformy IBM PC.

Wprowadzenie UEFI zerwało ze standardem platformy IBM PC opartej na BIOS.

IBM PC jako jednostka komputera sam w sobie nie zawierał kompletnego systemu operacyjnego, jedynie podstawowe oprogramowanie w pamięci stałej ROM (wspomniany BIOS), który umożliwiał wczytanie systemu operacyjnego z dyskietki lub dysku twardego, co dopiero tworzyło kompletną platformę systemową dla aplikacji.

W 1980 roku firma IBM poszukując systemu operacyjnego dla nowego komputera osobistego (którym miał stać się IBM PC), skontaktowała się z firmą Digital Research w sprawie systemu CP/M dla procesorów x86. Do porozumienia jednak nie doszło i IBM ostatecznie zdecydował się na system DOS oferowany przez firmę Microsoft. System ten z kolei Microsoft nabył za niewielką, względnie, kwotę od firmy Seatlle Computer Products. Był to 86-DOS, rozwijany dalej już przez Microsoft i sprzedawany w dwóch wersjach: jako PC-DOS przez IBM oraz MS-DOS przez Microsoft.

Początkowo IBM ogłosił zamiar wspierania wielu różnych systemów operacyjnych: CP/M-86, UCSD p-System oraz IBM PC DOS. Na premierę dostępny był jednak tylko ten ostatni - system sprzedawany przez samą firmę IBM. Nim inne systemy zdążyły pojawić się w sprzedaży (co stało się z min. półrocznym opóźnieniem), PC-DOS całkowicie zdominował nowo tworzący się rynek systemów operacyjnych dla komputerów osobistych IBM PC.

Microsoft zachował prawo do samodzielnej sprzedaży systemu DOS, który został nazwany MS-DOS i był oferowany jako system dla tzw. "klonów" IBM PC, które firmy na całym świecie mogły legalnie produkować, gdyż architektura IBM PC nie była prawnie chroniona, tak jak to miało zwykle miejsce w przypadku innych platform sprzętowych (np. komputerów firmy Apple). Z czasem tańsze "klony" (szczególnie późniejszych wersji: IBM PC/XT, IBM PC/AT, i kolejnych opartych o procesory 32-bitowe począwszy od 80386) zdominowały rynek komputerów osobistych. Wraz z nimi to właśnie systemy firmy Microsoft takie jak MS-DOS a poźniej Windows, a nie PC-DOS i OS/2 od IBM, zdominowały na wiele lat rynek systemów operacyjnych dla komputerów osobistych.

Konkurencyjne systemy, niejednokrotnie znacznie bardziej zaawansowane, oferowała firma Digital Research. Jednak CP/M-86, MP/M-86 (wielodostępna i wielozadaniowa wersja CP/M), Concurrent PC DOS czy późniejszy DR-DOS, pomimo większych możliwości nie zdołały zdobyć większej popularności, głównie ze względu na wysoką cenę, znacznie przewyższającą produkty Microsoftu.

• IBM PC/XT
• IBM PC/AT

Zobacz multimedia związane z tematem: IBM PC