Jack London (1900) | |
Imię i nazwisko |
John Griffith Chaney |
---|---|
Data i miejsce urodzenia |
12 stycznia 1876 |
Data i miejsce śmierci |
22 listopada 1916 |
Narodowość |
Amerykanin |
Dziedzina sztuki | |
Ważne dzieła | |
Jack London (ur. jako John Griffith Chaney 12 stycznia 1876 w San Francisco, zm. 22 listopada 1916 w Glen Ellen) – amerykański pisarz.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Syn Flory Wellman i H.W. Chaneya. Nazwisko przyjął od ojczyma, Johna Londona. Przyszły pisarz miał niezwykle barwne życie. Samouk, był m.in. gazeciarzem, trampem, kłusownikiem, marynarzem, poszukiwaczem złota w Klondike i reporterem. Jako korespondent wojenny relacjonował konflikt rosyjsko-japoński w 1905 r. i wojnę domową w Meksyku. W jego twórczości często pojawia się motyw samotnej walki człowieka z panującym porządkiem społecznym i siłami przyrody.
Jest autorem powieści i opowiadań z wątkami autobiograficznymi. Oparte na własnych przeżyciach powieści są zawieszone pomiędzy naturalizmem a przygodowym romantyzmem. Był socjalistą, z tym że inspiracje czerpał z idei głoszonych przez Marksa, Darwina, Spencera i Nietzschego, dlatego w swoim światopoglądzie łączył idee socjalistyczne z teorią walki o byt i podziwem dla silnych jednostek. Był również ateistą[1].
Po przedwczesnej śmierci Londona ukuto popularną do dziś plotkę, jakoby miał on popełnić samobójstwo. W ostatnich dniach życia pisarz uśmierzał wprawdzie bardzo silny ból morfiną i jest teoretycznie możliwe, że świadomie ją przedawkował. Teza ta jednak nie znajduje potwierdzenia ani w dowodach, ani w świadectwach z pierwszej ręki. Na akcie zgonu pisarza jako oficjalna przyczyna jego odejścia figuruje mocznica, efekt ciężkiej niewydolności nerek. Przyczyną plotki prawdopodobnie był motyw samobójstwa w jego powieściach, w jednej z nich bohater w obliczu rychłej śmierci i strasznego bólu z pomocą lekarza popełnił samobójstwo przedawkowując morfinę[2].
Po dojściu Hitlera do władzy w Niemczech, wśród około 20 000 spalonych książek znalazły się dzieła Jacka Londona[3].
Upamiętnienie
[edytuj | edytuj kod]- Jack London Square – ulica w Oakland w Kalifornii,
- Jack London – film fabularny z 1943 w reżyserii Michaela Santela z Michaelem O'Shea w roli tytułowej.
Dzieła w kolejności chronologicznej
[edytuj | edytuj kod]- 1900 – Odyseja Północy, Serce kobiety, Syn wilka
- 1902 – Córka śniegów
- 1903 – Zew krwi, Mieszkańcy Otchłani
- 1904 – Wilk morski
- 1905 – Gra
- 1906 – Biały Kieł, Przed Adamem
- 1907 – Miłość życia, Żelazna Stopa
- 1909 – Martin Eden, Kaftan bezpieczeństwa. Włóczęga wśród gwiazd (The Jacket – The Star Rover)
- 1910 – Elam Harnish (Burning Daylight)
- 1911 – Opowieści Mórz Południowych, Siła Silnego
- 1912 – Bellew Zawierucha (Wyga), Syn Słońca
- 1913 – Księżycowa Dolina (The Valley of the Moon), John Barleycorn, czyli Wspomnienia alkoholika (John Barleycorn)
- 1914 – Bunt na Elsynorze (The Mutiny of the Elsinore)
- 1916 – Maleńka pani wielkiego domu (The Little Lady of the Big House)
- 1917 – Jerry z wysp (Jerry of the Islands)
Krótkie opowiadania wydane w języku polskim
[edytuj | edytuj kod]- 1899 - Biała Cisza[4]
- 1899 - Małżonka króla[4]
- 1900 - Rozstajne drogi[5]
- 1900 - Wielka niewiadoma[5]
- 1901 - Kobieta z plemienia Siwasz[4]
- 1901 - Napój Hiperborejów[5]
- 1902 - Choroba samotnego wodza[4]
- 1902 - Historia Jees-Uck[4][6]
- 1902 - Keesh, syn Keesha[6]
- 1902 - Li-wan o jasnej skórze[6]
- 1902 - Mistrz tajemnicy[5]
- 1902 - Na południe od toru[5]
- 1902 - Sprzysiężenie starców[5]
- 1902 - Wśród lasów północy[6]
- 1902 - Złoty mak[5]
- 1903 - Cień i błysk[4]
- 1903 - Wiara w człowieka[5]
- 1903 - Zamążpójście Lit-Lit[6]
- 1904 - Keesh, łowca niedźwiedzi[6]
- 1905 - Szczerozłoty kanion[5]
- 1906 - Nieoczekiwane[5]
- 1906 - Przemyślny Porportuk[6]
- 1907 - Negore, tchórz[6]
- 1908 - Wróg świata[5]
- 1909 - Marzenie Debsa[4]
- 1910 - Dobrodziejstwo wątpliwości[4]
- 1910 - Yah! Yah! Yah![5]
- 1918 - Czerwony bóg[4]
- 1979 - A niech to żółwie Tasmana! przeł. I. Kania
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Stewart Gabel (2012). Jack London: a Man in Search of Meaning: A Jungian Perspective. AuthorHouse. p. 14. ISBN 978-1477283332. Kiedy został aresztowany i skazany na miesiąc więzienia za włóczęgostwo w wieku około 19 lat, w niezbędnych formularzach wymienił „ateizm” jako swoją religię (Kershaw, 1997).
- ↑ James L. Haley, Wilk – szlaki życia Jacka Londona, wyd. Świat Książki, Warszawa 2012.
- ↑ Carl Sifakis, Encyklopedia morderstw, Universitas Kraków 2007, s. 278.
- ↑ a b c d e f g h i Jack London , Biała cisza oraz inne opowiadania, 2022 .
- ↑ a b c d e f g h i j k l Jack London , Mistrz tajemnicy oraz inne opowiadania, 2022 .
- ↑ a b c d e f g h Jack London , Serce kobiety, wyd. I, Warszawa: Wydawnictwo CM, 2018, ISBN 978-83-66022-04-1, OCLC 1034585882 [dostęp 2023-01-13] .
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Jack London Dies Suddenly On Ranch. [w:] The New York Times [on-line]. nytimes.com, 23 listopada 1916. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Jack London w bazie Notable Names Database (ang.)
- Twórczość Jacka Londona w serwisie Polona.pl
- ISNI: 0000000121309371, 0000000368641210
- VIAF: 46764200, 1878155566455313380007
- LCCN: n78086415
- GND: 118574183
- NDL: 00447982
- LIBRIS: vs6842pd11ltns3
- BnF: 11913283v
- SUDOC: 027319016
- SBN: CFIV006202
- NLA: 35311166
- NKC: jn19990005166
- DBNL: lond007
- BNE: XX921509
- NTA: 068764995
- BIBSYS: 90064701
- CiNii: DA00473658
- Open Library: OL44633A
- PLWABN: 9810601945905606
- NUKAT: n94000533
- J9U: 987007264753805171
- PTBNP: 41617
- CANTIC: a10634897
- LNB: 000007386
- NSK: 000100018
- BNA: 000045513
- CONOR: 7347043
- BNC: 000035658
- ΕΒΕ: 64245
- BLBNB: 000563342
- KRNLK: KAC199616959
- LIH: LNB:V*86;=BA