Jack Lynch

Pełne imię i nazwisko	John Mary Lynch
Data i miejsce urodzenia	15 sierpnia 1917 Cork
Data i miejsce śmierci	20 października 1999 Dublin
Taoiseach
Okres	od 5 lipca 1977 do 11 grudnia 1979
Przynależność polityczna	Fianna Fáil
Poprzednik	Liam Cosgrave
Następca	Charles Haughey
Taoiseach
Okres	od 10 listopada 1966 do 14 marca 1973
Przynależność polityczna	Fianna Fáil
Poprzednik	Seán Lemass
Następca	Liam Cosgrave
Multimedia w Wikimedia Commons

John Mary „Jack” Lynch^[1] (irl. Seán Ó Loinsigh; ur. 15 sierpnia 1917 w Corku, zm. 20 października 1999 w Dublinie^[1]) – irlandzki polityk, prawnik i sportowiec, długoletni deputowany, minister w różnych resortach, w latach 1966–1979 lider Fianna Fáil, od 1966 do 1973 i od 1977 do 1979 premier Irlandii (taoiseach).

Pochodził z wielodzietnej rodziny. Jego rodzicami byli krawiec Daniel Lynch i Norah O’Donoghue^[2]. Był znanym zawodnikiem uprawiającym dwie dyscypliny: hurling i futbol gaelicki^[3]. Był kilkukrotnym mistrzem organizowanych przez Gaelic Athletic Association rozgrywek All-Ireland Senior Hurling Championship^[4].

Uczył się w szkole średniej North Monastery. Studiował prawo na University College Cork, następnie kształcił się w szkolącej prawników instytucji King’s Inns w Dublinie^[4]. Od 1936 pracował w departamencie sprawiedliwości^[5], w 1945 uzyskał uprawnienia barristera^[4]. W 1946 zawarł związek małżeński z Máirín O’Connor^[2].

Zaangażował się w działalność polityczną w ramach Fianna Fáil. W 1948 po raz pierwszy uzyskał mandat posła do Dáil Éireann. Z powodzeniem ubiegał się o reelekcję w ośmiu kolejnych wyborach, zasiadając w niższej izbie irlandzkiego parlamentu do 1981, kiedy to zrezygnował z kandydowania na kolejną kadencję^[6][7].

Stał się bliskim współpracownikiem Éamona de Valery^[1][5]. Na początku lat 50. w trakcie 14. kadencji Dáil Éireann był parlamentarnym sekretarzem przy jednym z ministrów. Od marca 1957 w randzie ministra wchodził w skład gabinetów Éamona de Valery i Seána Lemassa. Pełnił kolejno funkcje: ministra do spraw Gaeltachtu (do czerwca 1957), ministra edukacji (do czerwca 1959), ministra przemysłu i handlu (do kwietnia 1965) oraz ministra finansów (do listopada 1966)^[7].

W 1966 taoiseach i lider FF Seán Lemass zapowiedział swoją rezygnację, co doprowadziło do sporów w ramach partii. Ostatecznie Jack Lynch okazał się kompromisowym kandydatem, obejmując w listopadzie 1966 urząd premiera oraz funkcję lidera Fianna Fáil^[1][6]. Na czele rządu stał do marca 1973^[7], kiedy to jego ugrupowanie przegrało wybory i znalazło się w opozycji^[5]. W okresie urzędowania zmagał się z trudnościami wynikającymi z konfliktu w Irlandii Północnej^[5][8]. Przeprowadzono też referendum, w którym Irlandczycy poparli przystąpienie kraju do EWG^[5]. Stanowisko premiera objął ponownie w lipcu 1977^[7]. Ustąpił z niego oraz z funkcji lidera partii w grudniu 1979^[6]. Doszło do tego w okresie konfliktów wewnątrz FF oraz problemów gospodarczych wynikających z wzrastającego deficytu i inflacji^[1][5]. Po odejściu z polityki powoływany w skład rad dyrektorów różnych przedsiębiorstw^[5].