 Jahja Sinwar 12 lutego 2012 roku | |
| Pełne imię i nazwisko |
Jahja Ibrahim Hasan as-Sinwar |
|---|---|
| Data i miejsce urodzenia |
29 października 1962 |
| Data i miejsce śmierci | |
| Szef Biura Politycznego Hamasu | |
| Okres |
od 6 sierpnia 2024 |
| Przynależność polityczna | |
| Poprzednik |
Chalid Maszal (pełniący obowiązki) |
| Następca |
tymczasowy komitet pełniący obowiązki (Chalid Maszal, Chalil al-Hajja, Zaher Dżabarin, Muhammad Isma’il Darwisz i nieujawniony członek) |
| Przywódca Hamasu w Strefie Gazy | |
| Okres |
od 13 lutego 2017 |
| Przynależność polityczna | |
| Poprzednik | |
| Następca | |
.jpg) Ujęcie z izraelskiego drona: ranny Sinwar z twarzą zasłoniętą kefiją, krótko przed śmiercią, 16 października 2024 | |
| Data i miejsce urodzenia |
29 października 1962 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |
| Przebieg służby | |
| Lata służby |
1987–2024 |
| Formacja | |
| Jednostki | |
| Główne wojny i bitwy | |
Jahja Sinwar (arab. يحيى السنوار), właściwie Jahja Ibrahim Hasan as-Sinwar[1] (arab. يحيى ابراهيم حسن السنوار; ur. 29 października 1962 w Muchajjam Chan Junus[1], zm. 16 października 2024 w Muchajjam Tall as-Sultan[2][3]) – palestyński bojownik, polityk, funkcjonariusz organów bezpieczeństwa i terrorysta, przywódca Hamasu w Strefie Gazy (2017–2024)[4], po eliminacji kierownictwa organizacji został na krótko szefem jej Biura Politycznego (6 sierpnia–16 października 2024), po czym sam zginął w walce z Siłami Obronnymi Izraela[5][6].
Członek Brygad Al-Kassam, współtwórca aparatu bezpieczeństwa Hamasu i założyciel jego agencji bezpieczeństwa wewnętrznego Madżd, aresztowany w 1988 roku, rok później skazany został na poczwórne dożywocie i spędził w więzieniu 22 lata; w 2011 roku wraz z 1025 innymi więźniami został wymieniony za izraelskiego żołnierza Gilada Szalita[7][8]. Pomysłodawca ataku na Izrael, który zapoczątkował wojnę w Strefie Gazy[9]. Przed jego śmiercią toczyło się w Międzynarodowym Trybunale Karnym postępowanie o odpowiedzialność za zbrodnie wojenne. Brat Muhammada Sinwara.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Urodził się w 1962 roku w obozie dla uchodźców palestyńskich Chan Junus w wówczas rządzonej przez Egipt Strefie Gazy. Jego rodzina została wypędzona z Aszkelonu podczas wojny arabsko-izraelskiej w 1948 roku[10]. Miał młodszego brata Muhammada Sinwara, tak samo jak on późniejszego członka Hamasu[11]. Ukończył studia na Uniwersytecie Islamskim w Gazie, gdzie uzyskał licencjat z arabistyki[12].
Jeszcze jako student, w 1982 roku, został po raz pierwszy aresztowany przez izraelskie władze z powodu zaangażowania w antyizraelską działalność polityczną i przesiedział cztery miesiące w tzw. areszcie administracyjnym, bez zarzutów ani procesu[13][1]. Trzy lata później Sinwar został ponownie aresztowany przez Izrael i spędził osiem miesięcy w więzieniu w następstwie oskarżenia o udział w tworzeniu agencji wywiadowczej Hamasu – Madżd (w istocie rzeczy Sinwar był jednym ze współtwórców aparatu bezpieczeństwa tej organizacji[7][14])[1][15]. Podczas dowodzenia aparatem bezpieczeństwa Hamasu w połowie lat 80. XX wieku odpowiadał za tropienie i karanie Palestyńczyków oskarżanych o współpracę z Izraelem. Przez gotowość do zabijania domniemanych kolaborantów zyskał przydomek „Rzeźnik z Chan Junus”[16]. W 1988 roku został aresztowany, a rok później skazany przez władze Izraela na poczwórne dożywocie za zorganizowanie uprowadzenia i zabicia dwóch izraelskich żołnierzy oraz czterech, uznawanych za kolaborantów, Palestyńczyków[13][7][14]. W 2011 roku, po 22 latach spędzonych w więzieniu został razem z innymi 1025 osobami wymieniony przez Izraelczyków w zamian za żołnierza Gilada Szalita[7][14]. Był wybierany na przywódcę Hamasu w Strefie Gazy w 2017 i ponownie w 2021 roku[4].
We wrześniu 2015 roku rząd Stanów Zjednoczonych uznał Sinwara za terrorystę[7].
Po dokonanym 7 października 2023 roku przez Hamas wielkoskalowym ataku na Izrael, w którym, według izraelskich władz, zginęło 1139 osób, zaś 253 zostały porwane oraz zabrane do Strefy Gazy jako zakładnicy i który przerodził się w regularną wojnę między Izraelem a Hamasem w Strefie Gazy Sinwar został uznany w przestrzeni medialnej za pomysłodawcę i „mózg” ataku[17][18][19][9][20][21].
20 maja 2024 roku Karim Ahmad Khan, prokurator Międzynarodowego Trybunału Karnego w Hadze, zwrócił się do Trybunału z wnioskiem o wydanie nakazów aresztowania Jahji Sinwara oraz dwóch innych liderów Hamasu zarzucając im popełnienie zbrodni wojennych i zbrodni przeciwko ludzkości podczas ataku na Izrael z 7 października 2023 roku[22][23].
6 sierpnia 2024 roku zastąpił zabitego Isma’ila Hanijję na stanowisku szefa Biura Politycznego Hamasu[5][6].
17 października 2024 roku Siły Obronne Izraela potwierdziły za pomocą analizy DNA, że Sinwar został zabity dzień wcześniej podczas wymiany ognia z IDF w Strefie Gazy[24]. 18 października tego roku śmierć Sinwara potwierdził z kolei Hamas[15].
Życie prywatne
[edytuj | edytuj kod]Oprócz rodzimego języka arabskiego znał także język hebrajski, którego nauczył się podczas pobytu w izraelskich więzieniach[20].
21 listopada 2011 roku wziął ślub z Samar Muhammad Abu Zamar, absolwentką teologii na Uniwersytecie Islamskim w Gazie, z którą miał troje dzieci[25][26].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c d Motasem A Dalloul: The new leader of Hamas in Gaza is Yahya Al-Sinwar. middleeastmonitor.com, 2017-02-13. [dostęp 2024-08-08]. (ang.).
- ↑ Ofer Aderet, Number One on Israel's Hit List: Yahya Sinwar, the Hamas Leader Killed by IDF in Gaza [online], Haaretz, 17 października 2024 [dostęp 2024-10-17] (ang.).
- ↑ N12 – חוסל מנהיג חמאס יחיא סינוואר [online], N12, 17 października 2024 [dostęp 2024-10-17] (hebr.).
- ↑ a b Peter Beaumont, Hamas elects hardliner Yahya Sinwar as its Gaza Strip chief [online], The Guardian, 13 lutego 2017.
- ↑ a b Jakub Wencel, Jahja Sinwar nowym politycznym liderem Hamasu [online], Gazeta Wyborcza, 6 sierpnia 2024.
- ↑ a b Hamas names Yahya Sinwar as new leader after Ismail Haniyeh’s killing. [w:] Israel-Palestine conflict [on-line]. aljazeera.com, 2024-08-06. [dostęp 2024-08-08]. (ang.).
- ↑ a b c d e Terrorist Designations of Yahya Sinwar, Rawhi Mushtaha, and Muhammed Deif. 8 sierpnia 2015.
- ↑ Frank Gardner, Yahya Sinwar: Who was the Hamas leader? [online], BBC, 17 października 2024 [dostęp 2025-02-06] (ang.).
- ↑ a b Nataliya Vasilyeva, Mastermind behind Hamas attacks personally handling hostage negotiations [online], The Telegraph, 20 listopada 2023 [zarchiwizowane z adresu 2024-04-07] (ang.).
- ↑ Yahya Sinwar Hamas Leader, Biography, & Facts Britannica. britannica.com, 2024-01-28. (ang.).
- ↑ Ruth Marks Eglash, Israel's most wanted: ‘Butcher of Khan Younis,’ other Hamas terrorists now in IDF's sights [online], Fox News, 17 grudnia 2023 [dostęp 2024-10-20] (ang.).
- ↑ Who is the Hamas leader in Gaza, Yahya Sinwar?. BBC News, 2023-11-21. (ang.).
- ↑ a b Frank Gardner: Yahya Sinwar: Who was the Hamas leader?. bbc.com, 2024-10-17. [dostęp 2025-02-17]. (ang.).
- ↑ a b c Ivana Kottasová: Who is Yahya Sinwar, the Hamas leader Israel has called a 'dead man walking'. 7 grudnia 2023.
- ↑ a b Hamas confirms leader Yahya Sinwar killed in combat in Gaza by Israeli army. [w:] Israel-Palestine conflict [on-line]. aljazeera.com, 2024-10-18. [dostęp 2025-02-17]. (ang.).
- ↑ Nick Squires: Hamas' leader in Gaza Yahya Sinwar at the top of Israel's kill list. [w:] News [on-line]. telegraph.co.uk, 2023-10-09. [dostęp 2025-02-17]. (ang.).
- ↑ James Rothwell, Siham Shamalakh: Ismael Haniyeh: Hamas leader who cheered Oct 7 and led ceasefire negotiations. [w:] News [on-line]. telegraph.co.uk, 2024-07-31. [dostęp 2024-08-03]. (ang.).
- ↑ Israel social security data reveals true picture of Oct 7 deaths. [w:] Live news [on-line]. france24.com, 2023-12-15. [dostęp 2024-08-03]. (ang.).
- ↑ Daniel Estrin: Reaching hostages and prisoners, through Israeli and Palestinian radio. ketr.org, 2024-02-01. [dostęp 2024-08-03]. (ang.).
- ↑ a b Bassem Mroue, Melanie Lidman: Shadowy Hamas leader in Gaza is at top of Israel’s hit list after last month’s deadly attack. [w:] World News [on-line]. apnews.com, 2023-11-22. [dostęp 2025-02-17]. (ang.).
- ↑ Daniel Estrin: The shadowy Hamas leader behind the war against Israel. npr.org, 2023-12-03. [dostęp 2025-02-17]. (ang.).
- ↑ ICC prosecutor seeks arrest warrants against Sinwar and Netanyahu. [w:] World [on-line]. edition.cnn.com, 2024-05-20. [dostęp 2024-08-08]. (ang.).
- ↑ Josef Federman: War crimes prosecutor seeks arrest of Israeli and Hamas leaders, including Netanyahu. [w:] World news [on-line]. apnews.com, 2024-05-20. [dostęp 2024-08-08]. (ang.).
- ↑ Sinwar, mastermind of Oct. 7 attacks, was long sought by Israeli forces [online], NBC News, 17 października 2024 [dostęp 2024-10-17] (ang.).
- ↑ Sinwar leads Hamas.. heavy slap to Zionist enemy, its allies and its supporters. saba.ye, 2024-08-11. [dostęp 2025-02-17]. (ang.).
- ↑ Einav Halabi: Pious, loyal and mostly out of view: the woman beside Hamas leader Yahya Sinwar. [w:] Magazine [on-line]. ynetnews.com, 2024-10-23. [dostęp 2025-02-17]. (ang.).
