Jan Doktór

Data i miejsce urodzenia	3 maja 1952 Warszawa
Doktor habilitowany
Specjalność: historia powszechna
Alma Mater	Szkoła Główna Planowania i Statystyki w Warszawie
Doktorat	1990 – nauki humanistyczne Instytut Filozofii i Socjologii PAN
Habilitacja	1999 – historia Uniwersytet Warszawski
Instytut	Żydowski Instytut Historyczny
Odznaczenia

Jan Doktór (ur. 3 maja 1952 w Warszawie) – polski historyk, pracownik naukowy Żydowskiego Instytutu Historycznego. W okresie PRL także dziennikarz w prasie drugiego obiegu.

Ukończył studia w Szkole Głównej Planowania i Statystyki w Warszawie, po których pracował jako terapeuta i tłumacz. W stanie wojennym współpracował z opozycyjnym „Tygodnikiem Wojennym”, był członkiem jednej z jego tzw. redakcji zastępczych, powstałych na wypadek aresztowania głównej redakcji. Redagował wraz ze Stanisławą Domagalską numery 90–100 pisma (lipiec-grudzień 1984)^[1]. Od listopada 1984 do 1990 był również członkiem redakcji drugoobiegowego tygodnika „Przegląd Wiadomości Agencyjnych”^[2].

W 1990 w Instytucie Filozofii i Socjologii Polskiej Akademii Nauk uzyskał stopień doktora w zakresie nauk humanistycznych na podstawie rozprawy Mesjańska doktryna Jakuba Franka jako reakcja na kryzys religijnej tradycji osiemnastowiecznego żydostwa polskiego. W 1999 na Wydziale Historycznym Uniwersytetu Warszawskiego otrzymał stopień doktora habilitowanego nauk humanistycznych w zakresie historii w oparciu o pracę Śladami Mesjasza-Apostaty. Żydowskie ruchy mesjańskie w XVIII wieku a problem konwersji.

W latach 1992–1993 prowadził wykłady na temat mesjanizmu na Uniwersytecie w Hamburgu. Był dwukrotnym stypendystą Herzog August Bibliothek w Wolfenbüttel. Od 1996 związany zawodowo z Żydowskim Instytutem Historycznym. Był członkiem rady naukowej tej jednostki. Jest redaktorem naczelnym „Kwartalnika Historii Żydów”. W pracy naukowej zajmuje się mesjanizmem żydowskim, mistyką żydowską, chasydyzmem, frankizmem i chrześcijańskimi misjami wśród Żydów w XVIII wieku.

Jego bratem był religioznawca Tadeusz Doktór.

W 2011 prezydent Bronisław Komorowski odznaczył go Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski^[3][4]. W 2018 otrzymał Krzyż Wolności i Solidarności^[5], a w 2023 Medal Stulecia Odzyskanej Niepodległości^[6].

• Jakub Frank i jego nauka na tle kryzysu religijnej tradycji osiemnastowiecznego żydostwa polskiego, IFiS PAN, Warszawa 1991
• Księga słów Pańskich. Ezoteryczne wykłady Jakuba Franka, tom 1–2, Wyd. Semper, Warszawa 1997
• Śladami mesjasza-apostaty; żydowskie ruchy mesjańskie w XVII i XVIII wieku a problem konwersji, Wyd. Leopoldinum, Warszawa 1998
• W poszukiwaniu żydowskich kryptochrześcijan. Dzienniki ewangelickich misjonarzy z ich wędrówek po Rzeczypospolitej w latach 1730–1747, Wyd. Tikkun, Warszawa 1999
• Początki chasydyzmu polskiego, Wyd. Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław 2004

• Błażej Brzostek: „Tygodnik Wojenny”. W: Solidarność podziemna 1981–1989. Warszawa: ISP PAN, Stowarzyszenie Archiwum Solidarności, 2006. Brak numerów stron w książce
• Przegląd Wiadomości Agencyjnych 1984–1990. Przerwana historia ilustrowanej bibuły. Ossa: Wydawnictwo Dom Na Wsi, 2009. Brak numerów stron w książce

• Dr hab. Jan Doktór, [w:] baza „Ludzie nauki” portalu Nauka Polska (OPI PIB) [dostęp 2011-05-31] .
• Nota biograficzna w Encyklopedii Solidarności. [dostęp 2011-05-31].