| |
 porucznik artylerii
| |
| Data i miejsce urodzenia |
4 listopada 1893 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
4–7 kwietnia 1940 |
| Przebieg służby | |
| Lata służby |
1919–1940 |
| Siły zbrojne | |
| Główne wojny i bitwy | |
| Odznaczenia | |
     
| |
Jan Grzywiński[a] (ur. 4 listopada 1893 w Warszawie, zm. 4–7 kwietnia 1940 w Katyniu) – porucznik artylerii Wojska Polskiego, działacz niepodległościowy, kawaler Orderu Virtuti Militari, ofiara zbrodni katyńskiej.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Urodził się 4 listopada 1893 w Warszawie, w rodzinie Stanisława i Zofii z Zarzeckich[2][3]. W 1915 wstąpił do „Sokoła”. Studiował w Akademii Górniczej w Jekaterynburgu. 1 maja 1919 r. wstąpił do 5 Dywizji Strzelców Polskich. Brał udział w walkach przeciwko bolszewikom.
Po przybyciu do kraju wiosną 1920 r. został przydzielony do 2 pułku artylerii polowej (późniejszy 16 pap) Syberyjskiej Brygady Piechoty i brał udział w wojnie polsko-bolszewickiej.
Po wojnie ukończył w 1921 Szkołę Podchorążych Artylerii w Poznaniu. W 1922 został mianowany podporucznikiem. Jako oficer rezerwy został zatrzymany w służbie czynnej, w 30 pułku artylerii polowej we Włodawie[4]. 8 stycznia 1924 został zatwierdzony w stopniu porucznika rezerwy ze starszeństwem z 1 czerwca 1920 i 7. lokatą w korpusie oficerów artylerii[5]. 23 sierpnia 1924 został przemianowany z dniem 1 lipca 1924 na oficera zawodowego w stopniu porucznika ze starszeństwem z 1 czerwca 1920 i 45. lokatą w korpusie oficerów artylerii[6]. W tym samym roku został odkomenderowany z macierzystego pułku do Oficerskiej Szkoły Topografów[7]. Następnie kontynuował służbę w 30 pułku artylerii polowej (31 grudnia 1931 przemianowanym na 30 pułk artylerii lekkiej)[8][9]. W marcu 1934 został zwolniony z zajmowanego stanowiska i oddany do dyspozycji dowódcy Okręgu Korpusu Nr IX, a z dniem 31 lipca 1934 przeniesiony w stan spoczynku[10][11].
4 listopada 1939 przybył do Obozu NKWD w Kozielsku[12]. Między 3 a 5 kwietnia 1940 został przekazany do dyspozycji naczelnika Zarządu NKWD Obwodu Smoleńskiego[12]. Między 4 a 7 kwietnia 1940 zamordowany w Katyniu i tam pogrzebany[12]. Od 28 lipca 2000 spoczywa na Polskim Cmentarzu Wojennym w Katyniu.
5 października 2007 minister obrony narodowej Aleksander Szczygło mianował go pośmiertnie na stopień kapitana[13]. Awans został ogłoszony 9 listopada 2007, w Warszawie, w trakcie uroczystości „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów”.
W 1929 zawarł związek małżeński[14].
Ordery i odznaczenia
[edytuj | edytuj kod]- Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari nr 7789 – 22 czerwca 1922[15][2][16]
- Krzyż Walecznych trzykrotnie[17][18]
- Medal Niepodległości – 2 sierpnia 1931 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”[19]
- Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921[17]
- Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości[17]
- Medal Zwycięstwa[17]
Zobacz też
[edytuj | edytuj kod]- jeńcy polscy w niewoli radzieckiej (od 1939 roku)
- obozy NKWD dla jeńców polskich
- ofiary zbrodni katyńskiej – zamordowani w Katyniu
- zbrodnia katyńska
Uwagi
[edytuj | edytuj kod]- ↑ W ewidencji Wojska Polskiego figurował jako „Jan II Grzywiński”, w celu odróżnienia od innego oficera noszącego to samo imię i nazwisko, a mianowicie Jana I Grzywińskiego (1878–1944), podporucznika rezerwy 6 pułku strzelców konnych[1].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 665, 706, 774, 858, 1648.
- ↑ a b Kolekcja ↓, s. 1.
- ↑ Księga Cmentarna Katynia 2000 ↓, s. 191.
- ↑ Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 774.
- ↑ Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 858.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 85 z 27 sierpnia 1924, s. 485.
- ↑ Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 693, 753.
- ↑ Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 404, 477.
- ↑ Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 199, 698.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 10 z 30 marca 1934, s. 135.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 14 z 22 grudnia 1934, s. 282.
- ↑ a b c Убиты в Катыни 2015 ↓, s. 263.
- ↑ Decyzja Nr 439/MON Ministra Obrony Narodowej z dnia 5 października 2007 w sprawie mianowania oficerów Wojska Polskiego zamordowanych w Katyniu, Charkowie i Twerze na kolejne stopnie oficerskie. Decyzja nie została ogłoszona w Dzienniku Urzędowym MON.
- ↑ Kolekcja ↓, s. 2, 4.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 27 z 19 sierpnia 1922, s. 615.
- ↑ Polak (red.) 1991 ↓, s. 48.
- ↑ a b c d Kolekcja ↓, s. 3.
- ↑ Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 199.
- ↑ M.P. z 1931 r. nr 179, poz. 260.
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Grzywiński Jan. [w:] Kolekcja Orderu Wojennego Virtuti Militari, sygn. I.482.74-6941 [on-line]. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2023-11-03].
- Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2022-01-19].
- Rocznik Oficerski 1923. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1923.
- Rocznik Oficerski 1924. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1924.
- Rocznik Oficerski 1928. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1928.
- Rocznik Oficerski 1932. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1932.
- Banaszek Kazimierz; Roman Wanda Krystyna; Sawicki Zdzisław: Kawalerowie Orderu Virtuti Militari w mogiłach katyńskich. Kapituła Orderu Wojennego Virtuti Militari, 2000. ISBN 83-87893-79-X.
- Убиты в Катыни. Книга Памяти польских военнопленных – узников Козельского лагеря НКВД, расстрелянных по решению политбюро ЦК ВКП(б) от 5 марта 1940 года. Лариса Еремина (red.). Москва: Общество «Мемориал» – Издательство «Звенья», 2015. ISBN 978-5-78700-123-5.
- Jan Kiński, Helena Malanowska, Urszula Olech, Wacław Ryżewski, Janina Snitko-Rzeszut, Teresa Żach: Katyń. Księga Cmentarna Polskiego Cmentarza Wojennego. Marek Tarczyński (red.). Warszawa: Oficyna Wydawnicza RYTM, 2000. ISBN 83-905590-7-2.
- Bogusław Polak (red.): Kawalerowie Virtuti Militari 1792–1945. T. 2/1. Koszalin: Wydawnictwo Uczelniane Wyższej Szkoły Inżynierskiej w Koszalinie, 1991. ISBN 83-900510-0-1.
- Jędrzej Tucholski: Mord w Katyniu. Warszawa: Instytut Wydawniczy PAX, 1991. ISBN 83-211-1408-3.
