 Jan Wieczorek (2020) | ||
| ||
| Kraj działania | ||
|---|---|---|
| Data i miejsce urodzenia |
8 lutego 1935 | |
| Data i miejsce śmierci |
13 września 2023 | |
| Biskup diecezjalny gliwicki | ||
| Okres sprawowania |
1992–2011 | |
| Biskup pomocniczy opolski | ||
| Okres sprawowania |
1981–1992 | |
| Wyznanie | ||
| Kościół | ||
| Prezbiterat |
22 czerwca 1958 | |
| Nominacja biskupia |
12 czerwca 1981 | |
| Sakra biskupia |
16 sierpnia 1981 | |
| Data konsekracji |
16 sierpnia 1981 | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| Miejsce | |||||
| Konsekrator | |||||
| Współkonsekratorzy | |||||
| |||||
Jan Walenty Wieczorek[1] (ur. 8 lutego 1935 w Bodzanowicach, zm. 13 września 2023 w Pyskowicach) – polski duchowny rzymskokatolicki, biskup pomocniczy opolski w latach 1981–1992, biskup diecezjalny gliwicki w latach 1992–2011, od 2011 biskup senior diecezji gliwickiej.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Urodził się 8 lutego 1935 w Bodzanowicach. W latach 1949–1951 uczył się w gliwickim gimnazjum, następnie w latach 1951–1953 w Niższym Seminarium Duchownym w Gliwicach. Tam w 1953 uzyskał prywatną maturę, natomiast państwowy egzamin dojrzałości złożył eksternistycznie w Lublinie w 1959. W latach 1953–1958 odbył studia filozoficzno-teologiczne w Wyższym Seminarium Duchownym Śląska Opolskiego w Nysie. Święceń prezbiteratu udzielił mu 22 czerwca 1958 w katedrze Podwyższenia Krzyża Świętego w Opolu biskup Franciszek Jop, delegat Prymasa Polski z uprawnieniami biskupa rezydencjalnego w Opolu[1]. W latach 1958–1961 studiował na Wydziale Prawa Kanonicznego Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego. Studia te ukończył z magisterium-licencjatem z prawa kanonicznego[1][2].
W latach 1961–1964 udzielał pomocy duszpasterskiej w parafii Matki Bożej Nieustającej Pomocy w Królewskiej Wsi, gdzie proboszczem był biskup pomocniczy opolski Henryk Grzondziel. Następnie w latach 1964–1968 pełnił przy nim funkcję sekretarza osobistego. W 1969 został administratorem parafii Świętej Trójcy w Bogacicy, a od 1970 do 1981 był proboszczem tej parafii. W 1961 został wykładowcą prawa kanonicznego w Wyższym Seminarium Duchownym Śląska Opolskiego w Nysie. W latach 1961–1981 był zatrudniony w Sądzie Biskupim w Opolu na stanowisku obrońcy węzła małżeńskiego[1].
12 czerwca 1981 został prekonizowany biskupem pomocniczym diecezji opolskiej ze stolicą tytularną Timida Regia[1][2]. Święcenia biskupie otrzymał 16 sierpnia 1981 na Górze Świętej Anny. Udzielił mu ich biskup diecezjalny opolski Alfons Nossol, któremu towarzyszyli Stefan Bareła, biskup diecezjalny częstochowski, i Józef Kurpas, biskup pomocniczy katowicki[3]. Jako zawołanie biskupie przyjął słowa „Servire populo” (Służyć ludowi)[2]. W 1981 objął urząd wikariusza generalnego diecezji. W kurii biskupiej zajmował się sprawami małżeńskimi, finansowymi, budownictwa sakralnego, wizytacji kanonicznych i bierzmowań w parafiach, a także pielgrzymek i procesji. Był też odpowiedzialny za gliwicki region duszpasterski. Ponadto pełnił funkcje konsultora diecezjalnego i członka diecezjalnej rady duszpasterskiej[1].
25 marca 1992 został prekonizowany biskupem diecezjalnym nowo utworzonej diecezji gliwickiej. Tego samego dnia kanonicznie objął diecezję. Ingres do katedry Świętych Apostołów Piotra i Pawła w Gliwicach odbył 23 maja 1992[1]. Jako biskup diecezjalny gliwicki utworzył w 1994 wyższe seminarium duchowne z tymczasową siedzibą w Nysie. Ustanowił sanktuaria w Lubecku i w Rudach. Erygował Diecezjalne Domy Rekolekcyjne w Mochowie i Zabrzu-Biskupicach oraz Dom Pomocy Społecznej w Wisznicach. W 1992 powołał diecezjalny oddział Caritas[1]. 29 grudnia 2011 papież Benedykt XVI przyjął jego rezygnację z funkcji biskupa diecezjalnego gliwickiego[4][5].
W ramach prac Episkopatu Polski został wiceprzewodniczącym Komisji ds. Budownictwa Kościelnego[1], a także członkiem Komisji Rewizyjnej i Rady ds. Kultury i Ochrony Dziedzictwa Kulturalnego[2]. W 2009 asystował podczas sakry biskupa diecezjalnego opolskiego Andrzeja Czai[3].
Zmarł 13 września 2023[6] w szpitalu w Pyskowicach[7]. 23 września 2023 został pochowany w krypcie katedry Świętych Apostołów Piotra i Pawła w Gliwicach[8].
Wyróżnienia
[edytuj | edytuj kod]W 2011 nadano mu tytuł honorowego obywatela Gliwic[9].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c d e f g h i K.R. Prokop: Biskupi Kościoła katolickiego w III Rzeczpospolitej. Kraków: Towarzystwo Autorów i Wydawców Prac Naukowych „Universitas”, 1998, s. 155–156. ISBN 83-7052-900-3.
- ↑ a b c d G. Polak: Kto jest kim w Kościele. Warszawa: Katolicka Agencja Informacyjna, 1999, s. 399. ISBN 83-911554-0-4.
- ↑ a b Jan Wieczorek. catholic-hierarchy.org. [dostęp 2013-10-08]. (ang.).
- ↑ Rinuncia del Vescovo di Gliwice (Polonia) e nomina del successore. press.vatican.va, 2011-12-29. [dostęp 2013-10-08]. (wł.).
- ↑ Komunikat: Nowy biskup gliwicki. episkopat.pl (arch.), 2011-12-29. [dostęp 2013-10-08].
- ↑ A. Fabiańczyk: Zmarł śp. bp Jan Wieczorek. diecezja.gliwice.pl, 2023-09-13. [dostęp 2023-09-15].
- ↑ K. Cwołek: Żegnamy pierwszego ordynariusza. gliwice.gosc.pl, 2023-09-21. [dostęp 2023-09-21].
- ↑ P. Kurczonek: Pogrzeb Jana Wieczorka. Pierwszego biskupa gliwickiego pożegnali wierni oraz władze duchowne i świeckie. dziennikzachodni.pl, 2023-09-23. [dostęp 2023-09-23].
- ↑ Uchwała Nr IX/115/2011 Rady Miejskiej w Gliwicach. bip.gliwice.eu, 2011-06-02. [dostęp 2022-01-02].
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Nota biograficzna Jana Wieczorka na stronie diecezji gliwickiej. [dostęp 2023-09-15].
- Jan Wieczorek na stronie Konferencji Episkopatu Polski [dostęp 2016-11-04].
- Jan Wieczorek [online], catholic-hierarchy.org [dostęp 2010-11-23] (ang.).
