| Hirundo neoxena[1] | |||
| Gould, 1842 | |||
| |||
| Systematyka | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Typ | |||
| Podtyp | |||
| Gromada | |||
| Podgromada | |||
| Infragromada | |||
| Rząd | |||
| Rodzina | |||
| Podrodzina | |||
| Rodzaj | |||
| Gatunek |
jaskółka australijska | ||
| Podgatunki | |||
| |||
| Kategoria zagrożenia (CKGZ)[2] | |||
 | |||
| Zasięg występowania | |||
 występuje przez cały rok tylko poza sezonem lęgowym | |||
Jaskółka australijska[3] (Hirundo neoxena) – gatunek ptaka z rodziny jaskółkowatych (Hirundinidae). Nie jest zagrożony wyginięciem.
Osiąga długość 13–17 cm i masę 12–17 g[4]. Występuje głównie w Australii – preferuje tereny w pobliżu wody oraz nadmorskie jaskinie[5]. Gniazduje pojedynczo lub w małych koloniach; poza okresem lęgowym żyje stadnie[5]. Jest gatunkiem częściowo wędrownym[5]. W latach 50. XX w. jaskółka australijska zasiedliła Nową Zelandię[5].
Podgatunki
[edytuj | edytuj kod]Wyróżnia się dwa podgatunki[4][6]:
- H. neoxena carteri – południowo-zachodnia Australia
- H. neoxena neoxena – południowo-środkowa i wschodnia Australia, Tasmania, Nowa Zelandia i okoliczne wyspy
Status
[edytuj | edytuj kod]Międzynarodowa Unia Ochrony Przyrody (IUCN) uznaje jaskółkę australijską za gatunek najmniejszej troski (LC, Least Concern) nieprzerwanie od 1988 roku. Liczebność populacji nie została oszacowana, ale ptak ten opisywany jest jako pospolity. Trend liczebności populacji uznawany jest za rosnący[2].
Drapieżniki, pasożyty i choroby
[edytuj | edytuj kod]Jastrzębiowate, węże, łasicowate i dzikie koty stanowią główne drapieżniki, które polują na jaskółki australijskie[7]. Szczególnie w Australii węże są najgroźniejszym drapieżnikiem dla tych ptaków. Węże potrafią wspinać się na drzewa, aby dostać się do gniazd i zjeść jaja lub młode ptaki. Według jednego z badań przeprowadzonych w Nowej Zelandii, przypadkiem niepowodzenia lęgu, było naruszenie gniazda w okresie inkubacji. Przypadki te pochodziły od ludzi, ssaków takich jak inwazyjne łasicowate i introdukowane kosy, które żerują na jajach[8].
W odchodach jaskółek znajdują się różnego rodzaju bakterie i pasożyty[9], które rozmnażają się w gnieździe i powodują poważne choroby, takie jak histoplazmoza, salmonella, zapalenie opon mózgowych i toksoplazmoza. Odporność na nie zależy od matczynych przeciwciał i odporności zapewnianej przez woreczek żółtkowy wewnątrz jaja[10].
Jaskółki są znane jako mieszkańcy kolonii dlatego są w grupie wysokiego ryzyka występowania pasożytów, co może być przyczyną niższego sukcesu reprodukcyjnego, ale też wzrostu odporności[10]. Inną chorobą, która wpływa nie tylko na hodowców drobiu, ale również na jaskółki australijskie, jest ospa ptaków. Wirus ten ma dwie formy: skórną (łagodne uszkodzenie) i śluzówkowa (śmiertelną); drób jest zwykle szczepiony na wirusa, ale dzikie zwierzęta nie[11].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Hirundo neoxena, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
- ↑ a b Hirundo neoxena, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
- ↑ Systematyka i nazewnictwo polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Podrodzina: Hirundininae Rafinesque, 1815 - jaskółki (wersja: 2020-09-20). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2021-01-02].
- ↑ a b Turner, A.: Welcome Swallow (Hirundo neoxena). [w:] del Hoyo, J., Elliott, A., Sargatal, J., Christie, D.A. & de Juana, E. (eds.). Handbook of the Birds of the World Alive [on-line]. 2019. [dostęp 2019-11-25].
- ↑ a b c d Ptaki. Encyklopedia, Warszawa: PWN, 2009, s. 407, ISBN 978-83-01-15733-3 (pol.).
- ↑ F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): Swallows. IOC World Bird List (v10.2). [dostęp 2021-01-02]. (ang.).
- ↑ Oliver, L; Austin, J.I.; Arthur, S (1962). Birds of the World. ss. 216–218.
- ↑ Michael K. Tarburton, A Comparison of the Breeding Biology of the Welcome Swallow in Australia and Recently Colonised New Zealand, „Emu - Austral Ornithology”, 93 (1), 1993, s. 34–43, DOI: 10.1071/MU9930034, ISSN 0158-4197 [dostęp 2023-01-28] (ang.).
- ↑ Higgins, P.J; Cowling, S.J (2006). Handbook of Australian, New Zealand & Antarctic Birds. Volume 7: Boatbill to Starlings. Part A: Boatbill to Larks and Part B: Dunnock to Starlings. Oxford University Press. ss. 1517–1548.
- ↑ a b Antonette Sindik, Alan Lill, Peripheral Blood Leukocyte Counts in Welcome Swallow Nestlings, „Journal of Wildlife Diseases”, 45 (4), 2009, s. 1203–1207, DOI: 10.7589/0090-3558-45.4.1203, ISSN 0090-3558 [dostęp 2023-01-28] (ang.).
- ↑ I.S. Diallo i inni, Field isolates of fowlpox virus contaminated with reticuloendotheliosis virus, „Avian Pathology”, 27 (1), 1998, s. 60–66, DOI: 10.1080/03079459808419275, ISSN 0307-9457 [dostęp 2023-01-28] (ang.).
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Zdjęcia i nagrania audiowizualne. [w:] eBird [on-line]. Cornell Lab of Ornithology. (ang.).
