Jason Miller

Imię i nazwisko	John Anthony Miller, Jr.
Data i miejsce urodzenia	22 kwietnia 1939 Nowy Jork
Data i miejsce śmierci	13 maja 2001 Scranton
Zawód	dramaturg, aktor, scenarzysta
Współmałżonek	Linda Gleason (1963–1973; rozwód) Susan Bernard (1974–1983; rozwód) Ruth Josem (1984–1990; rozwód)
Lata aktywności	1969–2001

Jason Miller, właśc. John Anthony Miller Jr.^[1] (ur. 22 kwietnia 1939 w Nowym Jorku, zm. 13 maja 2001 w Scranton) – amerykański dramaturg, aktor, reżyser i scenarzysta. Laureat Nagrody Pulitzera 1973 w dziedzinie dramatu i Tony Award za sztukę Sezon mistrzów^[2]. Nominowany w 1974 do Oscara dla najlepszego aktora drugoplanowego za rolę księdza Damiena Karrasa w horrorze Egzorcysta (1973)^[3].

Urodził się Long Island^[4][5][6], w południowo–wschodniej części stanu Nowy Jork jako syn Mary Claire (z domu Collins), nauczycielki i Johna Anthony’ego Millera Seniora, elektryka^[7]. Jego przodkowie byli głównie irlandzkimi katolikami, z korzeniami niemieckimi^[8].

W 1941 wraz z rodziną przeniósł się do Scranton w Pensylwanii, gdzie Miller kształcił się w St. Patrick’s High School^[9] i prowadzonym przez jezuitów Uniwersytecie Scranton^[9], gdzie uzyskał dyplom z angielskiego i filozofii. Następnie uczęszczał na Katolicki Uniwersytet Ameryki^[9] w Waszyngtonie.

Jako początkujący dramaturg, w 1969 zadebiutował na off-Broadwayu w roli aktorskiej, grając Pipa w produkcji Pequod (1969)^[10][11]. W 1970 grał rolę asystenta w przedstawieniu The Happiness Cage^[10] z Charlesem Durningiem. Był autorem sztuk Nobody Hears a Broken Drum (1970) i Lou Gehrig Did Not Die of Cancer (1971).

W 1972 odniósł sukces jako autor sztuki Sezon mistrzów (Championship Season) zarówno na Broadwayu^[12], jak i na scenie off-broadwayowskiej, zdobywając w 1972 – Nagrodę Koła Krytyków Dramatycznych i Nagrodę Koła Krytyków Zewnętrznych, Nagrodę Johna Gassnera^[10] oraz w 1973 – nagrodę Pulitzera, Tony Award za najlepszą sztukę i Drama Desk Award jako najbardziej obiecujący dramaturg.

Jego debiutancka kreacja kinowa księdza Damiena Karrasa w horrorze Williama Friedkina Egzorcysta (1973) była nominowany do Oscara^[13]. W 1982 jako scenarzysta i reżyser przeniósł na ekran swoją sztukę Sezon mistrzów z Brucem Dernem i Stacym Keachem w rolach głównych^[5], za którą zdobył nominację do Złotego Niedźwiedzia na Festiwalu Filmowym w Berlinie^[13]. Ponadto Miller napisał scenariusze do filmów telewizyjnych, takich jak dramat kryminalny ABC Nagroda (Reward, 1980) z Michaelem Parksem i Odważna matka: Historia Mary Thomas (A Mother’s Courage: The Mary Thomas Story, 1989) z Alfre Woodard. W 1999 Paul Sorvino przeniósł jego sztukę Sezon mistrzów na mały ekran z Vincentem D’Onofrio i Garym Sinise. Jako aktor został obsadzony w roli pisarza F. Scotta Fitzgeralda w telewizyjnym melodramacie biograficznym ABC F. Scott Fitzgerald w Hollywood (1975) z Tuesday Weld i zagrał rolę dramaturga Arthura Millera w telewizyjnym dramacie biograficznym ABC Marilyn: Nieopowiedziana historia (Marilyn: The Untold Story, 1980) z Catherine Hicks jako Marilyn Monroe.

Był trzykrotnie żonaty. 9 March 1963 poślubił Lindę Gleason^[14], córkę aktora Jackiego Gleasona, z którą miał córkę Jennifer Miller oraz dwóch synów – Jasona Patrica (ur. 27 czerwca 1966) i Jordana. W 1973 doszło do rozwodu. W latach 1974–1983 był żonaty z Susan Bernard, z którą miał syna Joshuę Johna (ur. 26 grudnia 1974). W 1982 romansował z Terri Garber^[14]. 16 maja 1984 ożenił się z Ruth Josem. Rozwiedli się w 1990^[14].

Zmarł nagle 13 maja 2001 w swoim domu w Scranton na zawał serca w wieku 62 lat^[15].

• Egzorcysta (1973) jako ks. Damien Karras
• Jego eminencja (1982) jako Don Vito Appolini
• Żołnierzyki (1984) jako sierżant
• Światłość dnia (1987) jako Benjamin Rasnick
• Śmiertelna troska (1987) jako dr Miles Keefer
• Egzorcysta III (1990) jako pacjent X
• Rudy (1993) jako Ara Parseghin
• Wyrok za niewinność (1995) jako Rollins
• Trans (1998) jako doktor
• Paradox Lake (2002)

• Jason Miller w bazie IMDb (ang.)
• Jason Miller w bazie Filmweb
• Jason Miller w bazie Notable Names Database (ang.)