Jerzy Jastrzębski

Państwo działania	Polska
Data i miejsce urodzenia	10 kwietnia 1945 Częstochowa
Data śmierci	27 maja 2025
profesor nauk humanistycznych
Specjalność: historia literatury, historia literatury polskiej, teoria i historia kultury, nauki o poznaniu i komunikacji, literaturoznawstwo[1]
Alma Mater	Uniwersytet Wrocławski
Doktorat	1973
Habilitacja	1980
Profesura	27 września 1990[1]
Odznaczenia

Jerzy Jastrzębski (ur. 10 kwietnia 1945 w Częstochowie^[2], zm. 27 maja 2025^[3]) – polski filolog, prof. dr hab. nauk humanistycznych, profesor nadzwyczajny Państwowej Wyższej Szkoły Teatralnej im. Ludwika Solskiego w Krakowie Wydziału Lalkarskiego we Wrocławiu, profesor zwyczajny Instytutu Dziennikarstwa i Komunikacji Społecznej Wydziału Filologicznego Uniwersytetu Wrocławskiego^[1].

Był synem Stanisława Jastrzębskiego i Anieli Jastrzębskiej, z d. Kibśnia-Baran^[2].

W 1963 ukończył liceum pedagogiczne w Częstochowie i w tym samym roku rozpoczął studia polonistyczne i filozoficzne na Uniwersytecie Wrocławskim^[2]. Studia polonistyczne ukończył w 1968, studia filozoficzne w 1971. Od 1968 pracował na macierzystej uczelni, w Instytucie Filologii Polskiej, od 1975 był zatrudniony w Zakładzie Teorii Kultury i Sztuk Widowiskowych. W 1974 obronił pracę doktorską Z dziejów literatury ludowej i chłopskich organizacji kulturalno-oświatowych w latach 1918-1948 napisaną pod kierunkiem Czesława Hernasa, w 1981 uzyskał stopień doktora habilitowanego na podstawie pracy Wokół kultury i literatury ludowej – programy, nadzieje, realia. 1939-1948. W latach 1982–1983 wykładał na Uniwersytecie w Sarajewie. Po powrocie do Polski pracę na UWr. łączył z pracą na Wydziale Lalkarskim we Wrocławiu Państwowej Wyższej Szkole Teatralnej im. L. Solskiego w Krakowie. W 1990 został profesorem nadzwyczajnym, w 1990 profesorem zwyczajnym^[2]. W latach 1998–2000 był kierownikiem Zakładu Dziennikarstwa i Komunikacji Społecznej UWr., od 2006 kierownikiem Zakładu Teorii Komunikacji Społecznej i wicedyrektorem Instytutu Dziennikarstwa i Komunikacji Społecznej Uwr. Równocześnie pracował w Dolnośląskiej Szkole Wyższej Edukacji Towarzystwa Wiedzy Powszechnej, gdzie w latach 2000–2004 był dyrektorem Instytutu Dziennikarstwa i Komunikacji Społecznej, w latach 2005–2006 dziekanem Wydział Dziennikarstwa i Stosunków Międzynarodowych^[2]. Był tez założycielem i dyrektorem Instytutu Dziennikarstwa i Komunikacji Społecznej w Szkole Wyższej Psychologii Społecznej we Wrocławiu (2008–2014). W latach 2016–2020 był profesorem zwyczajnym i kierownikiem dyscypliny (2019–2020) na Uniwersytecie Papieskim Jana Pawła II w Krakowie (Instytut Dziennikarstwa i Komunikacji Społecznej Wydziału Nauk Społecznych).

Jako krytyk debiutował w 1966 recenzją w piśmie „Agora”. Od 1969 współpracował stale z miesięcznikiem „Odra”, od 1972 z „Literaturą Ludową” (od 1974 był członkiem redakcji tego pisma). Pod pseudonimem „Jan Górecki” współpracował z pismami drugiego obiegu „Obecność” i „Walka”, od 1987 z Rozgłośnią Polską Radia Wolna Europa, „Nowym Dziennikiem” i wydawaną w Toronto „Gazetą”. Po 1989 publikował w dalszym ciągu w „Odrze” i „Literaturze Ludowej”, a także w „Regionach” i „Przeglądzie Powszechnym”^[2].

W 1979 został leureatem Nagrody im. Stanisława Piętaka w dziedzinie eseju. W 1992 otrzymał Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski, a w 2005 Medal Komisji Edukacji Narodowej^[2].

• Wokół kultury i literatury ludowej 1939–1948, Warszawa 1978
• Czas relaksu. Szkice o kulturze masowej i jej okolicach, Wrocław 1982
• Między apologia a negacją. Kultura ludowa w polemikach 1939–1948, Warszawa 1987
• Koniec żałosny (szkice literackie i prasoznawcze), Wrocław 1992
• Encyklopedyczny przewodnik po świecie idei XX wieku (wraz ze S. Bednarkiem), Wrocław 1996
• Jak żyć? Słownik wartości i wzorów kultury, (wraz z S. Bednarkiem i M.Kocurem), Wrocław 1999
• W ciekawych czasach. Szkice o kulturze i edukacji, Wrocław 2004
• Na rynku wartości. O mediach i etyce dziennikarskiej, Wrocław 2009
• Ideologia i komunikacja. O edukacji, pedagogice i mediach, Wrocław 2011
• Upór poznawania. Media, tożsamość i sfera publiczna, Wrocław 2014
• Doświadczanie kultury, Wrocław 2015
• Przestrzenie mediów i dziennikarstwa, Kraków 2018
• Media. Masy. Maszyny., Wrocław 2020
• Samotność i wspólnota, czyli sztuka życia w późnej starożytności (teoria i praktyka I–V wieku), (wraz z B. Jastrzębskim), Kraków 2022

• Literatura, kultura, komunikacja. Księga pamiątkowa ku czci Profesora Jerzego Jastrzębskiego w 60. rocznicę urodzin, Wrocław 2006
• Współcześni polscy pisarze i badacze literatury, tom III, Warszawa 1997