Kraj działania | |
---|---|
Data i miejsce urodzenia |
1 listopada 1918 |
Data i miejsce śmierci |
3 grudnia 1942 |
Wyznanie | |
Kościół | |
Diakonat |
kleryk |
Joachim Gürtler (ur. 1 listopada 1918 w Rudzie, zm. 3 grudnia 1942 w Katowicach) – polski kleryk rzymskokatolicki, alumn Śląskiego Seminarium Duchownego w Krakowie, działacz ruchu oporu w czasie II wojny światowej, bliski współpracownik bł. ks. Jana Machy.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Urodził się 1 listopada 1918 roku w Rudzie (późniejsza część Rudy Śląskiej)[1] w rodzinie komendanta rudzkiego dworca kolejowego Szymona i Zofii z d. Migura. Ochrzczony został 10 listopada 1918 roku w kościele św. Józefa w Rudzie, a w 1936 roku przyjął sakrament bierzmowania z rąk bpa Teofila Bromboszcza[2].
W 1938 roku ukończył komunalne gimnazjum koedukacyjne w Rudzie oraz zdał egzaminu dojrzałości[2], po czym rozpoczął studia na Wydziale Teologicznym Uniwersytetu Jagiellońskiego[3], a 25 maja wstąpił do Wyższego Śląskiego Seminarium Duchownego w Krakowie, w którym ukończył pierwszy rok formacji[2]. Po wakacyjnej przerwie i wybuchu II wojny światowej nie wrócił już do seminarium w Krakowie, które zawiesiło swoją działalność[4] – zwolniony został do domu wraz z innymi klerykami przez rektora seminarium ks. Wilhelma Szymbora w porozumieniu z bpem Stanisławem Adamskim 4 września 1939 roku[5].
Włączył się w poziemną akcję dobroczynną, którą organizował ks. Jan Macha[6], wikary parafii św. Józefa w Rudzie[5]. Była to działająca w Rudzie organizacja „Konwalia”, której celem było było niesienie pomocy materialnej ofiarom niemieckiego terroru i duchowe wspieranie ludzi[3]. Joachim Gürtler był bliskim współpracownikiem ks. Jana Machy, a znał się z nim już od czasów seminarium[5]. Po śmierci ojca 27 października 1940 roku zmuszony został do podjęcia pracy fizycznej w firmie w Łabędach celem utrzymania rodziny[2].
Nocą 7 marca 1941 roku wraz z dwoma braćmi został aresztowany przez Gestapo, dzień po aresztowaniu ks. Jana Machy[5]. Obaj zostali osadzeni najpierw w tymczasowym więzieniu w Mysłowicach, później w Bytomiu, po czym ostatecznie znaleźli się w więzieniu przy późniejszej ulicy Mikołowskiej w Katowicach[6]. Z więzienia wysyłał grypsy oraz oficjalną korespondencję[2].
Niemiecki sąd krajowy w Katowicach 17 lipca 1942 roku skazał go wraz z ks. Janem Machą i Leonem Rydrychem na karę śmierci za udzielenie pomocy materialnej polskim rodzinom. Wyrok ten poprzez zgilotynowanie został wykonany w katowickim więzieniu 3 grudnia tego samego roku[7]. Jego ciało zostało spalone w krematorium w obozie koncentracyjnym KL Auschwitz[8].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Bednarski 2014 ↓, s. 283.
- ↑ a b c d e Bartłomiej Bober: Pan dał, Pan wziął. Kim był Joachim Gürtler stracony z ks. Janem Machą?. janmacha.gosc.pl. [dostęp 2025-01-10]. (pol.).
- ↑ a b Teresa Semik: Anioł zgubił Gürtlerów? Fatum nad śląską rodziną. dziennikzachodni.pl, 2012-12-01. [dostęp 2025-01-10]. (pol.).
- ↑ Myszor 2019 ↓, s. 48.
- ↑ a b c d E-ncyklopedia, Historia Kościoła na Śląsku: Gürtler Joachim. silesia.edu.pl. [dostęp 2025-01-10]. (pol.).
- ↑ a b Myszor 2019 ↓, s. 46.
- ↑ Bednarski 2014 ↓, s. 35.
- ↑ Martyrologium duchowieństwa — Polska. GÜRTLER Joachim Antoni. www.swzygmunt.knc.pl. [dostęp 2025-01-10]. (pol.).
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Damian Bednarski (red.), Żyłem krótko, lecz cel swój osiągnąłem: ks. Jan Macha (1914–1942), Źródła do Dziejów Kościoła Katolickiego na Górnym Śląsku Nr 6, Katowice: Wydawnictwo Emmanuel, 2014, ISBN 978-83-63757-47-2 (pol.).
- Jerzy Myszor, Listy z obozów koncentracyjnych, aresztów śledczych i więzień jako źródło historyczne, „Bibliotheca Nostra. Śląski Kwartalnik Naukowy” (1 (55)), Katowice: Akademia Wychowania Fizycznego im. Jerzego Kukuczki w Katowicach, 2019, s. 43-54, ISSN 2084-5464 (pol.).