John Napier of Merchiston (ur. 1550 w Edynburgu, zm. 4 kwietnia 1617 tamże[1]) – szkocki arystokrata, matematyk. W wersji zlatynizowanej: Ioannes Neper.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]W 1614 rozpowszechnił podany przez swego znajomego sposób budowy tablic umożliwiających mnożenie liczb za pomocą dodawania innych liczb, odpowiednio z danymi powiązanych, czyli czegoś, co jest bardzo pokrewne dzisiejszym logarytmom. Właściwe logarytmy dziesiętne zostały wprowadzone przez Henry’ego Briggsa. Logarytmy Napiera powiązane były ze zwykłymi logarytmami naturalnymi wzorem
Oprócz tablic logarytmicznych Napier układał trygonometryczne. Zapoczątkował współczesną notację ułamków (separator dziesiętny)[2]. Zajmował się trygonometrią sferyczną. Wynalazł przyrząd - kostki (pałeczki) Napiera, w którym mnożenie zastąpił serią dodawań; zasada konstrukcji tych pałeczek doprowadziła do zbudowania suwaka logarytmicznego[3].
Od jego nazwiska pochodzą nazwy:
- neper – bezwymiarowa jednostka miary wielkości ilorazowych,
- Neper – krater na Księżycu.
Zobacz też
[edytuj | edytuj kod]Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Napier John (Jhon), [w:] Encyklopedia PWN [online], Wydawnictwo Naukowe PWN [dostęp 2021-10-14] .
- ↑ Edward Kofler, Z dziejów matematyki, Warszawa: Wiedza Powszechna, 1956, s. 41 .
- ↑ James P. Cohoon & Jack W. Davidson: C++ Program Design. Mc Graw Hill, 2001, s. 96. ISBN 0-07-241163-5. [dostęp 2017-02-07].
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- John J. O’Connor; Edmund F. Robertson: John Napier w MacTutor History of Mathematics archive (ang.)
- ISNI: 0000000083444395
- VIAF: 69004697
- LCCN: n50069197
- GND: 120942151
- LIBRIS: 0xbfkb5j2f5cdb7
- BnF: 12353925j
- SUDOC: 032525877
- SBN: SBLV001943
- NLA: 36482792
- NKC: mzk2007430472
- BNE: XX1696857
- NTA: 069255822
- BIBSYS: 90905359
- Open Library: OL831866A, OL5566028A
- PLWABN: 9810642893105606
- NUKAT: n2012260625
- OBIN: 19758
- J9U: 987007265707105171
- PTBNP: 1758131
- CANTIC: a10527424
- CONOR: 20530275