Ten artykuł dotyczy wsi w województwie świętokrzyskim. Zobacz też: inne miejscowości o tej nazwie.

Kąty

wieś
Państwo	Polska
Województwo	świętokrzyskie
Powiat	staszowski
Gmina	Osiek
Wysokość	150 m n.p.m.
Liczba ludności (2021)	71[2]
Strefa numeracyjna	15
Kod pocztowy	28-221[3]
Tablice rejestracyjne	TSZ
SIMC	0802053[4]
Położenie na mapie Polski Kąty
Położenie na mapie województwa świętokrzyskiego Kąty
Położenie na mapie powiatu staszowskiego Kąty
Położenie na mapie gminy Osiek Kąty
50°30′31″N 21°28′41″E/50,508611 21,478056[1]

Kąty – wieś w Polsce położona w województwie świętokrzyskim, w powiecie staszowskim, w gminie Osiek^[4][5].

Wierni Kościoła rzymskokatolickiego należą do parafii św. Stanisława w Osieku.

W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa tarnobrzeskiego.

Wieś Kąty położona jest 16,2 km na wschód, północny wschód od Połańca; 16,7 km na zachód, południowy zachód od Tarnobrzega; 22 km na zachód, północny zachód od Nowej Dęby i 22,6 km na wschód, południowy wschód od Staszowa leżąc na wysokości 150 m n.p.m.

Według Liber Beneficiorum... (1470–1480) Joannisa Długosza – Kąty leżą w ówczesnej parafii Niekrasów, blisko grodu Osiek, jako własność Tomasza Kołaczkowskiego herbu Janina; który z 2 łanów kmiecych, oddaje dziesięcinę snopową wartości 3 grzywien kościołowi w Niekrasowie. Wskazuje na wspólne zamieszkiwanie jej przez światłego chłopa (sołtysa, być może byłego wiarusa) z 1 łanem roli/ziemi (jak na owe czasy niespotykane a jeśli już to bardzo rzadko). Tenże to Spis Beneficjów... wymienia tylko 5 starożytnych wiosek piastowskich wchodzących w skład ówczesnej parafii Niekrasów, w tym wymienia Kąty^[6].

Archidiaconatus Sandomiriensis. (...) Ecclesia parochialis Sancti Pauli extra muros Sandomirienses. (...) Parochia N y e k r a s s o w.
Kąty, villa sub parochial de Niekrasów prope Osiek oppidum. (...) alias Kanthi (Kąty) villa...
KANTHI, villa sub parochia de N y e k r a s s z o w sita, cuius haeres Thomas K o l a c z k o w s z k y cum fratre, de domo et familia J a n y n a. In qua sunt duo lanei cmethonales; item tabernae non sunt, item hortulaniae non sunt; de quibus omnibus solvitur et conducitur dccima manipularis pro ecclesia in N y e k r a s s o w, et valor eius aestimatur ad tres marcas^[a]. Item est ibi una seoltetia habens unum laneum agrorum, de quibus etiam decimatur pro ecclesia in N y e k r a s s o w. (...) Villae parochiales: Nyekrassow, Turszko maior, Ossolya, Thrczyanka et Kanthi^[b][7]

Joannis Długosz, Liber beneficiorum dioecesis Cracoviensis, tomus II.

Wieś wymieniana w Słowniku geograficznym Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich pod koniec XIX wieku.

KĄTY, w parafii Niekrasów, blizko miasta Osieka, jako własność Tomasza Kołaczkowskiego herbu Janina wymienia Długosz (w) Liber beneficiorum, II, 324^[6].

Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, t. III.

Katy^[c] nie są wymieniane jako samodzielna wioska ww. Słowniku..., która leżałaby, bądź to w ówczesnej gminie Tursko lub ze względu na bliskość swojego położenia w ówczesnej gminie Osiek. Jedynie wspomina się o jej przynależności do parafii Niekrasów z czasów Jana Długosza^[6]. Dlatego poniżej podano informacje o obu gminach i obu ówczesnych parafiach. Nie ma też żadnej innej informacji potwierdzającej, jakoby, tak, jak wówczas Niekurza, leżały po drugiej stronie ówczesnej nieuregulowanej Wisły; czy choćby w gminie Łoniów – jak są wymieniane w ówczesnych skorowidzach.

W 1886 roku ówczesna parafia Niekrasów należała do ówczesnego dekanatu sandomierskiego (ale dawniej jeszcze do dekanatu staszowskiego) i liczyła wówczas 2 230 dusz^[8]. Z kolei parafia Osiek od zawsze należała do dekanatu sandomierskiego i liczyła wówczas 3 895 dusz. Ówczesna gmina Osiek, z urzędem we wsi Osieczko, miała 6 070 mieszkańców (w tym, aż 39,9% pochodzenia żydowskiego, tj. 539 żydów) i 17 916 mórg rozległości ogółem (w tym ziemi dworskiej 6 525 mórg). Sądem okręgowym dla gminy był III Sąd Okręgowy w Łoniowie; z kolei stacja pocztowa znajdowała się w Staszowie. W skład gminy wchodziły jeszcze: Bukowa, Długołęka, Dzięki, Lipnik, Łęg, Mikołajów, Pliskowola, Strzegom i Suchowola^[8]. Z kolei w 1892 roku ówczesna gmina Tursko, z urzędem gminy w Strużkach miała 8 781 mórg rozległości ogółem (w tym 5 083 mórg włościańskich) i 4 613 mieszkańców (w tym 14% pochodzenia żydowskiego, tj. 63 żydów). Sądem okręgowym dla gminy był IV Sąd Okręgowy w Staszowie (tam też była stacja pocztowa). W skład gminy wchodziły jeszcze: Antoszówka, Ossala, Luszyca, Matyaszów, Nakol, Kępa Zaduska, Niekurza, Okrągła, Pióry, Rudniki, Szwagrów, Sworoń, Trzcianka, Tursko Małe, Tursko Wielkie, Tursko Wola, Wymysłów, Dąbrowa i Zawada^[9].

Współczesna struktura demograficzna wioski Kąty na podstawie danych z lat 1995-2009 według roczników GUS, z prezentacją danych z 2002 roku^[10]:

Tabela 1.1 Poziom populacji wioski w przedziałach wiekowych

WYSZCZEGÓLNIENIE					J. m.	POPULACJA MIESZKAŃCÓW (w przedziałach wiekowych w 2002 roku)
						OGÓŁEM	0-9	10-19	20-29	30-39	40-49	50-59	60-69	70-79	80+
I.	OGÓŁEM				os.	80	6	10	12	6	19	8	4	9	6
	–	odsetek			%	100	7,4	12,5	15	7,5	23,8	10	5	11,3	7,5
	1.	WEDŁUG PŁCI
		A.	Mężczyzn		os.	41	3	3	7	5	13	4	2	2	2
			–	odsetek	%	51,3	3,7	3,7	8,8	6,3	16,3	5	2,5	2,5	2,5
		B.	Kobiet		os.	39	3	7	5	1	6	4	2	7	4
			–	odsetek	%	48,7	3,7	8,8	6,2	1,2	7,5	5	2,5	8,8	5

Rysunek 1.1 Piramida populacji – struktura płci i wieku wioski

Tabela 1.2 Poziom populacji wioski w grupach wiekowych

WYSZCZEGÓLNIENIE						J. m.	POPULACJA MIESZKAŃCÓW (w grupach wiekowych w 2002 roku)
							OGÓŁEM	Mężczyzn	Kobiet
I.	OGÓŁEM					os.	80	41	39
	–	odsetek				%	100	51,3	48,7
	1.	W WIEKU
		A.	Przedprodukcyjnym			os.	15	5	10
			–	odsetek		%	18,7	6,2	12,5
		B.	Produkcyjnym			os.	47	31	16
			–	odsetek		%	58,8	38,8	20
			a.	mobilnym		os.	25	16	9
				–	odsetek	%	31,3	20	11,3
			b.	niemobilnym		os.	22	15	7
				–	odsetek	%	27,5	18,8	8,7
		C.	Poprodukcyjnym			os.	18	5	13
			–	odsetek		%	22,5	6,3	16,2

W latach 70. ubiegłego wieku przyporządkowano i opracowano spis lokalnych części integralnych dla Kątów zawarty w tabeli 1.

Tabela 1. Wykaz urzędowych nazw miejscowych i obiektów fizjograficznych^[11]

Nazwa wsi – miasta	Nazwy części wsi – miasta	Nazwy obiektów fizjograficznych – charakter obiektu
I. Gromada OSIEK
Kąty	–	Błonie – pole Kępa – krzaki, łąka Pod Lipnikiem – pole Pod Łąkami – pole Podkole – pole, łąka Przydawki – pole Tomblica – łacha Zawalne – pole Żłóbek – staw