 nr rej. A/242/09 z 25 maja 2009[1]
| |||||||||||||||
| kaplica cmentarna | |||||||||||||||
.jpg) Fasada (2011) | |||||||||||||||
| Państwo | |||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Województwo | |||||||||||||||
| Miejscowość | |||||||||||||||
| Adres |
ul. Michała Drzymały / ul. Cmentarna | ||||||||||||||
| Wyznanie | |||||||||||||||
| Kościół | |||||||||||||||
| Parafia | |||||||||||||||
| |||||||||||||||
| |||||||||||||||
Położenie na mapie Chorzowa  | |||||||||||||||
Położenie na mapie Polski  | |||||||||||||||
Położenie na mapie województwa śląskiego  | |||||||||||||||
 50°17′24,1″N 18°56′57,4″E/50,290028 18,949278
| |||||||||||||||
Kaplica cmentarna w Chorzowie – kaplica cmentarna z 1898 roku w Chorzowie, wpisana do rejestru zabytków nieruchomych województwa śląskiego.
Została wybudowana w stylu neogotyckim według projektu Ludwiga Schneidera na cmentarzu parafii św. Jadwigi Śląskiej w Chorzowie; poza swą pierwotną funkcją była wykorzystywana jako kostnica oraz jako sala koncertowa[2].
Historia
[edytuj | edytuj kod]Kaplica została wzniesiona w 1898 roku[1] według projektu Ludwiga Schneidera[3][4] przez Franciszka Wieczorka[5][6] z Królewskiej Huty[7][6], znajduje się na największej chorzowskiej nekropolii[6][7], tj. na cmentarzu parafialnym parafii św. Jadwigi Śląskiej[5], przy ul. Michała Drzymały[1][7] i ul. Cmentarnej[5] założonym w 1889 roku[7] (w tymże roku zakupiono grunt pod cmentarz[3]). Grzebani są na niej m.in. zmarli, którzy należeli do chorzowskich parafii: św. Antoniego z Padwy, św. Franciszka z Asyżu, św. Jadwigi Śląskiej, św. Wawrzyńca[7]. Około 1915 roku dzwon z kaplicy cmentarnej został zarekwirowany na cele wojenne aby posłużyć jako materiał do produkcji broni[3]. Podczas II wojny światowej kaplica była wykorzystywana jako kostnica[3]. 16 października 1999 roku z inicjatywy Stowarzyszenia Miłośników Chorzowa im. Juliusza Ligonia na ścianie kaplicy odsłonięto tablicę upamiętniającą chorzowskiego rzeźbiarza Rainholda Tomasza Domina[4], autorem płaskorzeźbionego epitafium jest Gerard Grzywaczyk[8]. 13 października 2001 roku z inicjatywy Stowarzyszenia Miłośników Chorzowa im. Juliusza Ligonia na ścianie kaplicy odsłonięto płaskorzeźbioną tablicę upamiętniającą działacza narodowego i mistrza krawieckiego Wojciecha Samarzewskiego[4][7][6], również autorstwa Gerarda Grzywaczyka[9].
25 maja 2009 roku kaplica została wpisana do rejestru zabytków nieruchomych województwa śląskiego[1][7]. W 2016 roku kończono renowację kaplicy[2].
Architektura
[edytuj | edytuj kod]Kaplica została wzniesiona z cegły na terenie cmentarza[10] w stylu neogotyckim[7][5][4][6]. We wnętrzu świątyni znajdują się freski[11] (malowidła na suficie, pochodzące z końca XIX wieku, odkryte podczas remontu świątyni[12]). Na zewnętrznych ścianach budynku zamieszczono trzy tablice pamiątkowe poświęcone: Rainholdowi Tomaszowi Dominowi, działaczce oświatowej i narodowej Petroneli Golaszowej[4] oraz działaczowi narodowemu i mistrzowi krawieckiemu Wojciechowi Samarzewskiemu, którzy zostali pochowani na terenie tegoż cmentarza[4]. Przy kaplicy znajdują się dwa zniszczone nagrobki wykonane z wykorzystaniem galwanotechniki[4].
Galeria
[edytuj | edytuj kod]-
Kaplica od południa (2011) -
Elewacja północno-zachodnia (2020) -
Fasada kaplicy po renowacji (2018) -
Kaplica widziana od północnego wschodu (2014) -
Epitafium Rainholda Domina (2018) -
Epitafium Wojciecha Samarzewskiego (2018) -
Epitafium Petroneli Golaszowej (2018)
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c d Rejestr zabytków nieruchomych – województwo śląskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2024, s. 27 [dostęp 2020-06-05].
- ↑ a b Nieszpory za zmarłych. [w:] MuzykaDawna.info [on-line]. 2016. [dostęp 2020-06-05].
- ↑ a b c d Jacek Kurek: Dzieje parafii. Z dziejów kościoła i parafii św. Jadwigi w Chorzowie. Rzymskokatolicka Parafia św. Jadwigi Śląskiej, circa 1999. [dostęp 2020-06-05].
- ↑ a b c d e f g Monika Pacukiewicz, A. Widera: Chorzów. [w:] Wiadomości naszemiasto.pl [on-line]. Polska Press, 2009-10-27. [dostęp 2020-06-05].
- ↑ a b c d Informacja Śląskiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków w Katowicach o wpisie zabytków nieruchomych do rejestru zabytków. s. 2. [dostęp 2020-06-05].
- ↑ a b c d e Adam Lapski: Spacery ulicami Chorzowa (Monografia ulic miasta z opisem zabytków i miejsc godnych uwagi). Chorzów: 2014, s. 35.
- ↑ a b c d e f g h Drzymały Michała. [w:] Chorzów. Portal turysty [on-line]. Urząd Miasta Chorzów, 2018-04-03. [dostęp 2020-06-05].
- ↑ Domina Rajnholda Tomasza. [w:] Chorzów. Portal turysty [on-line]. Urząd Miasta Chorzów, 2018-04-03. [dostęp 2020-06-05].
- ↑ Samarzewskiego Wojciecha. Urząd Miasta Chorzów, 2018-04-05. [dostęp 2020-06-05].
- ↑ Aktualna lista obiektów wpisanych do rejestru zabytków województwa śląskiego z terenu Chorzowa. Wpisy do rejestru zabytków (Chorzów). [w:] Biuletyn informacji publicznej Urzędu Miasta Chorzów [on-line]. [dostęp 2020-06-05].
- ↑ Dziedzictwo kulturowe – Ochrona zabytków. Wyniki I naboru wniosków. Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego. [dostęp 2020-06-05].
- ↑ Ogłoszenie Parafii św. Jadwigi ws. CMENTARZA. Parafia św. Antoniego z Padwy w Chorzowie, 2016. [dostęp 2020-06-06].
