.jpg)
| |
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |
Karol Boromeusz Świerzawski, także Sierawski, Sierzawski[1] (ur. 5 listopada 1735 w Poznaniu[1][2], zm. 3 listopada 1806 w Długiej Kościelnej[2]) – polski aktor teatralny.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Urodził się na poznańskim Świętym Rochu jako syn bogatego, choć niepiśmiennego kowala[1]. Kształcił się w szkole jezuickiej, której jednak nie ukończył[1]. Służył jako paź na dworze Działyńskich oraz jako „człek do pióra” u pułkownika królewskiej kompanii ułanów Rudnickiego[1]. Prowadził awanturniczy tryb życia, uczestniczył w wielu pijatykach, bójkach i rozbojach[1]. Pełnił funkcję woźnego sądowego w Poznaniu, jednak ze względu na konflikty z prawem został w 1754 roku aresztowany[1]. Udało mu się zbiec z więzienia i uciec do Warszawy, gdzie w 1765 roku został członkiem zespołu Teatru Narodowego[1] (debiutował w inaugurujących jego działalność Natrętach Józefa Bielawskiego)[2]. Występował gościnnie wraz z teatrem warszawskim w Grodnie, Wilnie, Dubnie, Poznaniu i Kaliszu[1]. Jako człowiek z natury porywczy i gwałtownego usposobienia wcielał się na scenie w przekonujące role charakterystyczne, przede wszystkim służących i komicznych ojców[1]. Ceniony był przez publiczność za dowcip i talent narratorski[1]. Był stereotypowym przedstawicielem sarmatyzmu, do końca życia nosił na co dzień strój narodowy[1]. W swoim bogatym repertuarze posiadał role m.in. Staruszkiewicza w Małżeństwie z kalendarza Franciszka Bohomolca, Starosty Gadulskiego w Powrocie posła Juliana Ursyna Niemcewicza, Miechodmucha w Krakowiakach i Góralach oraz Starosty w Dowodzie wdzięczności narodu Wojciecha Bogusławskiego[1][2]. Król Stanisław August Poniatowski wyróżnił go tytułem Primus Poloniae Actor[1][2].
W latach 1795–1799 był członkiem warszawskiego zespołu teatralnego Agnieszki i Tomasza Truskolaskich[2]. Po 1799 roku ze względu na postępujące problemy z pamięcią ograniczył swoje występy[2]. W 1805 roku zakończył karierę sceniczną i osiadł w Długiej Kościelnej pod Warszawą u swojego brata, który pełnił tam funkcję proboszcza[1].
