Kartografia (gr. χάρτης chartēs, „papirus, arkusz, mapa”, γράφειν graphein, „pisać”) – dziedzina nauki o mapach (w tym o atlasach, globusach, modelach plastycznych – mapach plastycznych itp.), teorii map, metodach ich sporządzania i użytkowania; jak również dziedzina działalności organizacyjnej i usługowej, związanej z opracowywaniem, reprodukcją i rozpowszechnianiem map[1].
Pod pojęciem kartografii rozumie się także dziedzinę, zajmującą się przekazywaniem informacji, które są odniesione do przestrzeni (głównie geograficznej) a zakodowanych w formie graficznej lub cyfrowej[1].
W Polsce – wraz z geodezją – stanowi jedną z dyscyplin nauk technicznych.
Kształtowała się w trzech okresach historycznych:
- od czasów starożytnych do renesansu,
- od połowy XVI do połowy XX wieku,
- od połowy XX wieku.
Działy kartografii
[edytuj | edytuj kod]Do najczęściej wyróżnianych działów kartografii można zaliczyć[2]:
- kartoznawstwo – wiedzę o mapach, ich właściwościach i formułach,
- kartografię matematyczną – zajmującą się teorią odwzorowań kartograficznych powierzchni Ziemi na mapach oraz podstawami matematycznymi wykonywania pomiarów na mapach,
- redakcję i opracowanie map,
- reprodukcję kartograficzną,
- topografię,
- kartometrię – zajmującą się zasadami i metodami pomiarów na mapach,
- historię kartografii,
- kartologię – uważaną za nadbudowę teoretyczną kartografii praktycznej. Kartologia korzysta z ustaleń logiki, semiotyki, prakseologii, psychologii, teorii informacji.
Zobacz też
[edytuj | edytuj kod]Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b Nowa Encyklopedia Powszechna PWN, Warszawa 1995, tom 3, s. 294.
- ↑ Wiesław Ostrowski, Jacek Pasławski: Przedmiot kartografii i jej powiązania z innymi naukami. W: Wprowadzenie do kartografii i topografii. Jacek Pasławski (red.). Warszawa: Wydawnictwo Nowa Era, 2006. ISBN 83-7409-229-7.