Katedra Trójcy Przenajświętszej w Drohiczynie

katedra Trójcy Przenajświętszej
w Drohiczynie
	nr rej. 266 z dnia 11.11.1966
	katedra; kościół parafialny
	; Katedra Trójcy Przenajświętszej z 1709
Państwo	Polska
Województwo	podlaskie
Miejscowość	Drohiczyn
Adres	Kościelna 10
Wyznanie	katolickie
Kościół	rzymskokatolicki
Parafia	katedralna Trójcy Przenajświętszej w Drohiczynie
Katedra	od 1991
Wezwanie	Trójcy Przenajświętszej
Historia
Data rozpoczęcia budowy	1696
Data zakończenia budowy	1709
Data poświęcenia	1723
Aktualne przeznaczenie	diecezja drohiczyńska
Data zniszczenia; • przez	1940; Wojska radzieckie
Data odbudowy	1945-1957
Fundator	Aleksander Żardecki
Dane świątyni
Styl	barokowy
Świątynia; • materiał bud.	; • cegła
Liczba naw	3
Organy; • liczba głosów; • liczba manuałów	; 21; 3+P
Dzwonnica; • typ dzwonnicy	; wolnostojąca
	Położenie na mapie Drohiczyna katedra Trójcy Przenajświętszej; w Drohiczynie
	Położenie na mapie Polski katedra Trójcy Przenajświętszej; w Drohiczynie
	Położenie na mapie województwa podlaskiego katedra Trójcy Przenajświętszej; w Drohiczynie
	Położenie na mapie powiatu siemiatyckiego katedra Trójcy Przenajświętszej; w Drohiczynie
	Położenie na mapie gminy Drohiczyn katedra Trójcy Przenajświętszej; w Drohiczynie
	52°23′40″N 22°39′18″E/52,394444 22,655000
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Strona internetowa

Katedra Trójcy Przenajświętszej w Drohiczynie – świątynia rzymskokatolicka, katedra diecezji drohiczyńskiej i kościół parafialny parafii Trójcy Przenajświętszej w Drohiczynie. Kościół wybudowany został w latach 1696–1709 w stylu barokowym. Dawniej pełnił funkcję kościoła klasztornego zakonu Jezuitów.

Historia

Pierwotny kościół fundował Władysław Jagiełło w 1392. Pierwszy kościół murowany zbudowano w 1555 roku w stylu renesansowym^[2]. W czasie Potopu szwedzkiego kościół został zniszczony 3 maja 1657 roku przez wojska węgiersko-siedmiogrodzkie Jerzego II Rakoczego^[3]. Po zniszczeniu parafię przekazano zakonowi jezuitów. W 1659 roku król zgodził się na przekazanie beneficjum zakonowi jezuitów, w 1661 roku parafię objął pierwszy jezuita, a w dniu 1 czerwca 1664 r. król zrzekł się praw kolatorskich na rzecz superiora jezuitów o. Aleksandra Bielińskiego^[3]. Jezuici po 1696 roku rozpoczęli budowę nowego orientowanego kościoła w stylu barokowym z funduszów gwardiana o. Aleksandra Żardeckiego/Zardeckiego. Budowa została ukończona w 1709 roku. Wyposażenie wnętrza ufundował kasztelan podlaski Wiktoryn Kuczyński. Konsekracji 10 stycznia 1723 r. dokonał biskup łucki Stefan Bogusław Rupniewski. W XVIII wieku w kościele odbywały się wojewódzkie i ziemskie sejmiki szlachty podlaskiej. Po kasacie zakonu jezuitów w 1773 roku parafię przekazano w 1781 r. zakonowi pijarów.

Kościół został zniszczony podczas I wojny światowej w latach 1914–1918 i odbudowany w 1919. Ponownie kościół został poważnie zdewastowany wiosną 1940 roku przez wojska radzieckie. Zniszczono wtedy 14 ołtarzy, dębowe konfesjonały i ławki, barokową ambonę, epitafia miejscowej szlachty i liczne obrazy. Szczególną stratą było zniszczenie ołtarza głównego, którego nie odtworzono do dzisiaj (w jego miejscu ustawiono ołtarz stylizowany). Kolejny szkód dokonali Niemcy w latach 1941–1944. Odrestaurowany częściowo w latach 1945-1957.

W 1991 roku kościół stał się katedrą diecezji drohiczyńskiej.

Architektura

Kościół jest trójnawową bazyliką zbudowaną w stylu barokowym z cegły, na rzucie prostokąta. Korpus ma cztery przęsła i jednoprzęsłowe półkoliście zamknięte prezbiterium, które ma wysokość i szerokość równe nawie głównej. Do prezbiterium po bokach przylegają zakrystia i skarbczyk. Nawa środkowa otwarta jest do bocznych półkolistymi arkadami na czworobocznych filarach. Nawę środkową przykrywa sklepienie kolebkowe z lunetami, boczne nawy przykrywa sklepienie krzyżowe. Chór wsparto na półkolistych arkadach z wklęsło–wypukłym balkonem.

Wystrój wnętrza

Późnogotycki krucyfiks z końca XVI wieku. Rzeźba barokowa Chrystusa Zmartwychwstałego z XVIII w. Monstrancja rokokowa. Pseudobarokowy ołtarz główny wzniesiono po 1945 roku w miejscu zniszczonego w 1941 roku w czasie II wojny światowej. W obecnym ołtarzu znajdują się obrazy Trójcy Świętej i Matki Boskiej Ostrobramskiej. Chrzcielnica z początku XVII wieku w stylu późnorenesansowym. W kruchcie wmurowane detale z kościoła renesansowego z 1555 roku^[4].

Pochowani w kryptach

Wiktoryn Kuczyński herbu Ślepowron (1668–1737) – kasztelan podlaski
Aniela z Chądzyńskich (zm. 1741) – żona kasztelana Wiktoryna Kuczyńskiego
Marcin Kuczyński (zm. 1751) – chorąży ziemi bielskiej
Stefan Kuczyński (1704–1773) – superior miejscowego klasztoru jezuitów
biskup piński Kazimierz Bukraba (1885–1946)
wikariusz generalny diecezji pińskiej Jan Wasilewski (1885–1948)
biskup drohiczyński Władysław Jędruszuk (1918–1994)

Tablice pamiątkowe

10 czerwca 2010 w podziemiach katedry odsłonięto tablicę pamiątkową poświęconą ofiarom katastrofy polskiego Tu-154 w Smoleńsku; w uroczystości wzięła udział Karolina Kaczorowska, wdowa po ostatnim prezydencie RP na uchodźstwie Ryszardzie Kaczorowskim^[5].