Ten artykuł dotyczy romańsko-gotyckiej świątyni, dawnej katedry diecezji Wiener Neustadt. Zobacz też: Katedra św. Jerzego w Wiener Neustadt – katedra polowa Austrii.

Katedra Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny
i św. Ruperta

Dom Mariä Himmelfahrt
und Sankt Rupert

kościół parafialny
Widok z południa
Państwo	Austria
Kraj związkowy	Dolna Austria
Miejscowość	Wiener Neustadt
Adres	Domplatz 1, 2700 Wiener Neustadt
Wyznanie	katolickie
Kościół	rzymskokatolicki (łaciński)
Archidiecezja	wiedeńska
Wezwanie	Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny, św. Ruperta
Historia Data rozpoczęcia budowy 1207 Data poświęcenia 27 marca 1279 Ważniejsze przebudowy XIV wiek
Dane świątyni Styl romański, gotycki Wieża kościelna • liczba wież • wysokość wież 2 64 m Liczba naw 3
Położenie na mapie Dolnej Austrii Katedra Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny i św. Ruperta
Położenie na mapie Austrii Katedra Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny i św. Ruperta
47°48′54″N 16°14′34″E/47,815000 16,242778
Multimedia w Wikimedia Commons
Strona internetowa

Katedra Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny i św. Ruperta (niem. Dom Mariä Himmelfahrt und Sankt Rupert) – rzymskokatolicka świątynia parafialna znajdująca się w austriackim mieście Wiener Neustadt, w latach 1468–1785 siedziba diecezji Wiener Neustadt(inne języki).

Parafię w Wiener Neustadt erygowano w 1207 roku, wcześniej miejscowość należała do parafii w Lanzenkirchen. W podobnym czasie rozpoczęto budowę romańskiego kościoła, konsekrowano go 27 marca 1279 pod wezwaniem Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny i św. Ruperta. W XIV wieku w miejscu romańskiej absydy wzniesiono gotycki transept i prezbiterium wraz z zakrystią. W 1469 świątynia została główną świątynią diecezji Wiener Neustadt(inne języki), w 1785 siedzibę biskupstwa przeniesiono do St. Pölten. W 1886 dwuwieżowa fasada została rozebrana z powodu złego stanu technicznego, odbudowano ją w pierwotnym kształcie w latach 1892–1899^[1]. Podczas II wojny światowej kościół nie został trafiony bombą lotniczą, lecz eksplozje wokół świątyni spowodowały uszkodzenie dachu i pęknięcie szyb w oknach^[2]. 1 kwietnia 1945 pocisk wystrzelony przez wojska radzieckie przebił dach południowej wieży^[2]. W latach 1975–1999 świątynię gruntownie odrestaurowano^[3].

Świątynia późnoromańsko-gotycka^[2], trójnawowa, o układzie bazylikowym, z transeptem. Dwie wieże mają wysokość 64 m^[3]. Do południowej wieży dostawiona jest gotycka wieżyczka mieszcząca klatkę schodową^[2]. Na południowej elewacji zachował się romański portal^[3].

Późnobarokowy ołtarz główny pochodzi z roku 1776, zdobią go rzeźby dłuta Gabrielego Molinarola i obraz ze sceną Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny pędzla Giambettina Cignarolego(inne języki)^[1]. Gotycki ołtarz szafiasty, datowany na rok 1447, został ufundowany przez cesarza Fryderyka III Habsburga^[4]. Wczesnobarokową ambonę ufundował z kolei kard. Melchior Klesl. Epitafium tegoż kardynała znajduje się w prezbiterium katedry, jego popiersie przypisywane jest Giovanniemu Lorenzowi Berniniemu^[1]. Organy zostały wykonane w 1989 roku przez warsztat Gerharda Hradetzkiego(inne języki)^[5].

• 
  Widok z północy
• 
  Widok z południowego wschodu
• 
  Romański portal południowy
• 
  Wnętrze
• 
  Ambona
• 
  Organy