 koniec XIX w. | |
| Data urodzenia |
1861 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
30 października 1934 |
| Przynależność polityczna | |
| Odznaczenia | |
| |
Kazimierz Pietkiewicz ps. „Fakir”, „Olgierd” (ur. w listopadzie 1861 w Kijowie[1], zm. 30 października 1934 w Warszawie) – polski działacz socjalistyczny i niepodległościowy.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Urodził się w rodzinie ziemiańskiej. Od 1883 był członkiem Międzynarodowej Socjalno-Rewolucyjnej Partii Proletariat tzw. I Proletariatu. Po aresztowaniach w 1886, przenosi się z Warszawy do Krakowa. Od 1888 r. bierze udział w działaniach Socjalno-Rewolucyjna Partia „Proletariat” tzw. II Proletariatu. Będąc przeciwnikiem działań terrorystycznych w sierpniu 1891, wraz z Edwardem Abramowskim, Janem Stróżeckim i Leonem Falskim założył Zjednoczenie Robotnicze. Po powstaniu w kraju Polskiej Partii Socjalistycznej, w skład której weszło Zjednoczenie, Pietkiewicz od 1893 był członkiem PPS. Już w 1892 przeszedł pierwsze aresztowanie.
Na II Zjeździe PPS w lutym 1894, został wybrany na zastępcę członka Centralnego Komitetu Robotniczego. Po aresztowaniach od 1894, wraz z Józefem Piłsudskim kierował partią. W czerwcu 1895, aresztowany i po dłuższym pobycie (do ok. 1901) w więzieniu na Łukiszkach w Wilnie, zesłany na Syberię (Wierchojańsk w Jakucji). Przetłumaczył wówczas na polski ukraińską Pieśń wolnego ducha[2].
Z zesłania powrócił pod koniec 1904 i ponownie rozpoczął działalność w Polskiej Partii Socjalistycznej, od października 1905, do lutego 1906, wchodzi ponownie w skład, zdziesiątkowanego przez aresztowania Centralnego Komitetu Robotniczego PPS. W tym czasie działał w Łódzkim Komitecie Robotniczym PPS, był wydawcą „Łodzianina”, następnie w Wilnie, gdzie kierował organizacją okręgową PPS na Litwie m.in. redagował pismo PPS „Walka” wydawane w języku polskim i jidysz.
W 1906 ponownie aresztowany w Wilnie, za współpracę z litewskimi socjaldemokratami. Skazany na cztery lata katorgi i dożywotnie osiedlenie na Syberii. Został zesłany guberni irkuckiej. Uwolniony w wyniku rewolucji w czerwcu 1917. Po uwolnieniu przebywał w Kijowie, gdzie działał w miejscowej organizacji PPS Lewicy. Do kraju wrócił w 1922. Wcześniej powrót – według jego informacji – utrudniały mu władze w Polsce. Po drodze z zesłania omal nie został rozstrzelany przez żołnierzy bolszewickich, którzy wzięli go za przestępcę.
Po powrocie ponownie podjął działalność w Polskiej Partii Socjalistycznej. Działał w Stowarzyszeniu byłych Więźniów Politycznych, będąc wiceprezesem koła warszawskiego. Kierował komisją archiwalno-historyczną. Współpracował z pismem „Niepodległość”. W ostatnich latach życia studiował język litewski i język łotewski. W 1933 wydał tłumaczenia litewskiego poety oświeceniowego Kristijonasa Donelaitisa. W 1933, wraz z Ignacym Daszyńskim, Bolesławem Limanowskim i Andrzejem Strugiem organizował „Fundusz walki z konfiskatami”, mający na celu wsparcie finansowe „Robotnika” ustawicznie konfiskowanego przez władze.
Pozostawał w willi „Helenów” w Aninie pod opieką Robotniczego Towarzystwa Przyjaciół Dzieci. Zmarł 30 października 1934 w Warszawie[3]. Został pochowany 3 listopada 1934 na cmentarzu Stare Powązki (kwatera 256-5-15)[4].
Ordery i odznaczenia
[edytuj | edytuj kod]- Krzyż Niepodległości – 3 czerwca 1933 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”[5]
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Pietkiewicz Kazimierz, [w:] Encyklopedia PWN [online], Wydawnictwo Naukowe PWN [dostęp 2020-01-31].
- ↑ Józef Kozłowski: Śpiewy proletariatu polskiego. Wyd. 4. Kraków: Polskie Wydawnictwo Muzyczne, 1977, s. 74–49. (pol.).
- ↑ Zgon Kazimierza Pietkiewicza „Gazeta Robotnicza”, Nr 203, Rok 39, Katowice, czwartek 1 listopada 1934 r.
- ↑ Cmentarz Stare Powązki: KAZIMIERZ PIETKIEWICZ, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [dostęp 2020-02-17].
- ↑ M.P. z 1931 r. nr 132, poz. 199.
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Krzesławski J., Kazimierz Pietkiewicz, „Kronika Ruchu Rewolucyjnego w Polsce” 1935 nr 1.
- M.Wajnert „Zejdke”, Kazimierz Pietkiewicz – „Fakir”-„Olgierd”. Wspomnienia byłego działacza PPS, „Kronika Ruchu Rewolucyjnego w Polsce” 1935 nr 4.
- Księga życiorysów działaczy ruchu rewolucyjnego w Polsce, Tom I, pod red. Jana Cynarskiego-Krzesławskiego i Adama Próchnika, Wyd. „Kronika Ruchu Rewolucyjnego”, Warszawa 1939.
