| |
 generał brygady
| |
| Data i miejsce urodzenia |
28 marca 1897 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
12 czerwca 1992 |
| Przebieg służby | |
| Lata służby |
1914–1947 |
| Siły zbrojne | |
| Jednostki |
2 Pułk Szwoleżerów Rokitniańskich |
| Stanowiska |
dowódca szwadronu |
| Główne wojny i bitwy |
I wojna światowa |
| Odznaczenia | |
         
| |
.png){kind=small}
Klemens Stanisław Rudnicki, ps. „Klimek” (ur. 28 marca 1897 w Żydaczowie, zm. 12 czerwca 1992 w Londynie) – oficer dyplomowany kawalerii Wojska Polskiego II Rzeczypospolitej i Polskich Sił Zbrojnych, 1 kwietnia 1945 roku mianowany generałem brygady, a 11 listopada 1990 roku mianowany przez Prezydenta RP na uchodźstwie generałem dywizji.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Pochodził z rodziny senatorskiej Rudnickich pieczętującej się herbem Lis. Był synem Zygmunta, starosty trembowelskiego i Stefanii Marynowskiej herbu Niezgoda[1]. Wnuk pisarki Zofii z Mrozowickich Rudnickiej. Działał w „Zarzewiu” i w Drużynach Strzeleckich. Od sierpnia do września 1914 w Legionie Wschodnim, potem, jako podporucznik rezerwy został powołany do armii austriackiej. Ciężko ranny nad Isonzo. Na podporucznika został awansowany ze starszeństwem z 1 grudnia 1917 roku w korpusie oficerów rezerwy piechoty. Pełnił wówczas służbę w c. i k. 15 pułku piechoty[2].
W listopadzie 1918 roku został przyjęty do Wojska Polskiego. Zweryfikowany w stopniu rotmistrza ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919 służył w 2 pułku Szwoleżerów Rokitniańskich. 11 czerwca 1927 roku został przeniesiony do Korpusu Ochrony Pogranicza na stanowisko dowódcy 7 szwadronu kawalerii[3]. 18 lutego 1928 roku awansował na majora ze starszeństwem z dniem 1 stycznia 1928 roku i 31. lokatą w korpusie oficerów kawalerii[4]. 23 grudnia 1929 roku został powołany do Wyższej Szkoły Wojennej w Warszawie, w charakterze słuchacza Kursu 1929–1931. Z dniem 1 września 1931 roku, po ukończeniu kursu i uzyskaniu dyplomu naukowego oficera dyplomowanego, przeniesiony został do Wyższej Szkoły Wojennej, na stanowisko wykładowcy taktyki ogólnej. Od kwietnia 1933 roku był zastępcą dowódcy 7 pułku strzelców konnych wielkopolskich[5][6]. Mianowany w roku następnym podpułkownikiem wrócił do Wyższej Szkoły Wojennej na stanowisko kierownika katedry taktyki ogólnej. W 1938 został dowódcą 9 pułku Ułanów Małopolskich, stacjonującego w garnizonie Trembowla.
Na czele tego pułku walczył w kampanii wrześniowej 1939. Po zakończeniu walk organizował pracę konspiracyjną na terenie okupacji sowieckiej we Lwowie. Aresztowany przez NKWD trafił do więzienia na Łubiance w Moskwie. Uwolniony we wrześniu 1941 po wybuchu wojny niemiecko-sowieckiej i układzie Sikorski-Majski. Natychmiast objął stanowisko zastępcy dowódcy 6 Lwowskiej Dywizji Piechoty[7]. 11 grudnia 1941 roku został mianowany pułkownikiem w korpusie oficerów kawalerii. W kwietniu 1942 roku został dowódcą 6 Lwowskiej Dywizji Piechoty, a we wrześniu tego roku dowódcą 6 Brygady Strzelców. W październiku 1943 roku został zastępcą dowódcy 5 Kresowej Dywizji Piechoty. Walczył pod Monte Cassino i pod Bolonią, w całej kampanii włoskiej zyskując sobie miano dobrego dowódcy[8]. 1 kwietnia 1945 roku awansowany do stopnia generała brygady, a w maju (już po zakończeniu działań wojennych) objął dowództwo 1 Dywizji Pancernej[9].
Po demobilizacji w 1947 osiadł w Londynie. Po 10 latach uzyskał pożyczkę, pozwalającą mu na założenie salonu meblowego z antykami; prowadził również renowację obrazów, co pozwalało mu na uzyskanie środków utrzymania[10]. Od 1966 do śmierci był prezesem Zrzeszenia Kół Pułkowych Kawalerii w Wielkiej Brytanii. Od października 1980 roku był Generalnym Inspektorem Sił Zbrojnych[11]. 3 maja 1983 został powołany na członka Głównej Komisji Skarbu Narodowego Rzeczypospolitej Polskiej[12]. Autor wspomnień Na polskim szlaku wydanych w Londynie przez Gryf Publications Ltd. w 1952 roku, kilkakrotnie wznawianych, następnie wydanych w roku 1990 przez Zakład Narodowy im. Ossolińskich we Wrocławiu.
11 listopada 1990 roku Prezydent RP na Uchodźstwie, Ryszard Kaczorowski awansował go do stopnia generała dywizji.
Rodzina
[edytuj | edytuj kod]Był żonaty z Wandą Marią Scazighino, córką Feliksa i Stanisławy z Komarnickich. Teściowie wraz z bratową i jej dwoma synami Rogerem i Feliksem zostali deportowani w głąb ZSRR. Miał trzy córki: Lenę, Karolinę (Krzysię) i najmłodszą Stefanię. Żona i córka Karolina były żołnierzami AK. „Krzysia” była sanitariuszką i zginęła w powstaniu warszawskim. Jego młodszy brat, Karol Rudnicki, major kawalerii był ofiarą zbrodni katyńskiej.
Wywód przodków
[edytuj | edytuj kod]| 4. Teodor Józef Rudnicki | ||||||
| 2. Zygmunt Rudnicki | ||||||
| 5. Zofia Kazimiera Mrozowicka | ||||||
| 1. Klemens Rudnicki | ||||||
| 6. Mieczysław Marynowski | ||||||
| 3. Stefania Marynowska | ||||||
| 7. Zofia Gostkowska | ||||||
Ordery i odznaczenia
[edytuj | edytuj kod]- Krzyż Złoty Orderu Wojskowego Virtuti Militari (za wojnę 1939)
- Krzyż Złoty Orderu Virtuti Militari nr 37 (za bitwę pod Monte Cassino)[13]
- Krzyż Srebrny Orderu Wojskowego Virtuti Militari nr 8163 (za wojnę 1918–1920)
- Wielka Wstęga Orderu Odrodzenia Polski (2 marca 1987)[14][15]
- Krzyż Walecznych (dwukrotnie w 1921)[16]
- Złoty Krzyż Zasługi (19 marca 1937)[17]
- Krzyż Pamiątkowy Monte Cassino nr 14811[18] (1944)[19]
- Order Oranje-Nassau II klasy (Holandia) (3 kwietnia 1946)[19]
- Order Wybitnej Służby (Wielka Brytania) (31 grudnia 1944)[19]
- Srebrny Medal Waleczności II klasy (Austro-Węgry)[20]
- Krzyż Wojskowy Karola (Austro-Węgry)[20]
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]
- ↑ http://www.genesis.jaxasoft.se/genesis/genesis.aspx?id=112 [dostęp 2019-02-15]
- ↑ Lista starszeństwa c. i k. Armii 1918 ↓, s. 367, 493.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 16 z 11 czerwca 1927 roku, s. 172.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 5 z 21 lutego 1928 roku, s. 47.
- ↑ Kryska-Karski i Żurakowski 1991 ↓, s. 99.
- ↑ Leżeński i Kukawski 1991 ↓, s. 10.
- ↑ M. Wańkowicz, s.128.
- ↑ M. Wańkowicz, s.129.
- ↑ Mierzwiński 1990 ↓, s. 273.
- ↑ Włodzimierz Nikitenko: Włóczędzy w generalskich mundurach. Historia.org.pl., 23 września 2014. [dostęp 2016-11-01]. (pol.).
- ↑ Leżeński i Kukawski 1991 ↓, s. 112.
- ↑ Zarządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 3 maja 1983 r. o powołaniu członków Głównej Komisji Skarbu Narodowego Rzeczypospolitej Polskiej. „Dziennik Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej”, s. 8, Nr 1 z 16 maja 1983.
- ↑ Łukomski G., Polak B., Suchcitz A., Kawalerowie Virtuti Militari 1792–1945, Koszalin 1997, s. 372.
- ↑ Komunikat o nadaniu Orderu Odrodzenia Polski. „Dziennik Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej”, s. 15, Nr 2 z 15 lipca 1987.
- ↑ Komunikat Kancelarii Cywilnej Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 31 marca 1987 roku o dekoracji gen. S. Maczka i gen. K. Rudnickiego. „Dziennik Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej”, s. 24–25, Nr 2 z 15 lipca 1987.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 1 z 26 stycznia 1922 roku, s. 75.
- ↑ M.P. z 1937 r. nr 64, poz. 96 „za zasługi w służbie wojskowej”.
- ↑ Kwatera Główna 5 Kresowej Dywizji Piechoty - krzyz.montecassino.eu [online], krzyz.montecassino.eu [dostęp 2022-01-26].
- ↑ a b c Rudnicki, Klemens Stanislaw "Klimek" - TracesOfWar.com [online], www.tracesofwar.com [dostęp 2021-11-23].
- ↑ a b Lista starszeństwa c. i k. Armii 1918 ↓, s. 493.
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Ranglisten des kaiserlichen und königlichen Heeres 1918. Wiedeń: 1918.
- Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2016-02-15].
- Rocznik Oficerski 1923. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1923.
- Rocznik Oficerski 1924. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1924.
- Rocznik Oficerski 1928. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1928.
- Rocznik Oficerski 1932. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1932.
- Klemens Rudnicki: Na polskim szlaku. Wspomnienia z lat 1939–1947. Wrocław: Ossolineum, 1990. ISBN 83-04-03695-9.
- Zbigniew Mierzwiński: Generałowie II Rzeczypospolitej. Warszawa: Wydawnictwo Polonia, 1990. ISBN 83-7021-096-1.
- Tadeusz Kryska-Karski, Stanisław Żurakowski: Generałowie Polski niepodległej. Warszawa: Editions Spotkania, 1991.
- Cezary Leżeński, Lesław Kukawski, O kawalerii polskiej XX wieku, Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1991, ISBN 978-83-04-03364-1.
- Gabriele Baumgartner: Polski Indeks Biograficzny / Polnischer Biographischer Index. Wyd. 2. T. 3. München: K. G. Saur Verlag, 2004, s. 1398. ISBN 3-598-34506-2. (niem.).
- Melchior Wańkowicz: Bitwa o Monte Cassino. Warszawa: Prószyński i S-ka, 2009. ISBN 978-83-7648-106-7.
