Komórka jajowa, jajo (łac. ovum) – gameta żeńska u zwierząt i roślin. Cytoplazma komórki jajowej jest nazywana ooplazmą.
U zwierząt komórka jajowa powstaje w wyniku oogenezy w jajniku i jest stosunkowo duża i nieruchoma. Komórka jajowa może zostać zapłodniona przez plemnik, co prowadzi do powstania zygoty. Czasami spermatozoid tylko pobudza jajo do rozwoju, ale bez zapłodnienia (pseudogamia).
Morfologia
[edytuj | edytuj kod]Komórki jajowe zwierząt są mało zróżnicowane morfologicznie, a ewentualne różnice dotyczą przede wszystkim wielkości, ilości materiału zapasowego oraz jego lokalizacji. W komórce jajowej znajdują się mitochondria, więc mitochondrialny DNA jest dziedziczone tylko po matce (główka spermatozoidu nie zawiera mitochondriów).
Podział komórek jajowych ze względu na ilość substancji zapasowych:
Podział komórek jajowych ze względu na rozmieszczenie materiału zapasowego:
Bezpośrednio, w związku z ilością i rozmieszczeniem materiału zapasowego, pozostaje proces bruzdkowania, który ma miejsce bezpośrednio po zapłodnieniu komórki jajowej.
U roślin komórki jajowe zawarte są w rodni.