Kręciszek

Kręciszek
	; Kwiat Hypecoum imberbe
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	rośliny
Podkrólestwo	rośliny zielone
Nadgromada	rośliny telomowe
Gromada	rośliny naczyniowe
Podgromada	rośliny nasienne
Nadklasa	okrytonasienne
Klasa	Magnoliopsida
Nadrząd	jaskropodobne
Rząd	jaskrowce
Rodzina	makowate
Rodzaj	kręciszek
	Nazwa systematyczna
	Hypecoum Linnaeus; Sp. Pl. 124. 1 Mai 1753
	Typ nomenklatoryczny
	Hypecoum procumbens Linnaeus
	Multimedia w Wikimedia Commons

Kręciszek (Hypecoum) – rodzaj roślin z rodziny makowatych. Obejmuje 16^[4]–18^[5] gatunków występujących na obszarze śródziemnomorskim i dalej na wschód poprzez centralną Azję do Chin^[5].

Morfologia

Rośliny jednoroczne niskie, zwykle sine, nagie. Liście skupione w rozetę przyziemną o zarysie lancetowatym lub wąsko jajowatym, z blaszką silnie podzieloną na wąskie łatki. Kwiaty skupione w rozpierzchłych, wiechowatych kwiatostanach wyrastających z różyczek liściowych. Kwiaty mają dwie płaszczyzny symetrii. Dwie działki kielicha zielone z błoniastym obrębieniem. Płatki korony żółte lub białe, często czerwono nabiegłe i punktowane. Płatki okółka zewnętrznego rozpostarte płasko, całobrzegie lub płytko podzielone na trzy łatki. Płatki okółka wewnętrznego głęboko podzielone na trzy łatki. Łatka środkowa jest pochwowato zwinięta i prosto wzniesiona, na końcu postrzępiona. Pręciki 4 ze spłaszczonymi nitkami i miodnikami u podstawy. Słupek zakończony rozwidlonym znamieniem. Owoc równowąski, z licznymi nasionami ułożonymi w jednym rzędzie^[5].

Systematyka

Pozycja systematyczna według Angiosperm Phylogeny Website (aktualizowany system APG IV z 2016)

Rodzaj z plemienia Hypecoeae, podrodziny Fumarioideae^[6], rodziny makowatych Papaveraceae zaliczanej do rzędu jaskrowców (Ranunculales) i wraz z nim do okrytonasiennych^[2].

Wykaz gatunków^[4]

Hypecoum aegyptiacum (Forssk.) Asch. & Schweinf.
Hypecoum aequilobum Viv.
Hypecoum angustilobum Å.E.Dahl
Hypecoum dimidiatum Delile
Hypecoum duriaei Pomel
Hypecoum erectum L.
Hypecoum imberbe Sm.
Hypecoum lactiflorum (Kar. & Kir.) Pazij
Hypecoum leptocarpum Hook.f. & Thomson – kręciszek drobnoowockowy^[7]
Hypecoum littorale Wulfen
Hypecoum pendulum L. – kręciszek zwisły^[8]
Hypecoum procumbens L. – kręciszek rozesłany^[7], k. rozesłany^[8]
Hypecoum pseudograndiflorum Petrovic
Hypecoum torulosum Å.E.Dahl
Hypecoum trullatum Å.E.Dahl
Hypecoum zhukanum Lidén

Przypisy

↑ Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2021-03-26] (ang.).
↑ ^a ^b Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2011-03-06] (ang.).
↑ ^a ^b Index Nominum Genericorum. [dostęp 2011-03-06].
↑ ^a ^b Hypecoum Tourn. ex L.. [w:] Plants of the World online [on-line]. Royal Botanic Gardens, Kew. [dostęp 2021-11-20].
↑ ^a ^b ^c Mingli Zhang, Magnus Lidén: Hypecoum. [w:] Flora of China [on-line]. eFloras.org. [dostęp 2011-03-06]. (ang.).
↑ Family: Papaveraceae. [w:] Germplasm Resources Information Network (GRIN) [on-line]. United States Department of Agriculture. [dostęp 2011-03-04]. (ang.).
↑ ^a ^b Wiesław Gawryś: Słownik roślin zielnych. Kraków: Officina botanica, 2008, s. 102. ISBN 978-83-925110-5-2.
↑ ^a ^b Ludmiła Karpowiczowa (red.): Słownik nazw roślin obcego pochodzenia łacińsko-polski i polsko-łaciński. Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, 1973, s. 46.

[ruggiero-1] Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2021-03-26] (ang.).

[apweb-2] Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2011-03-06] (ang.).

[ing-3] Index Nominum Genericorum. [dostęp 2011-03-06].

[powo-4] Hypecoum Tourn. ex L.. [w:] Plants of the World online [on-line]. Royal Botanic Gardens, Kew. [dostęp 2021-11-20].

[china-5] Mingli Zhang, Magnus Lidén: Hypecoum. [w:] Flora of China [on-line]. eFloras.org. [dostęp 2011-03-06]. (ang.).

[grin-6] Family: Papaveraceae. [w:] Germplasm Resources Information Network (GRIN) [on-line]. United States Department of Agriculture. [dostęp 2011-03-04]. (ang.).

[gawrys-7] Wiesław Gawryś: Słownik roślin zielnych. Kraków: Officina botanica, 2008, s. 102. ISBN 978-83-925110-5-2.

[ludmila-8] Ludmiła Karpowiczowa (red.): Słownik nazw roślin obcego pochodzenia łacińsko-polski i polsko-łaciński. Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, 1973, s. 46.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]