Krystyna Wanda Wilkowska-Chomińska[1] (ur. 27 września 1920 w Radomsku, zm. 3 stycznia 2003[2] w Falenicy[3]) – polska muzykolożka.
Razem z mężem Józefem Michałem Chomińskim publikowali wspólne prace z dziedziny teorii i historii muzyki (Formy muzyczne, Historia muzyki, Historia muzyki polskiej)[4]. Jej samodzielna działalność skupiała się na twórczości Fryderyka Chopina (w początkowym okresie działalności) oraz polskiej muzyce dawnej[5][6].
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Rodzicami Krystyny Wilkowskiej byli Romuald Wilkowski i Eugenia z domu Trusow. Od 1932 do 1937 uczyła się gry na fortepianie w bydgoskim konserwatorium. W 1937 ukończyła Miejskie Żeńskie Katolickie Gimnazjum Humanistyczne w Bydgoszczy. W tym samym roku otrzymała II nagrodę na ogólnopolskim konkursie języka francuskiego organizowanym przez francuski rząd. W latach 1937–1939 w Poznaniu studiowała grę na fortepianie na tamtejszej uczelni muzycznej oraz filologię polską i muzykologię na tamtejszym uniwersytecie. W tym czasie prowadziła audycje muzyczne dla Radia Poznań[7].
Po wybuchu II wojny światowej, próbując przedostać się z Poznania do Warszawy, została aresztowana i osadzona w obozie w Fordonie, skąd zbiegła na początku 1940. W Warszawie została aresztowana w łapance. Pracowała jako robotnica przymusowa w zakładach lotniczych w Mielcu, skąd zbiegła 15 kwietnia 1940. Po ponownym przedostaniu się do Warszawy uczestniczyła w tajnym nauczaniu oraz uczyła zarobkowo gry na fortepianie. 30 sierpnia 1944 uzyskała absolutorium na Uniwersytecie Ziem Zachodnich[7]. Po wybuchu powstania warszawskiego, od 8 sierpnia do 23 września 1944, była sanitariuszką w szpitalu zorganizowanym w seminarium duchownym przy kościele prokarmelickim na Krakowskim Przedmieściu[8]. W połowie sierpnia służyła również w punkcie ratowniczo-sanitarnym przy ulicy Bednarskiej[9].
Po upadku powstania prowadziła, do kwietnia 1945, ambulatorium w gminie Radziechowice. Wiosną 1945 została magistrem filozofii Uniwersytetu Poznańskiego w zakresie filologii polskiej (muzykologia jako przedmiot poboczny). Następnie, do października 1948 pracowała w Komisji Programowej Szkolnictwa Muzycznego Ministerstwa Kultury i Sztuki. W 1948 prowadziła w ministerstwie referat ds. naukowych w Departamencie Twórczości Artystycznej. Od 1949 do 1952 była starszą asystentką w Zakładzie Muzykologii Uniwersytetu Warszawskiego[5]. W lutym 1950 z przyczyn zdrowotnych zrezygnowała, podobnie jak jej mąż, z możliwości pracy jako wykładowca w Państwowej Wyższej Szkole Teatralnej w Warszawie[10].
W latach 50. wyjeżdżała do Francji i Wielkiej Brytanii jako stypendystka[6]. Od 1951 do 1968 była sekretarzem redakcji serii Monumenta Musicae in Polonia[11]. W 1956 została sekretarzem redakcji „Rocznika Chopinowskiego” (pełniła tę funkcję do 1969[6])[12]. W 1964 ukazał się pierwszy tom z serii Monumenta Musicae in Polonia, który zawierał faksymile tabulatury Jana z Lublina w jej opracowaniu[13]. W 1965 uzyskała na poznańskim Uniwersytecie stopień doktora na podstawie pracy „Twórczość Mikołaja z Krakowa”, napisanej pod kierunkiem Włodzimierza Poźniaka, która dwa lata później wydana została przez Polskie Wydawnictwo Muzyczne[5]. W 1978 z własnej inicjatywy zrezygnowała z ujawnienia współautorstwa monografii Chopin wydanej przez PWM pod nazwiskiem jej męża[14].
Zmarła 3 stycznia 2003 w Falenicy z powodu zawału serca. Pochowana została na cmentarzu w Aleksandrowie[3].
Życie prywatne
[edytuj | edytuj kod]W dzieciństwie mieszkała w Wołkowysku. Jej ojciec zmarł, kiedy Wilkowska miała 13 lat. 20 sierpnia 1949 we wrocławskim kościele Świętej Rodziny wyszła za mąż za Józefa Michała Chomińskiego[7]. Zamieszkali razem w Wesołej przy ul. Władysława Sikorskiego (ówczesna ul. 15 Grudnia)[5]. 24 czerwca 1950 urodziła Michała Marię Chomińskiego[15]. 14 września 1951 urodziła Pawła Krzysztofa Chomińskiego[12]. Obaj synowie studiowali elektronikę na Politechnice Warszawskiej[15] i byli pionierami polskich prac nad EME[16]. 15 maja 1954 w Warszawie zawarła z J.M. Chomińskim małżeństwo cywilne[17] (Chomiński od końca 1948 był w separacji ze swoją pierwszą żoną, Apolonią Haliną Müller-Chomińską[3]; na początku lutego 1952 prosił Sąd Najwyższy o przyśpieszenie rozprawy rozwodowej[12]). W tym samym roku Chomiński dwukrotnie prosił Ministerstwo Kultury i Sztuki o przyznanie mieszkania trzypokojowego, zamiast dotychczas zajmowanego dwupokojowego[17] przy ul. Śmiałej na warszawskim Żoliborzu[18] (powierzchnia pokoi 12 i 19 m²[19]). Małżeństwo Chomińskich liczyło na przydzielenie mieszkania, w które zajmował wcześniej Andrzej Panufnik, zwracając się w tej sprawie o pomoc do przychylnej im Zofii Lissy, licząc na jej protekcję u ministra Włodzimierza Sokorskiego[20]. Przeprowadzka do większego mieszkania przy ul. Żytniej 79 na warszawskiej Woli nastąpiła we wrześniu 1957[21]. W 1968 zamieszkali w domu przy ul. Wyszatyckiej w Falenicy[22], gdzie mieszkali do śmierci[3].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Urbanek 1988 ↓, s. 286.
- ↑ Wilkowska-Chomińska Krystyna, [w:] Encyklopedia PWN [online], Wydawnictwo Naukowe PWN [dostęp 2022-12-24] .
- ↑ a b c d Gołąb 2008 ↓, s. 97.
- ↑ Gołąb 2008 ↓, s. 103.
- ↑ a b c d Gołąb 2008 ↓, s. 53.
- ↑ a b c Gołąb 2003 ↓, s. 124.
- ↑ a b c Gołąb 2008 ↓, s. 52.
- ↑ Urbanek 1988 ↓, s. 362.
- ↑ Urbanek 1988 ↓, s. 363.
- ↑ Gołąb 2008 ↓, s. 56.
- ↑ Gołąb 2008 ↓, s. 60.
- ↑ a b c Gołąb 2008 ↓, s. 61.
- ↑ Gołąb 2008 ↓, s. 80.
- ↑ Gołąb 2008 ↓, s. 92.
- ↑ a b Gołąb 2008 ↓, s. 57.
- ↑ Gołąb 2008 ↓, s. 88–89.
- ↑ a b Gołąb 2008 ↓, s. 65.
- ↑ Gołąb 2008 ↓, s. 69.
- ↑ Gołąb 2008 ↓, s. 70.
- ↑ Gołąb 2008 ↓, s. 66.
- ↑ Gołąb 2008 ↓, s. 71.
- ↑ Gołąb 2008 ↓, s. 84.
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Maciej Gołąb, Józef Michał Chomiński: biografia i rekonstrukcja metodologii, Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, 2008, ISBN 978-83-229-2981-0 .
- Maciej Gołąb , Pro memoria: dr Krystyna Wilkowska-Chomińska (27 IX 1920 - 3 I 2003), „Muzyka”, 48 (2), 2003, s. 123–124, OCLC 922256021 .
- Bożena Urbanek , Pielęgniarki i sanitariuszki w Powstaniu Warszawskim 1944, Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1988, ISBN 83-01-06803-5 .