Data i miejsce urodzenia | |
---|---|
Data i miejsce śmierci | |
Zawód, zajęcie |
kompozytor, historyk, muzykolog |
Data i miejsce urodzenia | |
---|---|
Data i miejsce śmierci | |
Przebieg służby | |
Lata służby | |
Siły zbrojne | |
Główne wojny i bitwy | |
Późniejsza praca |
kompozytor, historyk, muzykolog |
Krzysztof Xawery Borzędowski ps. Jan Organ (ur. 27 lutego 1908 w Szczucinie, zm. 24 lipca 1991 w Oświęcimiu[1]) – polski kompozytor, historyk, muzykolog, honorowy obywatel Oświęcimia.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Urodził się 27 lutego 1908 r. w Szczucinie k. Tarnowa[2] w rodzinie burmistrza-organisty. Ukończył Szkołę Powszechną w Pradze i Szczucinie, po czym uczył się w gimnazjum jezuickim w Chyrowie. W młodości uczył się gry na fortepianie, rogu, organach oraz kompozycji. W owym czasie skomponował pierwsze sześć mazurków na fortepian[2]. Po śmierci ojca przeniósł się do Gimnazjum im. Kazimierza Brodzińskiego w Tarnowie[2][3]. W 1928 roku rozpoczął studia na Uniwersytecie Jagiellońskim, na wydziale Prawa i Administracji, skąd później przeniósł się na Wydział Filozoficzny; studiów tych nie ukończył[2].
Był kierownikiem artystycznym Teatru Muzycznego Związku Młodzieży Przemysłowej i Rękodzielniczej. Otrzymał drugą nagrodę w konkursie na pieśń górniczą organizowanym przez Akademię Górniczo-Hutniczą[2]. W czasie II wojny światowej znajdował się w Otfinowie. Wstąpił do Armii Krajowej, gdzie działał jako oficer kontrwywiadu pod ps. Jan Organ[4]. Tworzył wówczas i rozpowszechniał pieśni patriotyczne[4].
Po wojnie zamieszkał w Krakowie. Pracował w gimnazjum żeńskim, a następnie w Polskim Radiu jako redaktor muzyczny[3][4]. Wystawiono wówczas sztuki jego autorstwa, m.in. operę pt. Pszenica, widowisko ludowo-fantastyczne Serce z piernika, i komedię muzyczną Tramp. W 1952 roku przeniósł się do Oświęcimia i tam założył cieszący się popularnością Zespół Pieśni i Tańca „Pilsko”, opierający swój repertuar na tradycjach pieśni ludowych Żywiecczyzny (rozwiązany w 1955 roku)[4]. Zarówno ówczesne, jak i późniejsze, kompozycje Borzędowskiego były silnie inspirowane folklorem żywieckim[5].
Jest autorem monograficznej pracy O pieśniarstwie i muzyce ludowej w Żywiecczyźnie[1]. Skomponował ponad 600 utworów, z czego zachowało się niemal 300, napisanych w latach 1924–1974. Za swoją twórczość otrzymał m.in. Medal 700-lecia Miasta Żywca, Nagrodę I stopnia Wojewody Bielskiego i honorowe obywatelstwo miasta Oświęcimia[1][3].
Zmarł 24 lipca 1991 r. w Oświęcimiu[1] i został pochowany na cmentarzu parafialnym w Oświęcimiu[6].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c d Zoń-Ciuk 2014 ↓, s. 86.
- ↑ a b c d e Zoń-Ciuk 2014 ↓, s. 84.
- ↑ a b c Słownik biograficzny Żywiecczyzny 1995 ↓, s. 32.
- ↑ a b c d Zoń-Ciuk 2014 ↓, s. 85.
- ↑ Słownik biograficzny Żywiecczyzny 1995 ↓, s. 32-33.
- ↑ Słownik biograficzny Żywiecczyzny 1995 ↓, s. 33.
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Jan Blitz i inni, Słownik biograficzny Żywiecczyzny. Tom I, Żywiec: Spółdzielnia wydawnicza Gazeta Żywiecka, 1995, s. 32-33, ISBN 83-902605-1-4 .
- Danuta Zoń-Ciuk , Krzysztof Borzędowski — in memoriam, [w:] Jadwiga Uchyła-Zroski (red.), Wartości w muzyce. T. 4: Muzyka w środowisku społecznym, Uniwersytet Śląski, 2014, s. 83-92, ISBN 978-83-8012-231-4 .