Krzysztof Daukszewicz (2010) | |
Pełne imię i nazwisko |
Krzysztof Antoni Daukszewicz |
---|---|
Data i miejsce urodzenia |
30 października 1947 |
Zawód, zajęcie |
satyryk, artysta kabaretowy |
Odznaczenia | |
Krzysztof Antoni Daukszewicz (ur. 30 października 1947 w Wichrowie) – polski satyryk, artysta kabaretowy, felietonista, poeta, autor tekstów, piosenkarz, gitarzysta i kompozytor.
Występuje z własnymi programami satyrycznymi, realizował programy w telewizji. Jest autorem kilkunastu książek i kilku albumów studyjnych.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Urodził się i dorastał w Wichrowie[1]. Jest synem Teresy i Stanisława Daukszewiczów[2], rodem z Wileńszczyzny[3]. Ma starszą o 13 lat siostrę Stanisławę[4]. Po zdaniu matury w VIII Liceum Pedagogicznym w Szczytnie rozpoczął studia w Wyższej Szkole Pedagogicznej w Olsztynie, ale ich nie ukończył[5]. Był nauczycielem w szkole podstawowej w Jerutach Dużych[6]. Działał w harcerstwie (zdobył tytuł podharcmistrza) i przewodniczył Związkowi Młodzieży Wiejskiej[7].
Działalność estradową rozpoczął w 1975, zostając dyrektorem Miejskiego Domu Kultury w Szczytnie oraz współtwórcą kabaretu Gwuść, który zakończył działalność do 1978[8]. W 1976 za autorski program Dookoła Wojtek otrzymał drugą nagrodę na 1. Biesiadzie Humoru i Satyry w Lidzbarku Warmińskim, a w następnym roku zwyciężył na tym festiwalu z programem Mity i nity, czyli nasza Monachomachia[9]. Również w 1977 otrzymał nagrodę Złote Rogi Kozicy na Ogólnopolskim Turnieju Kabaretów w Zakopanem, gdzie był także jednym z organizatorów Festiwalu Piosenki Antyradzieckiej[10]. Po przeprowadzce w 1978 do Warszawy przez kolejne trzy lata zaczął działać w kabarecie Na Pięterku założonym przez Związek Polskich Autorów i Kompozytorów[11]. W 1979 wystąpił w Podwieczorku przy mikrofonie[12]. W latach 1979–1984 był kierownikiem literackim Teatru na Targówku, w którym wystawił przedstawienie satyryczne Dziury na drodze i musical dla dzieci Dzieci taty Zeusa[13]. Na przełomie lat 70. i 80. zrealizował programy telewizyjne: Na tronie i U pana Krzysia[14]. W latach 1983–1984 odbywał trasę koncertową z zespołem Vox[15]. W latach 1983–1986 w duecie z Januszem Gajosem występował w programie kabaretowym Hotel Nitz[16]. W 1986 za antywojenną farsę Cycek otrzymał trzecią nagrodę na Międzynarodowym Konkursie na sztukę teatralną. Od 1986 do 1990 występował w kabarecie Pod Egidą[17]. W 1990 na 27. Krajowym Festiwalu Piosenki Polskiej w Opolu premierowo wystąpił z programem kabaretowym Listy do Pana Hrabiego, który później ukazywał się również w formie książek[18]. W 1991 otrzymał nagrodę Ministerstwa Kultury i Sztuki podczas 28. KFPP w Opolu[19].
Prowadzi własną rubrykę w tygodniku „Przegląd”. W latach 1994–1997 był redaktorem naczelnym kwartalnika kulturalno-literackiego więźniów „Stygmat”[20]. W latach 2007–2016 był felietonistą w miesięczniku „Łowiec Polski”[21]; zbiór jego tekstów został wydany w formie książki pt. „Prosto z ambony” z 2016[22]. W 2011 wziął udział w nagraniu utworu „Mazurski cud”[23], powstałego w ramach akcji „Mazury Cud Natury” promującego region Mazur[24]. W latach 2005–2023 był stałym gościem i komentatorem w programie publicystyczno-satyrycznym Szkło kontaktowe w TVN24[25]. W latach 2020–2021 był komentatorem Halo.Radia[26].
Życie prywatne
[edytuj | edytuj kod]Trzykrotnie żonaty. Z pierwszą żoną, Grażyną, był związany przez osiem lat[27]. Z drugą żoną, Małgorzatą Janiną Kreczmar (1953–2006), córką aktorów Justyny i Jana Kreczmarów[28], miał czworo dzieci: Aleksandra, Grzegorza, Krzysztofa i Sylwię[29]. Następnie ożenił się z Violettą Ozminkowski[30][31].
Ma poglądy liberalno-lewicowe[32].
Kontrowersje
[edytuj | edytuj kod]15 maja 2023 roku, pod koniec odcinka programu Szkło kontaktowe, zażartował w stronę Piotra Jaconia, pytając: „A jakiej płci on dzisiaj jest?”[33], parafrazując słowa Jarosława Kaczyńskiego z lipca 2022, o którym wcześniej toczyła się dyskusja[34] (prezes PiS powiedział wówczas: „Oczywiście ktoś się może z nami nie zgadzać, ma lewicowe poglądy. Uważa, że każdy z nas może w pewnym momencie powiedzieć, że do godziny wpół do szóstej byłem mężczyzną, a teraz jestem kobietą”). Spotkało się to z ostrą reakcją Jaconia, który zajmuje się także problemami osób transpłciowych[35][36]. W efekcie nieprzychylnych komentarzy, po miesiącu Daukszewicz zrezygnował ze współprowadzenia programu[37][38]. Na znak solidarności ze Szkła… odeszli też Artur Andrus i Robert Górski[39].
Dyskografia
[edytuj | edytuj kod]- Meneliki, limeryki, epitafia, sponsoruje ruska mafia ... a opowiada Autor – w serii Książki do Słuchania AudioClub.pl i Bellona, 2008.
- Easy Rider – Krzysztof Daukszewicz wraz z zespołem Hunter, 2007
- The best – Dobranoc Europo, 2004
- Nadwyobraźnia, WMP 2000
- McDrive
- Audio-tele
- L4
- To ból, to nic
- Matka menela
- Towarzysze i koledzy
- Łódka Bols
- Zaproszenie do dyskusji
- Nie wierzcie tym, co mówią
- Ballada o dwóch piwach
- Odchodzę w stronę samotnych
- Jeszcze jedna noc, jeszcze jeden dzień
- Deszcz pada na Mazurach
- Jesień
- Blues śpiewany na stojąco w d-moll
- Mc Drive, 2000
- Zadupie (live), 2000
- Zadupie, Selles Records 1999
- Prośba, PolyGram 1996
- Ballada dziadowska
- Wiosna nasza
- Eminencja
- Idą myśliwi
- Ballada o człowieku z kwiatami
- Do siego roku poetom
- Plotki
- Prośba
- Aleja róż
- Hamburg
- Kosher song
- Nie śpiewam ministrom
- Schody do mojego nieba
- Ja świateł nie gaszę
- Bezrocze
- Ballada dziadowska
- Klasówka z fragmentu wolności
- Stare and nowe, H & I Ltd 1994
- Leniwa niedziela
- Wesołe miasteczko
- Pochód
- Zadupie
- Ja was...
- On i ja
- W pogoni
- To jest mój kraj
- Śmierć satyryka
- Easy Rider
- Na bezdrożach
- Sposób na przetrwanie
- Tyle mi zostało
- Bieda-koleżka
- Obok hotelu Grant
- Dobranoc Europo
- Pochód, H. & I. Ltd 1994
- Przeżyłem, Panie Hrabio, H. & I. Ltd 1994
- Muzykoterapia, H. & I. Ltd 1993
- Bieda, Polskie Nagrania 1990
- Pralnia, Polskie Nagrania 1988
Książki
[edytuj | edytuj kod]- „Izy Rajder, czyli pieszy jeździec”, Wydawnictwo Radia i Telewizji, Warszawa 1991 (ISBN 83-212-0570-4)
- „Piosenki z życiorysem”, Wydawnictwo Orgelbrandów, Warszawa 1995 (ISBN 83-8660-602-9)
- „Prawdziwki i zmyślaki”, Wydawnictwo Orgelbrandów, Warszawa 1996; wznowienie: wyd. Bellona 2011(ISBN 978-83-11-12114-0)
- „Przeżyłem, Panie Hrabio”, Wyd. ART „B” Press, Poznań 1991 (ISBN 83-9001-070-4)
- Cykl „Między Worłujem a Przyszłozbożem”:
- tom 1 – „Przyspieszenie”, Wyd. Hrabia & Ignacy Ltd, Warszawa 1992 (ISBN 83-900378-0-7)
- tom 2 – „Spowolnienie”, Wyd. Hrabia & Ignacy Ltd, Warszawa 1992 (ISBN 83-900378-1-5)
- tom 3 – „W sam raz”, Wyd. Hrabia & Ignacy Ltd, Warszawa 1992 (ISBN 83-900378-2-3)
- tom 4 – „Po przełomie”, Wyd. Hrabia & Ignacy Ltd, Warszawa 1994 (ISBN 83-7043-083-X)
- tom 5 – „Lewom marsz”, Polski Dom Wydawniczy, Warszawa 1994 (ISBN 83-7043-179-8)
- tom 6 – „Pamiętnik popaprańca”, 1995 (ISBN 83-86386-23-1)
- tom 7 – „Magister Prezydent”, Univ-Comp, Warszawa 1996 (ISBN 83-86386-14-2)
- tom 8 – „Król Maniuś Pierwszy”, Tevere 1997 (ISBN 83-904768-1-9)
- tom 9 – „Polska Rzeczpospolita Polska”, Tevere 1999 (ISBN 83-904768-3-5)
- „Hrabia, Wiedźma i Cycek”, Wyd. ART „B” Press, Poznań 1993 (ISBN 83-85135-60-X)
- „Przeboje sezonów”, Bellona 2001 (ISBN 83-11-09341-5)
- „Byłoniebyło”, Wers, Olsztyn 2003 (ISBN 83-915773-5-X)
- „Meneliki, limeryki, epitafia sponsoruje ruska mafia”, Bellona 2004 (ISBN 83-11-09899-9); w 2008 ukazało się w serii Książki do Słuchania (AudioClub.pl i Bellona)
- „Pamiętnik IV Rzepy”, Bellona 2009 (ISBN 978-83-111-2317-5)
- „Cwane główki i chłopaki z drogówki. Meneliki 2”, Bellona 2012 (ISBN 83-11-09899-9)
- „Tuskuland”, Prószyński Media 2015 (ISBN 978-83-8069-003-5)
- „Nareszcie w Dudapeszcie”, współautor: Aleksander Daukszewicz, Prószyński Media 2020 (ISBN 978-83-8169-324-0)
- „Jak płynie wódeczka na wsi i w miasteczkach”, Prószyński Media 2022 (ISBN 987-83-8352-014-8)
Nagrody i odznaczenia
[edytuj | edytuj kod]- 1977 – Złote Rogi Kozicy i nagroda MKiS w Ogólnopolskim Turnieju Kabaretowym w Zakopanem
- 1977 – Złota Szpilka na II Biesiadzie Humoru i Satyry za program „Mity i nity, czyli nasza Monachomachia”
- 1978 – III nagroda na III Biesiadzie Humoru i Satyry
- 1978 – Srebrne Rogi Kozicy w Ogólnopolskim Turnieju Kabaretowym w Zakopanem
- 1986 – Grand Prix oraz nagroda dziennikarzy na przeglądzie kabaretowym OSET w Rzeszowie
- 1986 – III nagroda za farsę „Cycek” na Międzynarodowym Konkursie na sztukę teatralną w Jugosławii
- 1991 – nagroda MKiS na KFPP Opole
- 1991 – Złoty Mikrofon
- 1991 – nagroda miesięcznika „Szpilki” za „Listy do Pana Hrabiego”
- 1992 – Złoty Kamerton
- 1997 – Prometeusz
- 2009 – Srebrny Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”[40]
- 2020 – Nagroda im. Henryka Panasa[41][42]
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Daukszewicz i Ozminkowski 2023 ↓, s. 25, 29.
- ↑ Daukszewicz i Ozminkowski 2023 ↓, s. 20–21.
- ↑ Krzysztof Daukszewicz, gdy jego żona Małgorzata Kreczmar odeszła po ciężkiej chorobie, wpadł w rozpacz | Viva.pl [online], viva.pl [dostęp 2024-10-11] (pol.).
- ↑ Daukszewicz i Ozminkowski 2023 ↓, s. 27.
- ↑ Daukszewicz i Ozminkowski 2023 ↓, s. 43–46.
- ↑ Daukszewicz i Ozminkowski 2023 ↓, s. 71–72.
- ↑ Daukszewicz i Ozminkowski 2023 ↓, s. 73.
- ↑ Daukszewicz i Ozminkowski 2023 ↓, s. 55, 61, 128.
- ↑ Daukszewicz i Ozminkowski 2023 ↓, s. 74, 163.
- ↑ Daukszewicz i Ozminkowski 2023 ↓, s. 163–165.
- ↑ Daukszewicz i Ozminkowski 2023 ↓, s. 109.
- ↑ Daukszewicz i Ozminkowski 2023 ↓, s. 141.
- ↑ Daukszewicz i Ozminkowski 2023 ↓, s. 141–144.
- ↑ Daukszewicz i Ozminkowski 2023 ↓, s. 123–124.
- ↑ Daukszewicz i Ozminkowski 2023 ↓, s. 144–146.
- ↑ Daukszewicz i Ozminkowski 2023 ↓, s. 122, 228–229.
- ↑ Daukszewicz i Ozminkowski 2023 ↓, s. 115.
- ↑ Daukszewicz i Ozminkowski 2023 ↓, s. 187–192.
- ↑ XXVIII KFPP – 1991 [online], tvp.pl [dostęp 2024-04-23] (pol.).
- ↑ Daukszewicz i Ozminkowski 2023 ↓, s. 176.
- ↑ Daukszewicz i Ozminkowski 2023 ↓, s. 140.
- ↑ Prosto z ambony – Krzysztof Daukszewicz | Książka w Lubimyczytac.pl – Opinie, oceny, ceny [online], lubimyczytac.pl [dostęp 2024-04-23] (pol.).
- ↑ Mazurski Cud. harlem.pl. [dostęp 2014-02-27].
- ↑ Cudne Mazury: Lady Pank, Afromental, Ryszard Rynkowski i Vader razem!. muzyka.interia.pl. [dostęp 2011-07-09].
- ↑ Daukszewicz i Ozminkowski 2023 ↓, s. 245–246.
- ↑ Opublikowane przez Halo.Radio: Ivo Vuco 2020-12-12 09:00-11:00 – Halo.Radio. [dostęp 2021-01-14].
- ↑ Daukszewicz i Ozminkowski 2023 ↓, s. 74.
- ↑ Anna Retmaniak: Portret słowem malowany. Wydawnictwo Prószyński i S-ka, 2013, s. 89. ISBN 978-83-7839-559-1.
- ↑ Daukszewicz i Ozminkowski 2023 ↓, s. 220–221.
- ↑ Katarzyna Kaczorowska: Violetta Ozminkowski-Daukszewicz i Krzysztof Daukszewicz o dojrzałej miłości. www.polityka.pl, 2021-07-13. [dostęp 2021-07-21].
- ↑ Daukszewicz i Ozminkowski 2023 ↓, s. 215–219.
- ↑ Daukszewicz i Ozminkowski 2023 ↓, s. 255.
- ↑ Przewodniczący KRRiT zwraca się o przekazanie nagrań ze „Szkła kontaktowego”. Chodzi o słowa Krzysztofa Daukszewicza do Piotra Jaconia.. pap.pl. [dostęp 2023-05-18].
- ↑ Nieudany „żart” na żywo w „Szkle kontaktowym” – jest stanowcza reakcja TVN24 i przeprosiny [online], queer.pl [dostęp 2023-08-14] (pol.).
- ↑ Piotr Jacoń emocjonalnie zareagował na żenującą wypowiedź w TVN24. spidersweb.pl, 2023-05-16. [dostęp 2023-06-28].
- ↑ Piotr Jacoń i jego żona Magdalena stworzyli idealny dom dla swoich dzieci. Jak dzisiaj wyglądają ich relacje?. viva.pl. [dostęp 2023-06-10].
- ↑ Krzysztof Daukszewicz o kulisach odejścia ze „Szkła kontaktowego”: „Jeszcze się nie urodził taki pan Jacoń”. wirtualnemedia.pl. [dostęp 2023-06-22].
- ↑ Skandal w „Szkle kontaktowym” ma wpływać na atmosferę w TVN. „Nie myślą o kolegach i koleżankach z pracy”. onet.pl. [dostęp 2023-06-20].
- ↑ Katarzyna Czajka-Kominiarczuk: „Szkło kontaktowe”: Daukszewicz, Andrus, Górski odchodzą. Kto się nie zna na żartach?. polityka.pl. [dostęp 2023-06-19].
- ↑ Glorie dla przedstawicieli świata rozrywki. mkidn.gov.pl, 2009-05-20.
- ↑ Krzysztof Daukszewicz odebrał Nagrodę im. Henryka Panasa. Olsztyn24. [dostęp 2021-10-07].
- ↑ Krzysztof Daukszewicz otrzymał nagrodę im. Henryka Panasa. gazetaolsztynska.pl. [dostęp 2021-10-07].
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Krzysztof Daukszewicz, Violetta Ozminkowski: Sposób na przetrwanie. Wydawnictwo Świat Książki, 2023. ISBN 978-83-8352-104-6.
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Daukszewicz: Niesiołowski ocalił mnie przed SB. Dwójka – Program 2 Polskiego Radia, 2015-06-26. [dostęp 2015-07-06].
- Występ Krzysztofa Daukszewicza w Opolu w kronice PKF w bazie Repozytorium Cyfrowego Filmoteki Narodowej
- Oficjalna strona (wersja archiwalna)