Ksantyna
Nazewnictwo
Nomenklatura systematyczna (IUPAC )
3,7-dihydro-puryno-2,6-dion
Inne nazwy i oznaczenia
2,6-dihydroksypuryna
Ogólne informacje
Wzór sumaryczny
C5 H4 N4 O2
Masa molowa
152,11 g/mol
Wygląd
białe ciało stałe
Identyfikacja
Numer CAS
69-89-6
PubChem
1188
DrugBank
DB02134
SMILES
C1=NC2=C(N1)C(=O)NC(=O)N2
InChI
InChI=1S/C5H4N4O2/c10-4-2-3(7-1-6-2)8-5(11)9-4/h1H,(H3,6,7,8,9,10,11)
InChIKey
LRFVTYWOQMYALW-UHFFFAOYSA-N
Podobne związki
Podobne związki
hipoksantyna , puryna , ksantozyna
Pochodne metylowane
kofeina , paraksantyna , teofilina , teobromina
Ksantyna (2,6-dihydroksypuryna ) – organiczny związek chemiczny , jedna z zasad purynowych , bezpośredni prekursor kwasu moczowego . Metylowymi pochodnymi ksantyny są kofeina , teobromina i teofilina , natomiast pochodna deoksygenowana w pozycji 2 to hipoksantyna (2-deoksyksantyna). Reszta ksantyny stanowi zasadę heterocykliczną w nukleozydzie ksantozynie .
Obecność ksantyny została wykryta w meteorycie Murchison . Badania wykluczyły ziemskie pochodzenie cząsteczek[1] .
Pochodne ksantyny, nazywane zbiorczo ksantynami , to grupa alkaloidów powszechnie używanych ze względu na ich łagodny efekt stymulujący i rozkurczający oskrzela , co jest wykorzystywane w leczeniu objawów astmy . Szeroki wpływ ustrojowy sprawia, że zakres terapeutyczny ksantyn jest wąski, czyniąc je raczej drugorzędnymi środkami leczenia astmy. Poziom terapeutyczny wynosi 10–20 μg/ml w krwi; oznakami poziomu toksycznego jest drżenie rąk, nudności, mdłości, zdenerwowanie, tachykardia i arytmia . W przeciwieństwie do silniejszych stymulantów, ksantyny inhibują mechanizmy senności indukowanej adenozyną , czyniąc je mniej efektywnymi stymulantami niż sympatykomimetyki .
Metylowanymi pochodnymi ksantyny są kofeina , paraksantyna , teofilina i teobromina . Związki te inhibują fosfodiesterazę i są antagonistami receptora adenozyny .
Kofeina: R1 = R2 = R3 = CH3 Teobromina: R1 = H, R2 = R3 = CH3 Teofilina: R1 = R2 = CH3 , R3 = H
Wybrane ksantyny
Nazwa
R1
R2
R3
Nomenklatura IUPAC
Występowanie
kofeina
CH3
CH3
CH3
1,3,7-trimetylo-1H -puryno-2,6(3H ,7H )-dion
kawa , guarana , yerba mate , herbata
teobromina
H
CH3
CH3
3,7-dihydro-3,7-dimetylo-1H -puryno-2,6-dion
czekolada , yerba mate
teofilina
CH3
CH3
H
1,3-dimetylo-7H -puryno-2,6-dion
herbata
ksantyna
H
H
H
3,7-dihydro-puryno-2,6-dion
rośliny, zwierzęta
Adamantany (pochodne adamantanu )
Antagonisty adenozyny
Alkiloaminy
Ampakiny
Arylocykloheksyloaminy
Benzoazepiny
Cholinergiki
Konwulsanty
Eugeroiki
Oksazoliny
Fenyloetyloaminy
4-metylofenyloizobutyloamina
1-fenylo-2-(piperydyn-1-ylo)pentan-3-on
1-metyloamino-1-(3,4-metylenodioksyfenylo)propan
2-fluoroamfetamina
2-fluorometamfetamina
2-hydroksyfenetyloamina
2-fenylo-3-aminobutan
2-fenylo-3-metyloaminobutan
2,3-metylenodioksyamfetamina
3-fluoroamfetamina
3-fluorometamfetamina
3-fluorometkatynon
3-metoksyamfetamina
3-metyloamfetamina
3,4-dimetylometkatynon
4-bromometkatynon
4-chlorometkatynon
4-bromoamfetamina
4-chloroamfetamina
4-chlorometamfetamina
4-etyloamfetamina
4-fluoroamfetamina
4-fluorometamfetamina
4-metyloamfetamina
4-metylobufedron
4-metylokatynon
4-metylometamfetamina
4-metylopentedron
4-metylotioamfetamina
6-fluoronorepinefryna
AL-1095
alfetamina
α-etylofenetyloamina
amfekloral
amfepentoreks
amfepramon
amidefryna
2-amino-1,2-dihydronaftalen
2-aminoindan
5-(2-aminopropylo)indol
2-aminotetralina
akrydoreks
amfetamina (dekstroamfetamina , lewoamfetamina )
amfetaminil
arbutamina
β-metylofenetyloamina
β-fenylometamfetamina
benfluoreks
benzedron
benzfetamina
1,3-benzodioksolilobutanoamina
3,4-metylenodioksy-β-metoksyfenetyloamina
3-benzhydrylomorfolina
benzofuranylopropyloaminopentan
bufedron
bupropion
butylon
kamfetamina
katyna
katynon
chlorofentermina
cylobamina
cynamedryna
klenbuterol
klobenzoreks
kloforeks
klortermina
cypenamina
D -deprenyl
denopamina
2,5-dimetoksyamfetamina
dimetyloamfetamina
dimetylokatynon
dobutamina
lewodopa
dopamina
dopeksamina
droksydopa
1,3-benzodioksolilo-N -etylobutanoamina
efedryna
adrenalina
epinina
etafedryna
etylokatynon
etylonoradrenalina
etylon
N -etyloamfetamina
etylefryna
famprofazon
fenatyna
fenetylina
fenfluramina
fenkamfanina
fenkamina
fenprometamina
fenproporeks
fentermina
fenyloalanina
fenyloefryna
fenylopropanoloamina
fenylopropyloaminopentan
feprosydnina
flefedron
fludoreks
foledryna
formetoreks
ftalimidopropiofenon
furfenoreks
gepefryna
heksapradol
heksedron
4-hydroksy-3-metoksymetamfetamina
hordenina
4-hydroksyamfetamina
ibopamina
indanylometyloaminopropan
indanyloaminopropan
5-jodo-2-aminoindan
4-jodoamfetamina
jofetamina
izoetaryna
izoetylokatynon
izoprenalina
klefedron
lefetamina
lizdeksamfetamina
lofofina
mefenoreks
mefedron
mefenteramina
metanefryna
metaraminol
metamfetamina (dekstrometamfetamina , lewometamfetamina )
metoksamina
4-metoksyamfetamina
4-metoksyetyloamfetamina
metoksyfenamina
4-metoksymetamfetamina
3-metoksy-4-metyloamfetamina
3,4-metylenodioksybutyloamfetamina
3,4-metylenodioksyetyloamfetamina
3,4-metylenodioksymetamfetamina
3,4-metylenodioksymetylofenetyloamina
3,4-metylenodioksyhydroksyamfetamina
3,4-metylenodioksypropyloamfetamina
3,4-metylenodioksyfenetyloamina
N -metylo-1,3-benzodioksolilobutanoamina
metylokatynon
3,4-metylonodioksyamfetamina
metedron
metoksyfenamina
3,4-metylenodioksykatynon
metylon
meksedron
3-metoksy-4,5-metylenodioksyamfetamina
3-metoksy-4,5-metylenodioksy-N -metyloamfetamina
3-metoksymetamfetamina
mezokarb
morforeks
N ,α-dietylofenyloetyloamina
N -benzylo-1-fenetyloamina
N -etylobufedron
N -etyloheksedron
N ,N -dimetylofenetyloamina
naftyloamfetamina
nizoksetyna
noradrenalina
norfenefryna
norfenfluramina
normetanofryna
L -norpseudoefedryna
oktopamina
orcyprenalina
ortetamina
oksyfentoreks
oksylofryna
norfoledryna
pentoreks
pentedron
pentylon
prenylamina
propylamfetamina
pseudoefedryna
ropynirol
salbutamol
selegilina
sybutramina
synefryna
teodrenalina
tifloreks
tranylocypromina
tyramina
tyrozyna
ksylopropamina
zylofuramina
Fenylomorfoliny
Piperazyny
Piperydyny
Pirolidyny
Racetamy
Tropany
Tryptaminy
Inne