Kultura Chorwacji ma bardzo długą historię. Pierwsi mieszkańcy pojawili się na tym obszarze w starożytności.
Ze względu na swoje położenie geograficzne Chorwacja jest miejscem spotkań czterech różnych kultur. Tutaj mieszają cię ze sobą kultury Wschodu i Zachodu, Europa Środkowa i kultura krajów basenu Morza Śródziemnego[1].
Starożytne dziedzictwo kulturowe
[edytuj | edytuj kod]Do zabytków pochodzących z epoki paleolitu zalicza się kamienie i kości. Starsze pozostałości obejmują także szczątki neandertalczyków znalezione w pobliżu miejscowości Krapina w północnej części Chorwacji[2]. Ich wiek szacuje się na 100 tys. lat.
Najbardziej interesujące znaleziska z epoki miedzi są związane z kulturą Vučedol-Zók.
U schyłku epoki brązy tereny obecnej Chorwacji zamieszkiwał lud Ilirów. Z tego kresu pochodzą ściany cytadeli Nezakcij, położonej w pobliżu miejscowości Pula[3].
Rzymianie przebudowali całe wybrzeże Adriatyku, przekształcając cytadele w miasta[4]. W co najmniej trzydziestu miastach Istrii i Dalmacji zamieszkiwali rzymscy obywatele. W Poreču i Zadarze znajdują się najlepiej zachowane drogi[5][6]. Natomiast w Puli znajdziemy rzymskie koloseum.
Na przełomie III i IV w. n.e. w Splicie cesarz Dioklecjan nakazał wzniesienie Pałacu Dioklecjana[7]. Jest największy i najważniejszy zabytek architektoniczny antycznego świata.
Jeden z nielicznych zachowanych bazylik w Europie Zachodniej (z wyjątkiem tej w Rawennie) z czasów wczesnego Bizancjum jest wzniesiona w VI w. Bazylika Eufrazjusza w Poreču[6].
System oświaty
[edytuj | edytuj kod]Szkoły podstawowe, średnie i część uniwersytetów w Chorwacji jest darmowe[8]. Zgodnie z ustawą państwo ma także obowiązek zapewnienia opieki dla dzieci w wieku przedszkolnym (od 6 miesiąca do wieku szkolnego). Na terenie Chorwacji istnieje ponad 800 placówek szkół podstawowych i 400 średnich[9]. Za wszelkie działania administracyjne związane z edukacją odpowiada Ministerstwo Nauki, Edukacji i Sportu (chorw. Ministarstvo Znanosti, Obrazovanja i Sporta).
W szkołach podstawowych (edukacja elementarna) uczą się dzieci w wieku 6–15 lat.[8] Edukacja podzielona jest na dwa etapy: klasy 1–4, gdzie naucza tylko jeden nauczyciel i klasy 5–8 z systemem przedmiotowym. Dzieci obowiązkowo uczą się co najmniej jednego języka obcego i najczęściej jest to angielski.
W ramach kolejnego stopnia edukacji uczniowie mają do wyboru gimnazjum lub szkołę zawodową[9]. Rekrutacja do szkół odbywa się przez Internet. Po ukończeniu szkoły średniej zdaje się egzamin państwowy (chorw. Državna matura).
Święta państwowe i dni wolne od pracy[8]
[edytuj | edytuj kod]- 1 stycznia Nowy Rok
- 6 stycznia Trzech Króli
- Wielkanoc – święto ruchome
- 1 maja Święto Pracy
- Boże Ciało – święto ruchome
- 2 czerwca Dzień Antyfaszystowskiego Ruchu Oporu
- 25 czerwca Dzień Państwowości
- 5 sierpnia Dzień Zwycięstwa
- 15 sierpnia Dzień Wniebowzięcia NMP
- 8 października Święto Niepodległości
- 1 listopada Wszystkich Świętych
- 25, 26 grudnia Boże Narodzenie
Miejsca
[edytuj | edytuj kod]W Chorwacji znajduje się siedem obiektów wpisanych na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO:
- Bazylika Eufrazjusza w Poreču
- Katedra św. Jakuba w Szybeniku
- Zabytkowe miasto Trogir
- Pałac Dioklecjana w Splicie
- Stare miasto w Dubrowniku
- Park Narodowy Jezior Plitwickich
- Miasto Stari Grad na wyspie Hvar
Parki narodowe
[edytuj | edytuj kod]W Chorwacji znajduje się łącznie 8 parków narodowych:
- Park Narodowy Risnjak
- Park Narodowy Paklenica
- Mljet
- Kornati
- Wyspy Briońskie
- Park Narodowy Jezior Plitwickich
- Park Narodowy Krka
Architektura
[edytuj | edytuj kod]Do najstarszych zachowanych zabytków architektonicznych w Chorwacji należą kościoły z IX w. Największym z nich jest kościół św. Donata w Zadarze[10].
Sport
[edytuj | edytuj kod]Najpopularniejszym sportem drużynowym jest piłka nożna. Chorwacki Związek Piłki Nożnej (chorw. Hrvatski nogometni savez) od 1992 r. jest członkiem FIFA i UEFA[11].
Zobacz też
[edytuj | edytuj kod]Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ CNTB, Culture and Heritage - en-GB [online], croatia.hr [dostęp 2016-04-19] .
- ↑ Świat Nauki = Scientific American, „Świat Nauki = Scientific American.”, 1991, ISSN 0867-6380 [dostęp 2016-04-19] .
- ↑ Pula zabytki, atrakcje, przewodnik [online], pula.lovetotravel.pl [dostęp 2016-04-19] .
- ↑ Roman Art [online], artchive.com [dostęp 2016-04-19] .
- ↑ Zadar - co zobaczyć w mieście, które pozdrawia słońce i gra falami na organach - atrakcje, historia, ciekawostki [online], Onet Podróże [dostęp 2016-04-19] (pol.).
- ↑ a b Porec Istra-Istria – official tourism portal [online], to-porec.com [dostęp 2016-04-19] [zarchiwizowane z adresu 2012-07-16] .
- ↑ Diocletian’s Palace [online], The Megalithic Portal [dostęp 2016-04-19] [zarchiwizowane z adresu 2012-05-26] .
- ↑ a b c Ministerstwo Rodziny , Pracy i Polityki Społecznej Departament Rynku Pracy , Warunki życia i pracy w krajach Europejskiego Obszaru Gospodarczego. Chorwacja [online] .
- ↑ a b System Oświaty w Zagrzeb, Edukacja w Chorwacja [online], easyexpat.com [dostęp 2016-04-19] .
- ↑ 12 Top Tourist Attractions in Zadar & Easy Day Trips [online], planetware.com [dostęp 2016-04-19] .
- ↑ O nama - Hrvatski nogometni savez [online], hns-cff.hr [dostęp 2016-04-19] .