urząd gminy (obecu) | |||
| |||
| Państwo | |||
|---|---|---|---|
| Kraj | |||
| Powiat | |||
| Starosta |
Mária Špirková[1] | ||
| Powierzchnia |
11,85[2] km² | ||
| Wysokość |
399[3] m n.p.m. | ||
| Populacja (2023) • liczba ludności • gęstość |
|||
| Nr kierunkowy |
+421 54[3] | ||
| Kod pocztowy |
086 04[3] | ||
| Tablice rejestracyjne |
BJ | ||
Położenie na mapie kraju preszowskiego | |||
Położenie na mapie Słowacji | |||
| 49°20′30″N 21°08′00″E/49,341667 21,133333 | |||
| Strona internetowa | |||
Kurov (rusiń. Курiв, Kuriv) – wieś (obec) w północno-wschodniej Słowacji, położona w kraju preszowskim, w powiecie Bardejów.
We wsi działa Zakład Wychowania Fizycznego Odboj, ochotnicza straż pożarna, Związek Bojowników Antyfaszystowskich oraz Związek Myśliwych. Większość mieszkańców pracuje poza wsią m.in. w Krużlovie, Bardejowie, Preszowie i Koszycach[6].
Położenie
[edytuj | edytuj kod]Wieś leży ok. 6 km na południowy wschód od Przełęczy Tylickiej i ok. 12 km na północny zachód od Bardejowa. Jej zabudowania są skupione w głębokiej, bezleśnej dolince potoku Kurovec, którego źródła znajdują się pod samą Przełęczą Tylicką, a który uchodzi na południe od wsi do rzeki Topli jako jej lewostronny dopływ. Droga biegnąca od przejścia granicznego Muszynka-Kurov do drogi I/77 omija wieś, przebiegając wysoko stokiem po jej wschodniej stronie.
Historia
[edytuj | edytuj kod]Pierwsze wzmianki o miejscowości pochodzą z roku 1324 i 1332[7].
W średniowieczu wieś składała się z trzech części: Kurov, Venecia i Dujava[8].
W 1490 roku Kurov posiadał aż 65 gospodarstw. Już w 1490 roku Kurov posiadał murowany kościół rzymskokatolicki z drewnianą wieżą. Po wkroczeniu wojsk polskich na tereny wschodniej Słowacji, w latach 1490–92 Kurov został niemal wyludniony. Wojska polskie Jana Olbrachta, oblegając Bardejów, zdewastowały wieś Kurov na tyle, że w 1492 r. pozostało tylko 8 z 65 gospodarstw, podczas gdy tylko cztery z tych ośmiu były zamieszkane[8].
Pod koniec XVI wieku liczba mieszkańców Kurova znacznie wzrosła, dzięki tzw. kolonizacji wołoskiej, w czasie której do wsi przybyli mieszkańcy narodowości ruskiej i wyznania prawosławnego[8].
W 1600 roku w Kurovie istniały już 24 gospodarstwa. W urbarium majątku zamkowego Makovica z 1618 roku Kurów zaliczany jest do wsi słowackich[8].
Już w XVII wieku Kurov posiadał kościół rzymskokatolicki (murowany) i z cerkiew prawosławną (później greckokatolicką)[8].
Po unii użhorodzkiej w 1646 r. prawosławni mieszkańcy Kurova przeszli na greckokatolicyzm. Od 1771 r. parafia wchodziła w skład biskupstwa mukaczewskiego, po utworzeniu diecezji preszowskiej w 1816 r. przeszła pod jej jurysdykcję[8].
Według oficjalnego leksykonu z 1773 r. w Kurovie mówiono mieszanym językiem słowacko-ruskim ("Lingua Slavo-Ruthenica")[8].
Około 1780 roku, kiedy księdzem greckokatolickim w Kurovie był Lazar Kozaković, mieszkańcy wybudowali w miejscu drewnianej cerkwi murowaną cerkiew[8].
W 1787 roku Kurov miał już 81 domów i 519 mieszkańców, w 1827 roku 92 domy i 704 mieszkańców. W 1828 r. spłonęła cała wieś wraz z cerkwią i kościołem[8].
W 1796 roku nad Kurovem utworzyło się oberwanie chmury, które spowodowało ogromną powódź. Zalana została wieś. Doprowadziło to do głodu[8].
W 1887 r. we wsi wybuchł duży pożar, w wyniku którego prawie cała wieś spłonęła. Pożar (i klęska nieurodzaju) spowodowały głód[8].
W 1880 roku rozpoczęła się masowa emigracja mieszkańców Kurova do USA. Do I wojny światowej z Kurova wyemigrowało ponad 100 osób. W USA Kurovianie pracowali głównie w kopalniach węgla i rudy żelaza w stanach Pensylwania i Cleveland. Zarabiali stosunkowo dobrze, więc część wracała do ojczyzny[8].
W 1903 r. wzniesiono nową, murowaną szkołę, w której obecnie mieści się przedszkole[8].
W 1920 r. w 90 domach w Kurovie mieszkało 517 mieszkańców (258 mężczyzn i 259 kobiet). Emigracja Kurovian za granicę trwała jeszcze po I wojnie światowej, choć przeniosła się do Kanady, Kuby, Argentyny, Peru, Brazylii, Panamy, Urugwaju. Do dziś w tych krajach mieszka kilkudziesięciu mieszkańców Kurova lub ich potomkowie[8].
W latach 1933-1935 z inicjatywy nauczyciela M. Ševčíka wybudowano drewniany dom kultury "Citatelna obšcestva imeni Duchnovica", w którym często organizowano imprezy kulturalne. Dziś budynek ten, jako wiejska szkoła, znajduje się w Muzeum Budownictwa Ludowego w Svidníku[8].
Podczas II wojny światowej około 20 mieszkańców Kurova zostało wysłanych na front wschodni i włoski w ramach armii słowackiej[8].
W 1943 r. w lasach w okolicach Kurova zaczęli pojawiać się pierwsi partyzanci, którzy organizowali zasadzki na mniejsze oddziały niemieckie. Mieszkańcy Kurova wspierali partyzantów[8].
W SNP uczestniczyło również sześciu mieszkańców Kurova[8].

19 stycznia 1945 roku Kurov został wyzwolony[8].
3 lutego 1959 r. uruchomiono regularne połączenie autobusowe do wsi, zaś w 1960 r. doprowadzono elektryczność. W okresie powojennym zbudowano nowoczesną szkołę, dom kultury, sklep, boisko do piłki nożnej, remizę strażacką, asfaltową drogę, sieć wodociągową, uregulowano rzekę Kurovec i przebudowano przedszkole[9].
W 1973 r. w Kurovie powstała Zjednoczona Spółdzielnia Chłopska, do której dobrowolnie przystąpili prawie wszyscy rolnicy[9].
W 1978 roku miały miejsce obchody 650. rocznicy pierwszej pisemnej wzmianki o Kurovie. Były one niezwykle udane. Było to swoiste spotkanie Kurovian, rozsianych po całym świecie[6].
Demografia
[edytuj | edytuj kod]Według danych z dnia 31 grudnia 2016, wieś zamieszkiwało 615 osób, w tym 311 kobiet i 304 mężczyzn[potrzebny przypis].
Religia
[edytuj | edytuj kod]W Kurovie znajduje się cerkiew greckokatolicka, kościół rzymskokatolicki oraz cerkiew prawosławna.
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Zoznam zvolených starostov a primátorov podľa obcí, miest a mestských častí. Štatistický úrad Slovenskej republiky, 2014. [dostęp 2017-11-19]. (słow.).
- ↑ Statistical Office of the Slovak Republic (www.statistics.sk): Hustota obyvateľstva - obce. www.statistics.sk. [dostęp 2024-03-28]. Ustawienia: om7014rr_obc: 11,85S_SK, om7014rr_ukaz: Rozloha (Štvorcový meter).
- ↑ a b c Statistical Office of the Slovak Republic: Základná charakteristika. 2015-04-17. [dostęp 2022-03-31]. (słow.).
- ↑ Statistical Office of the Slovak Republic (www.statistics.sk): Počet obyvateľov podľa pohlavia - obce (ročne). www.statistics.sk. [dostęp 2024-03-28]. Ustawienia: om7101rr_obc: AREAS_SK.
- ↑ Statistical Office of the Slovak Republic (www.statistics.sk): Hustota obyvateľstva - obce. www.statistics.sk. [dostęp 2024-03-28]. Ustawienia: om7014rr_obc: AREAS_SK.
- ↑ a b Dnešný Kurov [online], Obec Kurov [dostęp 2024-12-20] (słow.).
- ↑ História. [w:] Strona internetowa wsi [on-line]. [dostęp 2017-11-19]. (słow.).
- ↑ a b c d e f g h i j k l m n o p q r s História [online], Obec Kurov [dostęp 2024-12-20] (słow.).
- ↑ a b Novodobá história [online], Obec Kurov [dostęp 2024-12-20] (słow.).
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Kurowo, po węgiersku ''Kuro'', wieś w hrabstwie szaryskiem..., [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. IV: Kęs – Kutno, Warszawa 1883, s. 933.









