| |||||
Państwo | |||||
---|---|---|---|---|---|
Kraj związkowy | |||||
Powiat | |||||
Prawa miejskie |
1247[1] | ||||
Zarządzający | |||||
Powierzchnia |
70,38 km² | ||||
Wysokość |
17 m n.p.m. | ||||
Populacja (2008) • liczba ludności • gęstość |
| ||||
Nr kierunkowy |
04131 | ||||
Kod pocztowy |
21335, 21337, 21339, 21391 | ||||
Tablice rejestracyjne |
LG | ||||
Położenie na mapie Dolnej Saksonii | |||||
Położenie na mapie Niemiec | |||||
53°15′N 10°25′E/53,250000 10,416667 | |||||
Strona internetowa |
Lüneburg – miasto powiatowe w Niemczech, w kraju związkowym Dolna Saksonia, nad rzeką Ilmenau, część Hamburskiego Regionu Metropolitalnego. Jest siedzibą powiatu Lüneburg.
Miasto liczy ponad 72000 mieszkańców. Odznacza się doskonale zachowanym zabytkowym centrum miasta, z głównym placem Am Sande z charakterystyczną ceglaną zabudową. Dawne koszary wojskowe zaadaptowano na nowy uniwersytet Leuphana Universität Lüneburg , gdzie studiuje 10 000 studentów. Miasto ma od roku 2007 prawo używania tytułu hanzeatyckie, stąd jego oficjalna nazwa to Hanse- und Universitätstadt Lüneburg (z niem. Hanzeatyckie i uniwersyteckie miasto Lüneburg). Jest 120. co do wielkości miastem w Niemczech (grudzień 2008).
Toponimika nazwy
[edytuj | edytuj kod]W języku dolnoniemieckim nazwa miasta brzmi Lümborg, zaś w tekstach łacińskich występuje ono jako Lunaburgum. Połabska nazwa to Glain (czasem też Glein lub Chlein), co zdaje się pochodzić od połabskiego słowa glai̯no, oznaczającego glinę.
Istnieje teoria, zgodnie z którą Lüneburg jest występującą w pismach Ptolemeusza Leufaną (gr. Λευφάνα), miastem na zachód od Łaby. Nie jest ona jednak powszechnie akceptowana.
Historia
[edytuj | edytuj kod]Tereny, na których leży miasto, zasiedlało już od VII wieku n.e. plemię Drzewian należące do Słowian połabskich.
XX wiek
[edytuj | edytuj kod]Podczas II wojny światowej w mieście znajdowało się 20 obozów dla robotników przymusowych. W okolicy działały 4 zakłady dla dzieci robotnic przymusowych: Hohnstorf, Gienau, Rettmer i Lüdersdorf.
W dniu 4 maja 1945 na wzgórzu o nazwie Timeloberg, znajdującym się na południowy wschód od miasta, została podpisana kapitulacja wojsk Wehrmachtu w północnych Niemczech, Danii i Holandii, kończąca działania wojenne II wojny światowej na froncie zachodnim. Akt kapitulacji podpisał admirał Hans-Georg von Friedeburg ze strony niemieckiej wobec marszałka Montgomery’ego ze strony wojsk brytyjskich reprezentującego aliantów. Wzgórze to zostało nazwane przez Brytyjczyków Victory Hill (pol. Wzgórze Zwycięstwa)[3].
W Lüneburgu prawdopodobnie 23 maja 1945 w brytyjskim obozie jenieckim popełnił samobójstwo Heinrich Himmler, jeden z najwyższych funkcjonariuszy niemieckiego narodowego socjalizmu, druga po Adolfie Hitlerze osoba w nazistowskich Niemczech.
W latach 1945 i 1946 odbywały się w Lüneburgu procesy prowadzone przez aliantów przeciwko nazistowskim zbrodniarzom wojennym, oskarżonym o dokonania zbrodni w obozach koncentracyjnych w Bergen-Belsen oraz Auschwitz-Birkenau.
Osobny artykuł:Zabytki
[edytuj | edytuj kod]- Gotyckie, ceglane kościoły: św. Jana, św. Mikołaja, św. Michała
- ratusz
- pałac gotycko-renesansowy
- muzea
- zabytkowe kamienice nad rzeką Ilmenau
- opactwo Lüne
- w pobliskim Bardowick (słowiańskie korzenie) – stara katedra
Gospodarka
[edytuj | edytuj kod]W Lüneburgu rozwija się przemysł włókienniczy, piwowarski, elektroniczny, maszynowy, odzieżowy oraz chemiczny[1].
Transport
[edytuj | edytuj kod]W mieście znajduje się stacja kolejowa Lüneburg. Z metropolią hamburską miasto jest połączone autostradą A39 (dawna A250). Przez miasto wiodą szlaki dróg krajowych B4 z Hamburga do Uelzen i Brunszwiku, B209 z Lauenburg/Elbe do Soltau i B216 z Lüneburga do Dannenberg (Elbe).
W Lüneburgu znajduje się również zabytkowy historyczny port rzeczny na rzece Ilmenau. Dzięki powstaniu w 1976 roku sztucznego 115-kilometrowego Kanału Bocznego Łaby (niem. Elbe-Seitenkanal), miasto zyskało na wschodnich peryferiach nowy port, posiadający doskonałe połączenie wodne z rzeką Łabą oraz Kanałem Śródlądowym[4].
Osoby
[edytuj | edytuj kod]Urodzeni w Lüneburgu
[edytuj | edytuj kod]- Niklas Luhmann – socjolog 1927–1998
- Krzysztof Hegendorfer – humanista, działacz reformacyjny 1500–1540
- Bahne Rabe – sportowiec, dwukrotny medalista olimpijski 1963–2001
Związani z miastem
[edytuj | edytuj kod]- Bernhard Riemann – matematyk 1826-1866
- Georg Böhm – kompozytor, w latach 1698–1733 organista w kościele św. Jana w Lüneburgu
- Johann Sebastian Bach – kompozytor
- Heinrich Heine – poeta
- Ludwig Hahn – zbrodniarz wojenny z II wojny światowej, współodpowiedzialny m.in. za eksterminację krakowskiej inteligencji w ramach Akcji AB, masowe represje wobec ludności Warszawy oraz deportacje warszawskich Żydów do obozu zagłady w Treblince
Współpraca
[edytuj | edytuj kod]- Clamart, Francja, od 1975
- Ivrea, Włochy, od 1988
- Köthen (Anhalt), Saksonia-Anhalt
- Kulmbach, Bawaria
- Naruto, Japonia, od 1974
- Scunthorpe, Wielka Brytania, od 1960
- Tartu, Estonia, od 1993
- Viborg, Dania, od 1992
Zobacz też
[edytuj | edytuj kod]Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b Lüneburg, [w:] Encyklopedia PWN [online], Wydawnictwo Naukowe PWN [dostęp 2021-07-23] .
- ↑ Statystyki.
- ↑ Die Kapitulation auf dem Timeloberg. [dostęp 2015-01-04]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-11-04)]. (niem.).
- ↑ Hafen Lüneburg GmbH. [dostęp 2015-01-03]. (niem.).
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- informacje o Lüneburgu (niem.)
- linki do tematu Lüneburga. dmoz.org. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-05-31)]. (niem.).
- Europejski Szlak Gotyku Ceglanego: Lüneburg: strona oficjalna. www.eurob.org /. [dostęp 2010-09-03]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-01-06)]. (niem. • ang. • pol.).