Lepa Radić

Lepa Radić
Лепа Радић
	; Lepa Radić została powieszona przez niemieckich okupantów
Data i miejsce urodzenia	19 grudnia 1925 ; Gašnica, Jugosławia
Data i miejsce śmierci	8 lutego 1943 ; Bosanska Krupa, Chorwacja
	Przebieg służby
Lata służby	1941–1943
Siły zbrojne	Narodowa Armia Wyzwolenia Jugosławii
Jednostki	7. kompania partyzancka 2. krajiškiego oddziału NOVJ
Główne wojny i bitwy	II wojna światowa bitwa nad Neretwą;
	Odznaczenia
	Multimedia w Wikimedia Commons

Lepa Svetozara Radić (ur. 19 grudnia 1925 w Gašnicy, zm. 8 lutego 1943 w Bosanskiej Krupie) – działaczka i partyzantka jugosłowiańskiego ruchu oporu podczas II wojny światowej, Bohater Ludowy Jugosławii^[1].

Życiorys

Radić urodziła się 19 grudnia 1925 w wiosce Gašnica w rodzinie bośniackich Serbów. Po ukończeniu szkoły podstawowej w pobliskiej Bistrici uczęszczała do pierwszej klasy kobiecej szkoły rzemiosła w Bosanskiej Krupie i ukończyła szkołę w Bosanskiej Gradišce^[2].

Zaczynając od członkostwa w Związku Młodzieży Komunistycznej Jugosławii (SKOJ), w wieku 15 lat wstąpiła do Związku Komunistów Jugosławii.

10 kwietnia 1941 okolice Bosanskiej Gradiški znalazły się pod okupacją faszystowską.

W listopadzie Lepa Radić i inni członkowie rodziny zostali aresztowani przez Ustaszów, ale z pomocą znajomych współpracowników partyzanckich udało jej się wraz z siostrą Darą uciec z więzienia 23 grudnia 1941^[3]. Radić postanowiła wówczas służyć jako żołnierka-partyzantka w 7. kompanii partyzanckiej 2. krajiškiego oddziału NOVJ^[2].

W lutym 1943 była odpowiedzialna za transport rannych partyzantów po bitwie nad Neretwą do schroniska w Grmech. Podczas walki z 7. Dywizją Górską SS została schwytana przez wroga i przewieziona do Bosanskiej Krupy, gdzie po kilku dniach tortur, została skazana na śmierć przez powieszenie.

Już na szafocie Niemcy zaproponowali, że oszczędzą jej życie, w zamian za nazwiska działaczy partii komunistycznej i lokalizację schronów, ale odmówiła im słowami^[4]:

Nie jestem zdrajcą mojego ludu. Ci, o których pytasz, ujawnią się, gdy zdołają wypędzić wszystkich złoczyńców, co do ostatniego.

Lepa Radić miała zaledwie 17 lat, kiedy została publicznie stracona.

Przypisy

↑ Barbara Jancar-Webster: Women & revolution in Yugoslavia 1941–1945. Arden Press, 1990, s. 100. ISBN 978-0-912869-09-4. (ang.).
↑ ^a ^b Women Documented: Women and Public Life in Bosnia and Herzegovina in the 20th century, ISBN 978-9958-536-19-9 .
↑ Radić Svetozara Lepa, [w:] NARODNI HEROJI JUGOSLAVIJE [online], Znaci.net [dostęp 2019-06-26] .
↑ Dušanka Kovačević: Women of Yugoslavia in the National Liberation War. Conference for Social Activities of Yugoslav Women, 1977. (ang.).

Linki zewnętrzne

Lepa Radic w Find a Grave

[1] Barbara Jancar-Webster: Women & revolution in Yugoslavia 1941–1945. Arden Press, 1990, s. 100. ISBN 978-0-912869-09-4. (ang.).

[Zabilježene-2014-2] Women Documented: Women and Public Life in Bosnia and Herzegovina in the 20th century, ISBN 978-9958-536-19-9 .

[3] Radić Svetozara Lepa, [w:] NARODNI HEROJI JUGOSLAVIJE [online], Znaci.net [dostęp 2019-06-26] .

[4] Dušanka Kovačević: Women of Yugoslavia in the National Liberation War. Conference for Social Activities of Yugoslav Women, 1977. (ang.).

[1]

[2]

[3]

[4]