Limfocyt Tγδ

Limfocyty Tγδ (gamma delta) – subpopulacja limfocytów T wykazujących obecność receptora komórek T (TCR) w skład którego wchodzą łańcuchy γ oraz δ. Komórki te uczestniczą w odpowiedzi przeciwzakaźnej oraz przeciwnowotworowej oraz w regulacji odpowiedzi immunologicznej. Wydzielają one takie cytokiny, jak INF-γ i IL-17^[1]. Komórki te rozpoznają białka szoku cieplnego, fosfoantygeny i alkilaminy wytwarzane przez wiele bakterii oraz cząsteczki MICA i MICB, wytwarzane przez komórki zakażone wirusami. W odróżnieniu od limfocytów Tαβ, stanowiących główną pulę limfocytów T, większość komórek Tγδ nie posiada na powierzchni cząsteczek CD4 i CD8. U człowieka około 40-60% limfocytów Tγδ wykazuje obecność cząsteczki kostymulatorowej CD28^[2], jednak w niektórych organach komórki te nie wykazują ekspresji tego białka^[3].

Limfocyty Tγδ powstają w grasicy jako pierwsze w ontogenezie limfocyty T. Ścieżka rozwoju limfocytów Tαβ i Tγδ rozdziela się na etapie tymocytów podwójnie negatywnych^[4], kiedy dochodzi do ekspresji cząsteczki CD73^[1]. Po rearanżacji TCR, limfocyty Tγδ zasiedlają tkanki obwodowe, szczególnie skórę, język oraz błony śluzowe.

Większość limfocytów Tγδ rozpoznaje antygeny bez udziału komórek prezentujących antygen oraz antygeny nie połączone z białkami MHC. Znaczna część komórek Tγδ przejawia zdolność zarówno do spontanicznej, nie podlegającej restrykcji MHC cytotoksyczności wobec komórek nowotworowych, jak i do cytotoksyczności zależnej od przeciwciał. Wydaje się, że są one populacją o cechach pośrednich między limfocytami T a komórkami NK. Uważa się, iż limfocyty Tγδ to najwcześniej powstałe w filogenezie limfocyty T.

• Jakub Gołąb, Marek Jakóbisiak, Witold Lasek, Tomasz Stokłosa: Immunologia. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2011, s. 162-179. ISBN 978-83-01-15154-6.