Lothal – starożytna osada protomiejska należąca do cywilizacji doliny Indusu. Położona nad dopływem rzeki Sabarmati, na terenie dzisiejszych Indii. Została odkryta w 1954 roku, powstanie datowane na XXV wiek p.n.e.^[1] Lothal jest uważane za główny port cywilizacji doliny Indusu.

Obszar miasta, o wymiarach 355 na 210 metrów, otoczony był murem z cegieł mułowych, który prawdopodobnie stanowił ochronę przed wylewami rzeki. W południowo-wschodniej części miasta odkryto dużą platformę ceglaną, na której znajdowały się mniejsze platformy z otworami wentylacyjnymi, prawdopodobnie służące jako spichlerze. Podczas prac archeologicznych odkryto również wiele sklepów, warsztatów i domów mieszkalnych wyposażonych w systemy sanitarno-kanalizacyjne^[2]. Najbardziej znanym obiektem w Lothal jest jednak wielki, ceglany basen o wymiarach 216 na 37 metrów, który znajduje się na wschód od miasta, w pobliżu platformy pełniącej rolę spichlerza. Basen ten, połączony kanałem z rzeką Sabarmati, stanowił prawdopodobnie dok wyładunkowy dla statków handlowych^[3].

Lothal zostało opuszczone po upadku cywilizacji Indusu^[4].

• Praca zbiorowa pod redakcją naukową Joachima Śliwy: Wielka Historia Świata Stary i Nowy Świat od rewolucji neolitycznej do podbojów Aleksandra Wielkiego. T. 2. Oficyna Wydawnicza FOGRA, 2005. ISBN 83-85719-83-0.Sprawdź autora:1.
• Krzysztof Kubiak. Indusi na morzach. „Polityka pomocnik historyczny - Dzieje Indii”. 3, 2017. Warszawa: Polityka sp. z o.o. s.k.a.. ISSN 2391-7717. 

• Mohendżo-Daro
• Harappa